Davlat va xususiy sektor hamkorligi reja

Davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi hamkorlikning obyektiv sabablari boshqa holatlar bilan ham izohlanadi. Masalan, xususiy tadbirkorning qabul qilgan qarorlari har doim ham ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyoti tamoyillariga mos qarorlar bo‘lavermaydi. Yaxshimi, yomonmi, ular ba’zan direktiv rejali va ayrim hollarda markazlashgan iqtisodiy siyosat maqsadlarini ham o‘zida aks ettirishi shart. Bunday iqtisodiy xatti-harakatlarni, odatda, yirik xususiy kompaniyalar amalga oshiradi. Erkin tadbirkorlik davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanar ekan, qaysidir iqtisodiy tizim darajasida davlat iqtisodi­yotining unsurlarini o‘zida aks ettiradi.

Iqtisodiyot sektorlari darajasida esa rejali boshqaruv unsurlari ham namoyon bo‘ladi. To‘liq ko‘rinishda davlat boshqaruvi iqtisodiy faoliyatning barcha bo‘g‘inlarini qamrab oladi.

Albatta, bugungi kunda bozor iqtisodiyotiga alternativ iqtisodiy tizim bo‘lmasa-da, ko‘p ukladli iqtisodiyotda mulk plyuralizmini qo‘llab-quvvatlash kerak. Bu o‘z-o‘zidan davlat mulki va xususiy mulk o‘rtasidagi hamkorlikni taqozo etadi. Iqtisodiy siyosat mana shu jihatni hisobga olishi zarur. Masalan, hozirgi iqtisodiyotning institutsional ko‘rinishi aralash mazmun kasb etmoqda. Xususan, ilmiy tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlarini rejalashtirish, amalga oshirish, ularning innovatsion mahsulotga aylanishini ta’minlash, innovatsion mahsulotni realizatsiya qilish jarayonida davlat va xususiy sektor o‘rtasida integratsion aloqalar chuqurlashib bormoqda.

Davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi o‘zaro manfaatli aloqalarni inson taraqqiyoti konsepsiyasida ko‘rish mumkin. Inson kapitali bir vaqtning o‘zida ijtimoiy va xususiy kapital hisoblanadi. Uning jamg‘arilishida oilaning, jamoaning, muayyan ish beruvchi korxonaning va albatta, davlatning o‘z ulushi bor. Shu sababli inson kapitalini kengroq shaklda takror ishlab chiqa­rishda davlat tashabbuslarini xususiy sektor qo‘llab-quvvatlashi lozim. Aksincha, bu sohadagi xususiy tashabbuslarga davlat tomonidan tegishli shart-sharoit yaratib berilishi maqsadga muvofiq.