Davlat va huquq nazariyasi umumnazariy fan


Sotsial (ijtimoiy) tajribadan kelib chiqqan holda fan o’z oldiga muhim va zarur vazifalarni o’organishni qo’yadi



Download 42 Kb.
bet3/10
Sana10.07.2022
Hajmi42 Kb.
#767885
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
DAVLAT VA HUQUQ NAZARIYASI UMUMNAZARIY FAN

Sotsial (ijtimoiy) tajribadan kelib chiqqan holda fan o’z oldiga muhim va zarur vazifalarni o’organishni qo’yadi.
Birinchi navbatda quyidagi muammolarni o’organish turadi:
-Hokimiyat apparati va boshqaruvni shakllantirish va rivojlantirish qonuniyatlarini;
-Demokratiyani rivojlantirish, vakillik tizimini shakllantirish yo’llarini;
xuquq tizimini takomillashtirish va qonunchilikni tizimlashning asosini ishlab chiqish, ularning amalda tatbih etlishi yo’llarini;
-Davlat va xuquqning ijtimoiy munosabatlarga nisbatan ta'sir dorasini anihlash va boshqalar;
-Xozirgi paytda dunyoning barcha mamlakatlaridagi ijtimoiy siyosiy tarahhiyot davlat va xuquqning roli (o’rni)ni oshib borayotganini harakterlaydi, ya'ni turlicha ijtimoiy jarayonlarga davlat va xuquqning ta'siri yetarli sezilmoqda.
2. Davlat va huquq nazariyasining usuli.
Davlat va xuquq naziriyasi hotib holgan (dogmatik) fan bo’lmasidan, balki u doimiy ravishda izlanishda bo’lgan, rivojlanib boruvchi, jonli fandir. U bilish usullari (metodlari)ni yangilab va rivojlantira borib, o’zining asosiy vazifasini bajarishga, davlat - xuquqiy amaliyotda ilmiy mo’ljal bo’lib xizmat qilishga yondasha boradi.
Shunday qilib, davlat va xuquq naziriyasining usuli (metodi)- ushbu fan tomonidan o’zining predmetini o’organish hamda ilmiy natijalar olish uchun foydalanadigan yo’llar, usullar, yondashishlardir.
Oxirgi bir necha o’n yillar davomida davlat va xuquq hodisalarini o’rganishga yondashishda - markscha-lenincha yondashish gegemonlik qilib qoldi.
Davlat va xuquq to’g’risidagi markscha-lelincha nazariya hahihatni ochib beruvchi eng bosh ob'ektiv fan (ilm) deb tan olinib keladi. Bu esa o’z navbatida boshqa nazariyalar va harashlar (doktrina)ni u yoki bu ko’rinishda tanhid ostiga olib keldi, va natijada, davlat va xuquq to’g’risidagi bilimlarni qashshoqlashtirib, dunyoning siyosiy va xuquqiy sohasidagi ilg’or yutuhlaridan foydalanishga to’sqinlik qiladi.
Bugungi kunda davlat va xuquq naziriyasi uchun oldingi va xozirgi davlat-xuquq xuquqiy bilimlarni baholash va analiz (tahlil) etish uchun konstruktiv-tanhidiy yondashish to’g’riroq bo’ladi.
Davlat va xuquq nazariyasi usullari (metodi) uning predmeti bilan mahkam bog’liqdir.
Agarda fanning predmeti - u nimani o’organadi degan savolga javob bersa, usullari esa qanday o’rganilishi yo’llari savoliga javob beradi. Fanning usuli asosida uning predmeti yotadi, chunki nazariyasiz usul predmetsiz qoladi, fan esa - mazmun va mohiyatsiz. 
Davlat va xuquq nazariyasi davlat va xuquq hodisalarini o’organish uchun o’zining shaxsiy usullarini ishlab chiqadi, lekin shu bilan birga ijtimoiy va tabiiy fanlar tomonidan ishlab chiqilgan umumiy usullarni ham faol qo’llaydi.
Fan uzoq muddat davomida bilishning idealisitik va materialistik usullari bir-biriga harishi ko’rashib keladi (metafizika, dialektika).
Falsafiy qonun va kategoriyalarga bevosita kirishib (bohlanib) ketadigan usullardan biri-mavhumlik (abstrakt)dan konkretlikka va konkretlikdan mavhumlikka utish usulidir.
Jumladan, davlat va xuquq xuquqgi hodisalarni o’organishda tarixiy usul ham ho’llanadi. Chunki, fan davlat va xuquqning ildizini bilish uchun tarixiy an'analarni bilishi zarur bo’ladi
Umumiy usul bu falsafiy (dialektik va tarixiy materializm) qonunyatlariga asosan davlat va huquq masalarini o’organishdir. Dialektikaning 3-ta asosiy qonuni bo’lib, ular qarama - qarshiliklar birligi va ko’rashi qonuni, mikdor o’zgarishlarning sifat o’zgarishlarga o’tishi va inkorni inkor qilish qonuni ososida davlat va huquqning paydo bo’lish va rivojlanishi o’organiladi.
Falsafiy usulga asosan davlat va huquqni o’organish- bu ijtimoy hodisa, bular boshqa ijtimoiy hodisalar inson bilan jamiyat hayotining ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy va mafko’raviy sharoitlari bilan bo’g’liqdir.

Download 42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish