Davlat va huquq nazariyasi modulidan YaN (yakuniy nazorat) kazuslari Kazus 1

Savollar:
1. “Denov-Toshkent” yo‘nalishida harakatlanayotgan avtomashina haydovchisining harakatlarida ijtimoiy xavfli qilmish bormi?
2. “Protsessual hisobga olish” qanday tartib va ​​u huquq tizimining mazmuni jihatidan qaysi turga kiradi?
3. “Tojikiston Respublikasining Dushanbe shahrida yashovchi ayolga” nisbatan qo‘llaniladigan huquqiy ta’sir choralari va O‘zbekiston fuqarolariga nisbatan qo‘llaniladigan choralar bir xilmi?
4. Huquqni muhofaza qilish organlari xodimlari tomonidan gumon qilinuvchi shaxslarga beriladigan hujjatlar huquq nazariyasi tilida qanday nomlanadi? Batafsilroq tahlil qiling.


Kazus 11
O‘zbekistonda 2023-yil 1-maydan boshlab to‘lov tashkilotlari jismoniy shaxslar o‘rtasida pul o‘tkazmalarini amalga oshirishda (p2p o‘tkazmalari) xizmat uchun elektron hisobvaraqalarni (EHV) rasmiylashtirishi va taqdim etishi, shu jumladan nol komissiya bilan taqdim etishi shart. Ya’ni, o‘tkazmalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar soliq organlariga o‘tkazilishi kerak.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov 4-may kuni bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida tartibga soluvchi organ ushbu buyruqqa salbiy munosabatda ekanini aytdi.
“Biz bu haqida matbuot orqali xabar bermaganimiz o‘z fikrimizni bildirmaganimizni anglatmaydi. Farmon chiqqanidan keyin o‘z salbiy munosabatimizni Soliq qo‘mitasi, Iqtisodiyot va Moliya vazirligiga yetkazganmiz. Bizning qarashlarimiz ommaviy axborot vositalaridagi muhokamalardan ko‘ra qat’iyroq, deb o‘ylaymiz”, — dedi u.
Uning so‘zlariga ko‘ra, tartibga soluvchi organ ushbu buyruqning yakuniy maqsadi haqida hali ma’lumot olmagan.
Jismoniy shaxslar o‘rtasida kartadan kartaga pul o‘tkazmalari bo‘yicha elektron hisobvaraqalarni shakllantirish tartibini joriy etish O‘zbekiston prezidentining 10-fevraldagi qarorida nazarda tutilgan. Shu bilan birga, Adliya vazirligi tomonidan ekspertiza o‘tkazilganda ushbu norma mavjud bo‘lmagan va Markaziy bank bilan kelishilmagan. Ushbu tartib Iqtisodiyot va Moliya vazirligi tomonidan kiritilgan.
Bu jamoatchilik va mutaxassislarning noroziligiga sabab bo‘ldi. Iqtisodchi olim Shuhrat Qurbonovning Kun.uz muxbiriga bergan intervyusida qayd etishicha , odatda hisobvaraqa ikki yuridik shaxs o‘rtasida tuziladi, ya’ni uning jismoniy shaxslarga hech qanday aloqasi yo‘q.
Savollar:
1. “Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov 4-may kuni bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida nazorat qiluvchi organ ushbu buyruqqa salbiy munosabatda ekanini aytdi”. Ushbu "bayonot" qonuniy kuchga egami? Bu huquqiy munosabatlarni yaratadimi?