Davlat tilini rivojlantirish departamenti davlat tilida ish yuritish

J o ‘natma hujjatlam i 
ishlash va j o ‘natish, amaldagi poch­
ta qoidalariga muvofiq, markazlashtirilgan holda devonxona 
tomonidan bajariladi. Xatjildga joylashtirishdan avval hujjat­
laming to‘g ‘ri rasmiylashtirilganligi, ilovaning borligi va 
bus-butunligi, nusxalar sonining oluvchilar soniga muvofiqli- 
gi tekshiriiadi. ToMiq rasmiylashtirilmagan yoki noto‘g ‘ri ras- 
miylashtirilgan hujjatlar puxta ishlash uchun ijrochiga qay- 
tarilishi kerak. Buyurtma xat-xabami jo ‘natish ro ‘yxati tuzi- 
ladi, unga devonxona xodimi o ‘zining familiyasi va j o ‘natish 
sanasini qokyadi. Mashinada o ‘qiladigan hujjatlami jo'natish 
ilova xati bor bolganda amalga oshiriladi. Ilova xat nusxa­
si umumiy asoslarda yig‘majildga tikiladi. Jo ‘natish uchun 
tayyorlangan hujjatlar o ‘sha kunning o ‘zida yoki kelgusi ish 
kunidan kechiktinnasdan ishlanishi va j o ‘natilishl kerak.
Ichki 
hu jjatlar tarkibiy boMinmalardagi te; shli mas’ul 
shaxslarga qaydnoma daftariga imzo chektirilgo holda yoki 
ro‘yxatga olingan shaklda beriladi.
Tashkilot hujjatlari (ayrim tarkibiy boMinmal -r va hujjat­
lar turkumi bo‘yicha) ham to ‘liq, ham tanlab hisooga olib bo- 
riladi. Fuqarolar takliflari, arizalari va shikoyatlari mustaqil 
ravishda hisobga olinadi. Hujjatlar sonini hisoblab chiqishda 
har qaysi nusxa, shu jumladan, ko‘paytirilgan va kompyuter- 
da yozilganlari ham bitta birlik sifatida hisoblanadi. Hujjat­
lar aylanishining hisob-kitob natijasi tashkilot rahbariga 
vaqti-vaqtida yetkazib turiladi. Bu hujjatlar ustidagi ishlami 
takomillashtirishda choralar ishlab chiqishga yordam beradi.
Jo'natiladigan va ichki hujjatlam i
tuzish hamda rasm iylashtirish
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkan 
,v
1999- 
yil 29-martdagi 140-son qarori bilan tasdiqlang: 
™
439

---

Hujjatlar ustida ishlash tartiboti
Respublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari, idoralari, korpo- 
ratsiyalari, konsemlari, uyushmalari, kompaniyalari va bosh­
qa markaziy muassasalari apparatlarida ish yuritish b o ‘yicha 
namunaviy y o ‘riqnomada j o ‘natiladigan va ichki hujjatlami 
tuzish va rasmiylashtirish batafsil bayon etilgan. Ushbu nam u­
naviy y o ‘riqnomaga k o‘ra, j o ‘natma hujjatlar tegishli blanka- 
larga yoziladi. Tashkilotlaming blankalaridagi doimiy zaruriy 
qismlari davlat tilida yoziladi.
Hujjat muallifi tashkilot nomi va uning kodi tashkilot 
to ‘g ‘risida nizom (ustav)ga korxonalar va tashkilotlar umu­
miy klassifikatoriga muvofiq ko‘rsatiladi. Ular, qoidaga k o ‘ra, 
blankani tayyorlashda yozdirilgan bo‘lishi kerak.
Har bir hujjatda (xatlardan tashqari) uning turi (qaror, far­
moyish, buyruq, bayonnoma, m a’lumotnoma va shu kabilar) 
ko‘rsatilishi kerak.
Aksariyat hujjatlar uchun hujjat mazmunini aks ettiruvchi 
qisqa va aniq sarlavha b o iish i shart. Masalan: buyruq (nima 
to‘g ‘risida?) «korxona tashkil etish to ‘g ‘risida»; bayonnomasi 
(nimaning?) «ilmiy kengash majlisining».
A5 (148x210) oicham dagi hujjatlarda va telegrammalar- 
da matnga sarlavha qo‘yilmasligi mumkin.
Hujjat mazmuni imkoni boricha lo‘nda, qisqa iboralar bi­
lan, qiyin bo‘lmagan gap tuzilishida bayon etiladi.
Qisqartirish davlat organlari, jam oat tashkilotlari va muas- 
sasalar nomlarini yozish b o ‘yicha m a’lumotnomaga muvofiq 
qoilanadi. Agar matnda familiyalar, geografik nomlar yoki 
ayrim m a’muriy-hududiy birliklar sanab o ‘tilsa, ular alifbo 
tartibida joylashtiriladi.
Agar uzluksiz b og ian gan matn bir nechta qarorlar, xu- 
losalardan iborat b o is a , uni arab raqamlari bilan raqamlanadi- 
gan boiim larga, kichik boiim larga, bandlarga ajratish lozim.
Hujjatlar matnlarini ikki qismga ajratish tavsiya etila­
di: birinchi qismda hujjat tuzishning asoslari yoki sabablari 
ko‘rsatiladi, ikkinchisida - qarorlar, farmoyishlar, takliflar, 
fikrlar, xulosalar, iltimoslar bayon etiladi.
4 4 0

---

Hujjatlar ustida ishlash tartiboti
Agar hujjat mazmunini tushuntirish va asoslash zarurati 
bo‘lmasa, matn bitta xulosa qismdan iborat b o iish i mumkin: 
buyruqlar ta ’kidlash qismisiz qaror qismidan, xatlar - tushunt- 
irishsiz iltimos qismdan iborat bo iadi.
Hujjatning uzluksiz bogiangan matni doimiy axborotni 
saqlovchi va uzluksiz axborotlami kiritish uchun bo‘sh joylar 
trafaret asosida tuzilgan b o iish i mumkin.
Bayonnoma matni uchinchi shaxs nomidan («