Davlat tilida ish yuritish

Taynch so‘z va iboralar: 
annotatsiya, titul varag’i, taqriz, annotatsiya, 
rezyume, g’oyaviy mazmun. 
 
 
Ish  yuritish  amaliyotida turli  yangi  adabiyot,  ilmiy-tadqiqot natijasi,  o‘quv 
qo‘llanmasi,  monografiyalar,  mahsulotlar,  tovar,  xizmat,  dori-darmonlar  va  shu 
kabilarni  kishilarga  taqdim  qilish  maqsadida  tegishli  soha  vakillari  tomonidan 
ularning yutuq va kamchiliklari, afzalliklari, qulayliklari   asos, dalil, xulosa, isbot 
yoki hayotiy  faktlar bilan ochib beriladi. Bunday  matnlar xolislik  bilan  yozilishi 
va  real  bahosini  olishi  zarur.  Bu  kabi  matnlar  ta’rif-mulohaza,  munosabat 
tarzidagi  matnlar  turkumiga  kiradi.  Ular  orasidan  taqriz,  annotatsiya,  rezyume 
kabilar ish yuritishda ancha faol qo‘llaniladi.   
“Annotatsiya” so‘zi  lotincha so‘z bo‘lib,  “eslatma”, “izoh”, “qayd etmoq”, 
“belgi  qo‘ymoq”  ma’nolarini  anglatadi.  Atama  sifatida  esa  qisqa  tushunturish, 
ko‘rsatib  o‘tish,  tarkibi,  mazmuni,  ahamiyati,  kimlar  qaysi  hollarda 
foydalanishlari  mumkinligi,  kimlar  uchun  ekanligi  haqidagi  kichik  matn 
tushuniladi.   
Har qanday adabiyotning titul varag’ining orqasida(ko‘p hollarda quyiroqda 
bo‘ladi)  mazkur  asarning  qisqacha  mazmuni,  g’oyaviy  yo‘nalishi,  qaysi 
yoshdagilarga 
mo‘ljallanganligi 
qayd 
etiladi. 
Masalan, 
G’.G’ulomning 
TANLANGAN  ASARLAR(G’afur  G’ulom  nomidagi  nashriyot-matbaa  ijodiy 
uyi.  Toshkent.  2003)  to‘plami  titul  varag’i  orqasida  “
Akademik  shoir,  o‘zbek 
adabiyoit  ravnaqiga  o‘zining  munosib  hissasini  qo‘shgan  G’afur  G`ulom  ijodi 
o‘zbek  kitobxonlarining  bir  necha  avlodini  tarbiyalashga  xizmat  qilgan.  Shoir 
tavalludining 100 yilligi munosabati bilan nashr etilgan ushbu kitobga jamlangan 
asarlar  o‘zining  g’oyaviy  ruhi  bilan  mustaqillikni  qo‘lga  kiritgan  xalqimizning 
komil  insonlarni  voyaga  yetkazish  yo‘lidagi  kurashida  kamarbasta  bo‘lishiga 
ishonamiz
”, degan annotatsiya bor.  
Shuni  aytib  o‘tish  kerakki,  aksariyat  adabiyotlarda  annotasiyalar  2-betda 
bo‘ladi.  Tituldan  oldin  muallifning  fotosurati  berilgan  adabiyotlarda  esa  4-
sahifadan o‘rin olgan bo‘ladi.  
 Bundan  tashqari  annotatsiyalar  yangi  dori-darmon  mahsulotlariga  ham 
yoziladi. Masalan: 
 “
SIPRODED–  250(500)–10  ta  tabletka,  har  biri  250(500)  mgdan  iborat. 
Keng  ta’sir  doirasiga  ega  antibakterial  vosita.  Nafas  yo‘llari  infeksiyasi,  qorin 
bo‘shlig’I,  bo‘g’imlar,  suyak  va  teri  yallig’lanishi,  ko‘rish  organlari 
yallig’lanishi  va  infeksion  kasalliklarida  keng  qo‘llaniladi.
”(“Sihat-salomatlik”. 
2-son. 2005 yil.) 
Annotatsiya  aholida  nashr  hisoblangan  o‘quv  qo‘llanma,  darslik  va 
monogirafiyalarga  ham  yozilishi  mumkin.  Bunda  uning  hajmi  nisbatan  kattaroq 
bo‘ladi.  Lekin  bir  betdan  oshmaydi.  Shuningdek,  u  rasmiy  xat  matni  sifatida 
sarlavha,  matn  shakliga  ega  bo‘ladi.  Matnni  yozgan  kishining  muallifi 
ko‘rsatilmaydi.