Давлат ташқи қарзларининг моҳияти



Download 41,84 Kb.
bet2/8
Sana21.02.2022
Hajmi41,84 Kb.
#59563
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
1Давлат ташқи қарзларининг моҳияти

Давлат кредит муносабатларини амалга оширишнинг иккинчи объектив асоси сифатида бюджет даромадларини шакллантириш ва харажатларининг даври динамикаси ҳисобланади.
Давлат кредитининг самарали қўлланилиши давлатнинг қўшимча молиявий ресурсларининг шаклланиши ва давлат бюджети камомадининг қопланиши даражаси давлат молиясининг ва мамлакатдаги пул муомиласини монетар усуллари билан солиштирилган ҳолда давлатнинг даромад ва харажатларнинг баланслилигини вужудга келтиради.
Демак, давлат кредити- давлат ва хўжалик субъектлари, аҳоли ўртасидаги иқтисодий муносабат бўлиб, бунда давлат қарздор, кредитор ва кафолат берувчи сифатида майдонга чиқади.
Давлат томонидан ички маблағни жалб қилиш-активларни ички манбалардан (резидент-юридик ва жисмоний шахслардан) жалб этиш ҳамда бунинг натижасида Ўзбекистон Республикасининг қарз олувчи сифатидаги ёки қарз олувчи резидентларнинг ўз кредитларини (қарзларини) тўлашига кафил сифатидаги мажбуриятлари вужудга келиши;
Давлат кредити ички ва ташқи кредит муносабатлари каби турларга бўлинади. Давлатнинг кредит муносабатлари натижасида давлат қарзи вужудга келади.
Давлат томонидан хориждан маблағ жалб қилиш-активларни хориж манбаларидан (чет эл давлатларидан, норезидент юридик шахслардан ва халқаро ташкилотлардан) жалб этиш ҳамда бунинг натижасида Ўзбекистон Республикасининг қарз олувчи сифатидаги ёки қарз олувчи резидентларнинг ўз кредитларини (қарзларини) тўлашига кафил сифатидаги мажбуриятлари юзага келиши;
3. Давлатнинг облигацион заёмлари: турлари, эмиссия тартиби ва уларни жойлаштириш.
Амалда давлат кредити муносабатларининг замонавий инструментларидан бири давлат облигацион заёмлари ҳисобланади. Ҳозирда Республикамизда қисқа, ўрта ва узоқ муддатли облигацион заёмлар мавжуд 
Облигация (лотинча obligatio сўзидан, мажбурият)-бу унинг эгаси қарз берганлигидан гувоҳлик берувчи ва унга ушбу қимматли қоғознинг номинал қийматини унда кўрсатилган муддатда белгиланган (қатъий) фоиз тўланган ҳолда қоплаш мажбуриятини тасдиқловчи қимматли қоғоздир.
Облигация - бу бир шахснинг (сармоядор - кредиторнинг) бошка бир шахсга (эмитент - карздорга) маблагларни вактинчалик фойдаланиш учун берганлиги (кредит) хакида гувохномадир.
Иқтисодиётни модернизациялашнининг ҳозирги шароитида молиявий ресурсларга бўлган эҳтиёж ва уларни самарали инвестициялаш масалалари долзарб аҳамият каб этади. Бунда бевосита молиявий бозорларнинг аҳамияти ғоят юксакдир.
Молиявий бозорларда молиявий ресурслар ҳаракати турли молиявий инструментлар орқали жамғарувчи ва фойдаланувчи амалга оширилади. Шу сабабли молия бозори орқали молиявий ресурслар иқтисодиёт тармоқлари ўртасида тақсимланади ва қайта тақсимланади. Ўз навбатида бу тақсимлаш жараёнида молиявий ресурслар нисбатан самарали инвестицияларга йўналтирилади. Турли молия-кредит муассасалари ёрдамида молиявий ресурслар харакати қандай амалга оширса‚ молиявий бозор орқали молиявий ресурслар ҳам капитал етказиб берувчилардан(инвестордан) капитал истеъмол қилувчиларга турли молиявий инструментлари воситасида тўғридан-тўғри ҳаракатланади.Шунинг учун молия муассасалари капитал (молиявий ресурслар)нинг нисбатан самарали ҳаракатига имкон туғдирувчи институтлар ҳисобланади.
Молиявий бозор – бу савдо объекти молиявий инструментлар ҳисобланувчи ташкиллашган иқтисодий-хуқуқий механизм билан таъминланган, иқтисодиёт субъектлари учун зарурий бозор шароитларини яратиб берувчи мажмуа сифатида намоён бўлувчи тизим.
Молия бозори тушунчаси кенг маънони ва мураккаб иқтисодий категорияни ташкил этади. Молия бозори ўзида ўзаро таъсирда бўладиган мулк эгалари билан сармоя, қарз олувчилар ўртасидаги муносабатларини тавсифлайди. Молия бозорида кредитлар, векселлар, акциялар, облигациялар, инвестициялар ва бошқа турдаги қимматли қоғозлар олди-сотди ва ҳаракат объекти ҳисобланади.
Молиявий бозор қуйидаги турларга бўлинади:
- қимматли қоғозлар бозори;
- ссуда капитали ёки кредит бозори;

Download 41,84 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish