Davlat talablari: Kichik guruh ( 4)

1 . Davlat talablari:

Kichik guruh ( 3 – 4)

• 
  Predmetlarni 1 – 2ta belgisi bo`yicha guruhlarga bo`ladi.
  
• 
  Atrofdagi muhitdan “ bitta” va “ko`p”ni topadi.
  
• 
  Predmetlarni kattaligiga qarab teradi.
  
• 
  Grometrik shakllarni farqlaydi(doira,kvadrat,uchburchak) shakllar (kub,shar)
  
• 
  Ko`plikni taqqoslaydi
  
• 
  “Uzun” va “qisqa” tushunchalari ma`nosini biladi
  
• 
  “Yarim “” yarimgacha” tushunchalarni biladi.
  
• 
  Sanoq va sanlar qatordagi bog`liqlikni tushunadi.
  
• 
  Mexanik tarzda 5gacha sanaydi.
  

O`rta guruh ( 4 – 5)

• 
  Geometrik shakllarga o`xshash predmetlarni topadi.
  
• 
  Geometrik figura va shakllarni nomini biladi.
  
• 
  Miqdoriy aloqalrini belgilaydi.
  
• 
  Sonning miqdoriy tarkibini biladi.
  
• 
  Matematik tushunchalarni foydalanadi ( ko`p, kam, jami, shuncha)
  
• 
  Ketma ketlikda sanaydi.
  
• 
  Ko`pliklarni taqqoslaydi.
  
• 
  “ Ko`proq “ “ kamroq”, “teng”
  
• 
  Bo`shlikda yo`nalish olishni biladi( oldinda, orqada, tepada, pasta, yaqin, uzoq)
  
• 
  Bugun va uning qismlari tushnchasini tushunadi.
  

Katta guruh ( 5 – 6)

• 
  Geometrik shakllarni biladi va ularni predmetlar orasidan ajratadi.
  
• 
  Predmetlarni uzunligi, eni, qalinligi va balandligiga ko`ra taqqoslaydi.
  
• 
  Predmetlar guruhini taqqoslaydi.
  
• 
  Muloqat davrida matematik terminologiyani qo`llaydi.
  
• 
  Belgilar tizimini tushunadi.
  
• 
  1dan 10gacha bo`lgan sonlarni tog`ri va teskari sanaydi.
  
• 
  Predmetlarni soni va sanog`iga qarab taqqoslaydi.
  
• 
  Predmetlar tengligi va tengemasligi guruhlarini aniqlaydi va ularni bir biri bilan taqqoslaydi.
  

Tayyorlov guruh ( 6 -7)

• 
  Xayotda son va sanoqning ahamiyatini tushunadi.
  
• 
  Geometrik shakllar va figuralarni biladi.
  
• 
  20gachha bo`lgan ayrim matematik harakatalrni bajaradi.
  
• 
  10gaca ayirish va qo`shishni sodda matematik vazifalarni yechadi.
  
• 
  Son qatori haqida tushunchaga ega guruhlarni teng yoki teng emasligi taxlil qiladi. ( qanchaga ko`p, qanchag kam)
  
• 
  Hajmi, balandligi va qalinligiga qarab predmetlanii ketma ket joylashtiradi
  
• 
  Shartli belgi asosida syuq, sochiluvchan va qattiq materyallani o`lchash
  

2. Ilk qadam

Kichik guruh(3-4)

• 
  Predmetlarni 1 – 2ta belgisi bo`yicha guruhlarga ajratadi.
  
• 
  Atrofdagi muhitdan “ bitta” va “ko`p”ni topadi.
  
• 
  Predmetlarni ularning kattaligi bo`yicha joylashtiradi.
  
• 
  Grometrik fuguralar (doira,kvadrat,uchburchak)va shakllar (kub,shar)ni farqlaydi.
  
• 
  Ko`plikni taqqoslaydi
  
• 
  “ Tong” , “ oxshom”, “ kun”, “ tun” sozlari ma`nosini tushunadi.
  
• 
  “Qisqaroq” va “uzunroq” tushunchalari ma`nosini biladi.
  
• 
  “Yarim “” yarimta” tushunchalarni biladi.
  
• 
  Xisob va xisob qatoridagi aloqalrni tushunadi.
  
• 
  Mexanik tarzda 5gacha sanaydi.
  
• 
  O`xshash geometrik figuralarga ega bo`lgan predmetlarni topadi.
  
• 
  
  

O`rta guruh ( 4-5)

• 
  Geometrik fuguralar va shakllarni biladi.
  
• 
  Miqdoriy aloqalarini belgilaydi.
  
• 
  Sonning miqdoriy tarkibini biladi.
  
• 
  Matematik tushunchalarni foydalanadi ( ko`p, kam, jami, shuncha)foydalanadi.
  
• 
  Tartib bo`yicha sanaydi.
  
• 
  “ Ko`proq “ “ kamroq”, “teng” tushunchalarni taqqoslaydi.
  
• 
  Makonda o`z joyini aniqlay oladi( oldinda, orqada, tepada, pasta, yaqin, uzoq)
  
• 
  Yaxlit va uning qisimlarini ma`nosini tushunadi.
  

Katta guruh (5- 6)

• 
  Grometrik fuguralarni biladi va predmetlarda ularni ajratadi.
  
• 
  Predmetlarni uzunligi, eni, qalinligi va balandligiga bo`yicha taqqoslaydi.
  
• 
  Predmetlar guruhini taqqoslaydi.
  
• 
  Muloqat davrida matematik atamalardan foydalanadi.
  
• 
  1dan 10gacha bo`lgan sonlarni tog`ri va teskari aytadi.
  
• 
  Predmetlar guruhlarning tengligi va tengsizligi aniqlaydi va ularni o`zaro taqqoslaydi.
  
• 
  Vaqt haqida tasavvurga ega (tong , oxshom, kun, tun).
  

Tayyorlov guruh ( 6- 7)

• 
  Raqam va sonlarning hayotdagi ahamiyatini tushunadi.
  
• 
  Geometrik fuguralar va shakllarni biladi.
  
• 
  20gacha bo`lgan ayrim sonlar doirasida ba`zi matematik amallarni bajaradi.
  
• 
  Matematik masalalarni yechadi.
  
• 
  Son tartibi haqida tushunchaga ega
  
• 
  Guruhlarni tengligi yoki tengsizligi taxlil qiladi. ( qanchaga ko`p, qanch kam)
  
• 
  Predmetlarni hajmi, qalinligi va balandligiga bo`yicha ketma ket taxlaydi.
  
• 
  Shartli o`lchov yordamida suyuq, sochiluvchan va qattiq jismlarni o`lchaydi.
  

Bolajon

Kichik guruh ( 3-4)

• 
  “ Ko`p” , va “ “ bitta” buyumlarni ajratadi,bitta, ko`p,kam,teng, shuncha, so`zlarini o`z o`rnida qo`llay oladi.
  
• 
  Katta-kichik, uzun- kalta, baland- past, keng- kor buyumlarni o`lchamiga qrab ajratadi,ularning o`lchamini aytadi.
  
• 
  Tevarak -atrofdagi bitta, ko`p va o`xshash buyumlarni topa oladi.
  
• 
  2gacha sanaydi( ikkita olma berishni berishni so`raydi,bittasini o`rtog`iga berihsni hoxlagani uchun .
  
• 
  Doira,kvadrat,uchburchak biladi va nomlarini ayta oladi .
  
• 
  Kub,sharni biladi .
  
• 
  Yaqin – uzoq, orqada oldinda ,tepada – pastda,o`ngda- chapda so`zlarini tushunadi va nutqda to`g`ri qo`llaydi.
  
• 
  Mustaqil holda o`z o`yinchoqlarini tartibga solidi( mashina va kopto`pni stol ostiga, kiyimni shkafga)
  
• 
  Sutka qismlari( ertalab,kunduzi,kechkurun,tun)ni farqlaydi.
  
• 
  Lego turidagi o`yin bo`laklaridan sodda modellar yig`adi.
  
• 
  3-4 qismli pazllarni yig`adi.
  

O`rta guruh ( 4-5)

• 
  5gacha sanaydi.
  
• 
  Bir joyda turgan buyumlarni (5tagacha)tartib soni bilan ayta oladi .
  
• 
  Soni 5tagacha bo`lgan ikki guruhdagi buyumlar sonnini taqqoslaydi.
  
• 
  Buyumlarning shakli katta-kichik, uzun-qisqa, keng-tor,baland- past , qalin-yupqaligiga ko`ra farqlaydi.
  
• 
  Doira,kvadrat,uchburchak, to`g`ri to`rtburchak ,oval shakllarni bir-biridan farqlaydi.
  
• 
  Shar ,kub silindrlarning nomini ayta oladi va ularni farqlaydi.
  
• 
  Aniq bir yo`nalishni ifodalovchi oldinga, orqaga, o`ngga, chapga,yuqorida, pastda, uzoqda, yaqinda kabi so`zlarni nutqda qo`llay oladi.
  
• 
  U yoki bu buyumning o`ziga nisbatan joylashuvini so`z bilan ifodalaydi.
  
• 
  Kun,tun,ertalab,kunduzi,kechqurun,kecha,bugun,ertaga,tez, sekin kabi vaqtni idodalovchi so`zlarni tushunadi, nurqda qo`llaydi.
  
• 
  Lego turidagi o`yin bo`laklaridan sodda modellar yig`adi.
  
• 
  6- 8 ta qismli pazllarni yig`adi.
  
• 
  Qog`ozni buklab sodda shakllarni yasaydi.
  

Katta guruh (5- 6)

• 
  10 ichida tog`ri va teskari tartibda sanay oladi.
  
• 
  10gacha bo`lgan sonni o`zida kichik bo`lgan ikkita songa ajratadi.
  
• 
  Yonma- yon turgan sonlar orasidagi munosabatlarni tushunadi.
  
• 
  10 ichida barmoq,sanoq cho`pi va buyumlar yoramida qo`shish va ayirishni biladi.
  
• 
  Soni 10gacha bo`lgan ikki guruhdagi buyumlar sonnini taqqoslash, tenglashtirish, bittaga kamaytirishm bittaga orttirishni biladi.
  
• 
  O`z uyingni raqamini biladi
  
• 
  Doira,kvadrat,uchburchak, to`g`ri to`rtburchak ,ovalni farqlaydi.
  
• 
  Shar ,kub, konus va silindrlarni taniydi
  
• 
  Labirintlarni biladi va ularning yechimini topadi.
  
• 
  Buyumlarning qanday qismlardan tashkil topganligini, ularning xususiyatlarini farqlaydi.
  
• 
  Butunni 2ta, 4ta teng bo`lakka bo`lishni biladi, butun bilan qismni taqqoslaydi va farqlaydi.
  
• 
  Buyumlarn (10gacha) uzunligi,eni,qalin – yupqaligiga ko`ra qiyoslaydi, bir xil, keng, kengroq, eng keng, tor, tarroq, eng tor, qalin, qalinroq,eng qalin, yupqa, yupqaroq, eng yupqa, baland, balandroq, eng baland, past, pastroq, eng past, so`zlarini nutqda to`g`ri qo`llaydi.
  
• 
  Buyumlarni o`ziga nisbatan o`rnini aniqlay oladi( tepada- pastda, o`ngda- chapda, oldinda- orqada) ishora bo`yicha turli yo`nalishda harakatlanadi (o`ngga- chapga, oldinga- orqaga).
  
• 
  Qog`oz varaqning chap, o`ng, yuqori,past,o`rtasini aniqlaydi.
  
• 
  Sutka qismlari - ertalab,kunduzi,kechkurun,tunni farqlaydi.
  
• 
  Kecha,bugun,ertaga biladi.
  
• 
  Hafta kunlarining nomini ketma- ketligini bugun haftaning qaysi kuni ekanligini aytadi.
  
• 
  Yil fasllarining nomini biladi.
  
• 
  Pul va uning ko`rinishi, undagi raqamlar va qiymatini taniydi.
  
• 
  Lego jihozlaridan loyihalar yaratadi.
  
• 
  8- 10 ta qismli pazllarni yig`adi.
  
• 
  Qog`ozni buklash yo`li ( origami) orqali sodda shakllarni yasaydi.
  

Tayyorlov guruh ( 6- 7)

• 
  O`z uyingni raqamini biladi.
  
• 
  0,1,2,3,4,5,6,7,8,910,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20 sonlarni yozuvda taniydi.
  
• 
  <<+ >>, << - >>, << =>> ishoralarni biladi.
  
• 
  10 ichida tog`ri va teskari sanay oladi.
  
• 
  20gacha to`g`ri sanaydi.
  
• 
  Misollarni raqamlar yozilgan kartochkalar yordamida ifodalab yechadi.
  
• 
  Bir ammali masalalarni qo`shish va ayirish orqali tuzadi va yechadi.
  
• 
  Sharlti o`lchov yordamida buyumlar uzunligini o`lchaydi va natijani son va raqambilan aytadi.
  
• 
  Suyuq va to`kiluvchi jismlarni shartli o`lchov birligi bialn o`lchaydi natijada son va raqambilan aytadi.
  
• 
  Doira,kvadrat,uchburchak, to`g`ri to`rtburchak ,ovalni, romb va ko`p burchaklarni va ularning elementlarini biladi.
  
• 
  Shar ,kub, konus va silindrlarni taniydi
  
• 
  Narsalarni 2,4 va 10 tagacha teng qismlarga bo’la oladi
  
• 
  Butunning qismidan kattaligi , qism butunning qismi ekanligini tushunadi.
  
• 
  Qattiq qo`g`oz varag`I sathini mo`ljal olishni biladi. Qog`oz varag`ining o`ng ,chap , yuqori, past, o`rtasini aniqlaydi.
  
• 
  Buyumlarning o`ziga nisbatan o`rnini aniqlaydi( tepada- pastda, oldinda- orqada, o`ngda- chapda)
  
• 
  Signal bo`yicha turli yo`nalishda harakatlana oladi (, oldinga- orqaga, o`ngga- chapga)
  
• 
  Harakat davomida yurub ketayotganda yo`nalishning o`zgartira oladi.
  
• 
  Kun qismlari, ularning ketma- ketligi, kundalik faoliyatining taqsimlanishini tushunadi.
  
• 
  Hafta kunlarining nomini to`g`ri ketma- ketligini ayta oladi.
  
• 
  Yil fasllari ularning nomini ketma- ketligini va o`ziga xos xususiyatlarini biladi.
  
• 
  Yil taqvimi ,o`tayothan oy, sana, hafta kuni, soat turlari va ualrning ishlatilishini haqida ilk tushunchaga ega.
  
• 
  Lego jihozlaridan loyihalar yaratadi.
  
• 
  20 qismdan kam bo`lmagan pazllarni yig`adi.
  
• 
  Qog`ozni bukib( origami yo`li bilan ) shakllarni yasaydi.
  
• 
  Qurulish mareriallarini to`plamlardan turli mavzularda loyihalar yaratishni biladi.
  
• 
  Pul qiymatlari, narx,plastic kartoshka, terminal haqida dastlabki tushunchga ega bo`ladi.