19-modda. Sudlarda davlat bojini undirishning o‘ziga xos xususiyatlari
Sudlarga beriladigan da’vo arizalaridan, alohida tartibda yuritiladigan ishlar bo‘yicha arizalardan,
ma’muriy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar bo‘yicha sudlarga beriladigan shikoyatlardan,
sudlarning hal qiluv qarorlari ustidan apellatsiya, kassatsiya va nazorat tartibidagi shikoyatlardan,
shuningdek sudlar tomonidan hujjatlarning ko‘chirma nusxalarini berganlik uchun davlat boji quyidagi
tartibda undiriladi:
shartnomalarni haqiqiy emas deb e’tirof etish to‘g‘risidagi, shartnomalarni bekor qilish
to‘g‘risidagi yoki ularning shartlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqidagi da’vo arizalariga
shartnoma to‘laligicha yoki uning biron-bir qismi nizolashilayotganligidan qat’i nazar, shartnoma oldi
nizolari bo‘yicha arizalar uchun belgilangan stavkalar bo‘yicha to‘lanadi;
qarshi da’vo arizalaridan, shuningdek uchinchi shaxslarning ishga mustaqil da’vo talablari bilan
kirishganligi to‘g‘risidagi arizalardan davlat boji umumiy asoslarda undiriladi.
Sud dastlabki da’vogarni uning roziligiga ko‘ra boshqa shaxs bilan almashtirganda bu shaxs
davlat bojini umumiy asoslarda to‘lashi kerak.
Ishdan dastlabki da’vogar chiqib ketgan va u huquqiy voris bilan almashtirilgan hollarda, davlat
boji, agar u dastlabki da’vogar tomonidan to‘lanmagan bo‘lsa, qanoatlantirilgan da’vo talablari miqdoriga
mutanosib ravishda huquqiy vorisdan undiriladi.
Sudya bir yoki bir nechta birlashgan da’vo talabini alohida ish yuritish uchun ajratgan taqdirda,
da’vo taqdim etilganda to‘langan davlat boji qayta hisoblab chiqilmaydi va qaytarilmaydi. Alohida ish
yurituvga ajratganlik yuzasidan davlat boji ikkinchi bor to‘lanmaydi.
Oldingi
tahrirga qarang.
Ilgari ko‘rmasdan qoldirilgan takroran berilgan arizalar bo‘yicha davlat boji qaytadan umumiy
asoslarda to‘lanadi. Agar ariza ko‘rmasdan qoldirilganligi munosabati bilan davlat boji qaytarilishi kerak
bo‘lsa-yu, lekin qaytarilmasa, agar davlat boji budjetga o‘tkazilgan kundan e’tiboran fuqarolik
to‘g‘risidagi qonunchilikka muvofiq da’vo muddati tugamagan bo‘lsa, davlat boji to‘langanligi
to‘g‘risidagi dastlabki hujjat takroran berilgan arizaga ilova qilinishi mumkin.
Davlat boji hisoblab chiqariladigan da’vo bahosi da’vogar tomonidan, belgilangan hollarda esa
fuqarolik protsessual va iqtisodiy protsessual qonunchilikka muvofiq sud tomonidan aniqlanadi.
(19-moddaning beshinchi va oltinchi qismlari O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi
O‘RQ-683-sonli
Qonuni
tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-
son)
Agar ishni muhokamaga tayyorlash kunida da’vogar alimentlarni undirish to‘g‘risidagi ishni
tugatish haqida ariza bergan bo‘lsa, bunday hollarda javobgardan davlat boji undirilmaydi.
Da’vogar tomonidan da’vo talablari kamaytirilgan taqdirda, to‘langan davlat boji qayta hisoblab
chiqilmaydi.
Da’vo summasi ko‘paytirilgan taqdirda, davlat bojining yetishmayotgan summasi da’voning
ko‘paytirilgan summasiga muvofiq to‘lanadi.
Da’vogar davlat bojini to‘lashdan ozod etilgan taqdirda da’vo qanoatlantirilsa, davlat boji
javobgardan (agar u davlat bojini to‘lashdan ozod etilmagan bo‘lsa) davlat daromadiga belgilangan da’vo
summasiga muvofiq undiriladi.
Da’vo birgalikda bir nechta da’vogar tomonidan bir yoki bir nechta javobgarga nisbatan taqdim
etilganda, davlat boji da’voning umumiy summasidan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi va
da’vogarlar tomonidan ular qo‘ygan talablar ulushiga mutanosib tarzda to‘lanadi.
Da’voning umumiy summasidan kelib chiqqan holda davlat boji quyidagi hollarda ham
undiriladi:
da’vo da’vogar tomonidan bir nechta javobgarga nisbatan taqdim etilganda;
da’vo arizalarini qabul qiladigan sudya bir turdagi bir necha talabni bir ish yurituviga
birlashtirganda.
Davlat bojini to‘lashdan ozod etilgan bir yoki bir nechta da’vogar tomonidan bir nechta
javobgarga nisbatan taqdim etilgan da’vo to‘liq yoki qisman qanoatlantirilganda davlat bojini undirish
sudning hal qiluv qaroriga binoan har bir javobgardan belgilangan qarz summasidan kelib chiqqan holda
alohida-alohida amalga oshiriladi. Agar bunday da’vo bir nechta da’vogar tomonidan bir javobgarga
nisbatan taqdim etilgan bo‘lsa, davlat boji javobgardan umumiy belgilangan qarz summasidan kelib
chiqqan holda budjetga undiriladi.
Sud boshqa shaxsni ikkinchi javobgar sifatida jalb qilgan va da’vo summasining bir qismini bir
javobgardan, qolgan qismini esa ikkinchisidan undirishga hukm qilgan taqdirda va, agar bunda da’vogar
davlat bojini to‘lashdan ozod qilingan bo‘lsa, davlat boji da’voning qanoatlantirilgan umumiy
summasidan hisoblab chiqariladi hamda har bir javobgardan unga belgilangan da’vo summasi miqdoriga
mutanosib ravishda budjetga undiriladi.
Davlat bojini to‘lashdan ozod qilingan da’vogar o‘z talablarini da’vo berilganidan keyin ular
javobgar tomonidan ixtiyoriy ravishda to‘liq yoki qisman qanoatlantirilganligi tufayli qo‘llab-
quvvatlamagan hollarda davlat bojining summasi javobgardan sud ajrimi bo‘yicha budjetga undiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
