Dasturlash asoslari

Exp(n)
n ning eksponentasini qaytaradi
Rnd	0 dan 1 gacha bo‘lgan intervaldagi tasodifiy sonni qaytaradi
Sgn(n)	Agar n noldan kichik bo‘lsa -1 ni, n nolga teng bo‘lsa nolni va n noldan katta bo‘lsa 0 ni qaytaradi.
Sin(n)	n ning sinus burchagini qaytaradi. n burchak radianlarda beriladi.
Sqr(n)	n dan chiqarilgan kvadrat ildizni qiymatini qaytaradi
Tan(n)	n ning tangens burchagini qaytaradi. n burchak radianlarda beriladi.

6-misol: Matematik funksiyalarni ishlatishga loyiha

-10 dan +10 gacha bo‘lgan oraliqdan tasodif son olinadi. Sonning ishorasi aniqlanadi. So‘ng tasodif sonning absolyut qiymatining kvadrat ildizi va ikkilangan burchakning sinusi hisoblanadi.



10.14-rasm

Ob’yekt	Xossa	O‘rnatilgan qiymatlari
Label1	Caption	Tasodifiy son
Label2	Caption	Ishorasi
Label3	Caption	Kvadrat ildizi
Label4	Caption	Ikkilangan burchakning sinusi
Command1	Caption	Bajarish
Command2	Caption	Yakunlash
Text1 Text2 Text3 Text4	Text	Text xossasi maydonini tozalash

Dastur kodi
Option Explicit
Private Sub Command1_Click()
Dim dblx As Double
Dim dblx1 As Double
Dim dblx2 As Double
Dim intx As Integer
dblx = 20 * Rnd – 10
intx = Sgn(dblx)
dblx1 = Sqr(Abs(dblx))
dblx2 = 2 * Sin(dblx) * Cos(dblx)
Text1.Text = Str(dblx)
Text2.Text = Str(dblx1)
Text3.Text = Str(intx)
Text4.Text = Str(dblx2)
End Sub

Private Sub Command2_Click()

End
End Sub

Private Sub Form_Load()

Randomize
End Sub

10.15-rasm

10.12. Solishtirish operatorlari

Solishtirish operatorlari shartli ifodalarda ishlatiladi. Shartli ifoda xossaning “rost” yoki “yolg‘on” ligini dastur matnidagi boshqa bir elementining o‘zgaruvchisi yordamida aniqlaydigan dastur operatorlarining bir qismi hisoblanadi. Masalan, X>=0 ifodasi True qiymatini qabul qiladi, agar X o‘zgaruvchisi musbat yoki nol qiymatiga ega bo‘lsa, False qiymatini qabul qiladi, agar X o‘zgaruvchisi manfiy qiymatiga ega bo‘lsa.


Visual Basic ning solishtirish operatorlarining jadvali

Operatorlar	Vazifalari
=	Barobar
>	Katta
<	Kichik
<>	Teng emas
>=	Katta yoki teng
<=	Kichik yoki teng

10.13. Mantiqiy operatorlar

True (Rost) qiymatini qabul qiluvchi yoki False (Yolg‘on) qiymatini qabul qiluvchi ifodalar bulli ifodalar kabi bizga ma’lum, ammo True (Rost) yoki False (Yolg‘on) natijalari esa bulli o‘zgaruvchilariga yoki xossalariga o‘zlashtiriladi. Bulli o‘zgaruvchilar As Boolean tavsiflagichli Dim operatori yordamida e’lon qilinadi.


Visual Basic muhitining mantiqiy operatorlari jadvali

Operator	Amallar
And	Agar ikkala operandning qiymati True bo‘lsa, True bo‘ladi. Agar hech bolmaganda bitta operandning qiymati False bo‘lsa, False bo‘ladi.
Or	Agar hech bolmaganda bitta operandning qiymati True bo‘lsa, True bo‘ladi. Agar ikkala operandning qiymati False bo‘lsa, False bo‘ladi.
Not	Unar amal (bitta operand yordamida bajariladi) Agar operand True bo‘lsa, False bo‘ladi Agar operand False bo‘lsa, True bo‘ladi
Xor	Agar operandning qiymatlari o‘zaro bir-biriga teng bo‘lmasa (biri – True, ikkinchi - False), u holda True qiymatini oladi Agar operandning qiymatlari o‘zaro bir-biriga teng bo‘lsa (ikkalasi ham – True yoki ikkalasi ham - False), u holda False qiymatini oladi.

10.14. Qatorlar ustida ishlaydigan funksiyalar

Qatorlar ustida ishlaydigan bitta amal – biriktirish amali yoki konkatenatsiya amali mavjud.

Konkatenatsiya amali & belgisi bilan belgilanadi. Ikkita qatorning konkatenatsiya amalining natijasi – biriktirilgan qator.
Masalan: Mayli uchta o‘zgaruvchi strS1, strS2, strS0 dasturda quyidagi operatorlar yordamida tavsiflangan bo‘lsin:
Dim strS1, strS2, strS0 As String
strS1 o‘zgaruvchisining qiymati: strS1 = “Bizning kollej”
strS2 o‘zgaruvchisining qiymati: strS2 = “Toshkentda joylashgan”
strS0 =strS1 & strS2 amallari bajarilgandan so‘ng strS0 o‘zgaruvchisining qiymati “Bizning kollej Toshkentda joylashgan” bo‘ladi.
Visual Basic muhitida qatorlar ustuda bajariladigan amallar birnecha o‘rnatilgan fuksiyalari yordamida amalga oshiriladi.


Qatorlar bilan ishlaydigan funksiyalar