Дастурлаш асослари

format() metodi
Bundan tashqari formatlash uchun format () operatoridan foydalanish mumkin. U quyidagi formatda beriladi:
= . format (*args,**kwargs)
parametri { va } belgilari ichida ko’rsatiladi va quyidagi sintaksisga ega:
{[] [!] [: ] }
Qavs ichida joylashgan barcha belgilar probelsiz chiqariladi. Agar satr ichida { va } belgilaridan foydalanishga to’g’ri kelsa, ikki mattadan yozish kerak, aks holda ValueError hatolik kelib chiqadi:
>>> рrint ("{ { va } } - maxsus {0} ". fоrmаt (" belgilar" ) )
{ va } - maxsus belgilar
parametrida pozitsiya indeksini(tartiblash noldan boshlanadi) yoki kalitni ko’rsatish mumkin. Aytaylik nomlanagan parametrlar yoki pozitsiyalar kombinasiyasi. Bu holda fomat() metodi nomlangan parametri o’zining oxirida ko’rsatiladi. Masalan:
>>> "{0} - {1} - {2}".format(10, 12.3, "string")
'10-12.3-string'
>>> arr = [10, 12 .3, "string"] # Indeks
>>> "{0} - {1} - {2}".format (*arr) # Indeks
'10 - 12.3 - string'
>>> "{model} - {color}".format(color = "red", model = "ВМW") # kalit
'ВМW - red'
>>> d = {"color": "red", "model": "ВМW"}
>>> "{model}"
'ВМW - red'
>>> "{color}"
'red - 2015 '
{color}".format (**d) # Kalit
{0}".format(2015, color= "red" ) # Kombinatsiya


Satrlar bilan ishlash metod va funksiyalari
Satrlar bilan ishlashda foydalaniladigan asosiy funksiyalarini ko’rib chgiqamiz:

• 
  str([obyekt]) – ixtiyoriy obyektni satrga o’tkazadi. Agar paarmetr ko’rsatilmasa, bosh satrni qaytaradi. Obyektni chop etish uchun print() funksiyasidan foydalaniladi. Masalan:
  

>>> str( ) , str([l, 2]), str((3, 4)), str ({"x" : 1})
(' ', '[1, 2]', '(3, 4)', "{ 'х ' : 1}")
>>> print ("1-satr\n2-satr")
1-satr
2-satr

• 
  repr () – obyektni satr ko’rinishda qaytaradi. Python Shell IDLE redaktori oynasidan foydalanish mumkin. Masalan:
  

>>> rерr ("Satr"), repr ([1, 2, 3]), repr ({"x":5})
(" 'Satr' ", ' [1, 2, 3]', "{'х':5}")
>>> rерr (" 1-satr\n2-satr ")
" '1-satr\\2-satr' "

• 
  ascii () – obyektni satr formatida qaytaradi. Satr faqat ASCII formatida beriladi. Masalan:
  

>>> ascii([l, 2, 3]), ascii ({"x": 5})
(' [1, 2, 3] ', "{'х': 5}")
>>> ascii ("satr")
"'\ \u04 41\\u04 42 \\u0440\\u043e\\u043a\\u04 30 '"

• 
  len () - satrdagi belgilar sonini qaytaradi:
  

>>> len("Python"), len("\r\n\t") , len (r"\r\n\t")
(6, 3, 6)
>>> len ("satr")
6
Satrlar bilan ishlashning asosiy metodlarni sanaymiz:

• 
  strip([]) – qatar boshidagi va ohiridagi belgini o’chiradi. Agar parameter ko’rsatilmasa, probel belgilari o’chiriladi: probel, satrga o’tkazish belgisi (\n), karetka qaytarish belgisi (\r), gorizontal (\t) va vertikal (\v) tabulyatsiyalar:
  

>>> sl, s2 = "str\n\r\v\t", "strstrstrokstrstrstr"
>>> " '%s' - '% s' " % (sl.strip(), s2.strip ("tsr" ))
" 'str' - 'ok' "

• 
  lstrip ([]) – probel yoki satr boshidagi ko’rsatilgan belgilar o’chiriladi:
  

>>> sl, s2 = " str " , "strstrstrokstrstrstr"
>>> " '%s' – '%s' " % (sl.lstrip(), s2.lstrip("tsr" ))
" 'str ' – 'okstrstrstr' "

• 
  rstrip([]) – probel yoki satr ohiridagi ko’rsaatilgan belgini o’chiradi:
  

>>> sl, s2 = " str " , "strstrstrokstrstrstr"
>>> " '%s' - '% s' " % (sl.rstrip() , s2.rstrip ("tsr"))
" ' str ' - ' strstrstrok ' "

• 
  sрlit ([ [, ]]) – satrni ko’rsatilgan satrlarga bo’ladi. Agar birinchi parametr ko’rsatilmasa yoki None bo’lsa,bo’lish sifatida probel belgisidan foydalaniladi.
  

Masalan:
>>> s = "word1 word2 word3"
>>> s.split (), s.split(None, 1)
(['word1', 'word2', 'word3'], ['wordl', 'word2 word3'])
>>> s = "wordl\nword2\nword3"
>>> s.split ("\n" )
[' wordl ', 'word2', 'word3 ']
Agar satrda birdaniga bir nechta probel bop’lsa va bo’luvchi ko’rsatilmasa, bo’sh element ro’yxatga kiritilmaydi:
>>> s = "wordl word2 word3 "
>>> s.split ()
['wordl', 'word2', 'word3']
Boshqa bo’luvchidan foydalanishda bo’sh elementlar paydo bo’lishi mumkin:
>>> s = " , , wordl, , word2, , word3, ,"
>>> s.split (", ")
[' ', ' ', ' wordl', ' ', 'word2', '', 'word3', ',']
>>> "1,, 2, , 3".split (",")
['1', '', ' 2', ' ', ' 3']
Agar satrda bo’luvchi topilmasa, oldingi butun satrni o’zi qaytariladi:
>>> "wordl word2 word3".split ("\n")
['wordl word2 word3']