Дастурлаш асослари фанидан маърузалар матни doc

ga ta’sir qiladi 
 
 
 
 
Belgi 
Be
x
ato
lik
  
Ish
on
ch
lilik
 
O‘
x
sh
ah
slik
 
O‘
rg
ani
sh
 i
m
kon
iy
ati
  
B
ar
q
ar
o
rlilik
  
Tu
sh
un
arlilik
 
D
as
tu
rni
 o
‘z
g
artiri
sh
 va
 
k
eng
ay
tiri
sh
ga
 l
ayoq
at
 
T
es
tla
sh
 i
m
kon
iy
ati
 
S
ama
ra
do
rlik
 
K
o‘
p
 ma
ro
ta
b
a 
foyd
al
ani
sh
 
im
kon
iy
ati
 
Ish
la
b
 c
h
iqi
sh
 v
aq
ti 
 
H
ayo
t 
si
k
li
 
T
ajri
b
a 
kon
str
uk
to
rli
k 
ish
la
ri
g
a 
h
ar
aj
atl
ar
 
Ish
la
b
 c
h
iq
ari
sh
 h
ar
aj
atl
ari
 
T
exn
ik
 x
izma
t k
o‘
rsa
ti
sh
g
a 
h
ar
aj
atl
ar 
 
K
o‘
ch
iri
sh
g
a 
h
ar
aj
atl
ar
. 
 
Bexatolik 
 
+  0  0  +  0 
0 
0  0 
0 
-  + 
- 
+ 
+ 
0 
Ishonchlilik 
0 
 
0  0  +  0 
0 
0  - 
0 
-  + 
- 
+ 
+ 
0 
O‘xshahslik  
0 
0 
 
+  0  0 
0 
0  + 
- 
-  0 
- 
+ 
+ 
- 
O‘rganish imkoniyati  0 
0  0 
 
0  0 
0 
0  - 
0 
-  0 
- 
+ 
0 
0 
Barqarorlilik 
0 
+  +  0 
 
0 
0 
+  - 
0 
-  + 
- 
+ 
+ 
0 
O‘qilishlilik 
(tushunarlilik) 
+  +  0  0  +   
+ 
+  - 
+ 
+  + 
+ 
0 
+ 
+ 
Dasturni o‘zgartirish 
va kengaytirishga 
layoqat  
+  +  0  0  +  0 
 
+  - 
+ 
-  + 
+ 
0 
+ 
+ 
Testlash imkoniyati
 
+  +  0  0  +  0 
+ 
 
- 
+ 
+  + 
+ 
0 
+ 
+ 
Samaradorlik 
- 
- 
+  -  -  - 
- 
- 
 
- 
-  + 
- 
+ 
- 
- 
Ko‘p marotaba 
foydalanish 
imkoniyati 
 
0 
0 
-  0  0  0 
+ 
0  - 
 
-  + 
- 
- 
+ 
+ 
(+ ijobiy ta’sir, -salbiy ta’sir, 0 hech qanday ta’sir yo‘q)  
5.4-rasm. Sifat belgilari, vaqt va harajatlarning o‘zaro bog‘lanishi. 
 
5-bobga oid nazorat savollari 
1. Dasturlarni xizmat ko‘rsatish qulayligini belgilari qanday aniqlanadi? 
2. Dasturning korrektligi, ishonchliligi va turg‘unligi nima? 
3. Dasturning samaradorligini nima aniqlaydi? 
4. Dasturni qayta ishlatilish imkoniyatini ta’minlash uchun nima kerak bo‘ladi? 
 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

6.  DASTURNING TA’MINOT XIZMATI VA UNING 
KELGUSIDAGI RIVOJLANISHI 
 
O‘quv maqsadi 
O‘quvchi 
xizmat 
ko‘rsatishning 
tahlili 
va 
borishini, 
shuningdek 
hujjatlashtirishni yaxshi o‘zlashtiradi. 
 
Mazmun  
•
  Xizmat ko‘rsatish bo‘yicha (tahrir qiluvchi, takomillashtiruvchi, moslashtiruvchi) harakatlar;  
•
  ABC- tahlil va  Portfolio-tahlil;  
•
  Xizmat ko‘rsatishning borishi;  
•
  Hisobot berish / xizmat ko‘rsatish bo‘yicha hujjatlar;  
•
  Texnik xizmat ko‘rsatish haqidagi shartnomalar (bitimlar) turlari, rasmiylashtirilishi. 
Dasturiy  ta’minot  xizmati  dasturiy  ta’minotni  ishchi,  texnik,  dolzarb  holatda  tutishi  va  uni 
iste’molchining  o‘zgarib  turadigan  talablariga  moslanuvchan  holda  saqlashi  kerak.  Bunda  xizmat 
ko‘rsatishning quyidagi uchta vazifasi yuzaga keladi:  
•
  Xatolarni tuzatish; 
•
  Dastlabki talablarning o‘zgarishi;   
•
  Funktsionallik va mahsuldorlikning yaxshilanishi.  
Ko‘pincha  xizmat  ko‘rsatishni  faqat  xatolarni  tuzatish,  deb  tushunishadi.  Biroq,  xizmat  ko‘rsatish  – 
bu ancha ko‘proq narsani bildiradi, chunki dasturiy ta’minot ishlab chiqarishning har qanday mahsuloti yoki 
vositasi  sifatida  eskiradi  va  dasturiy  ta’minot  tizimini  texnikaning  darajasida  egallashi  uchun  vaqt  va 
xarajatlar talab qilinadi.   
Xizmat  ko‘rsatish  uchun  manbaalar  eng  boshdan  rejalashtirilishi  zarur.  Ular  agar  dasturiy    ta’minot 
o‘z  tashkilotida  ishlab  chiqilgan  bo‘lsa  vaqt  va  inson  kuchini,  yoki  dasturiy  ta’minot  maxsus  firma 
buyurtmasi  bo‘yicha  ishlab  chiqilgan  bo‘lsa  –  tegishli byudjetni o‘z ichiga oladi. Keyingi holatda dasturiy 
ta’minot  xizmat  ko‘rsatishi  haqida  shartnomalar  tuzish  tavsiya  qilinadi,  shu  zaylda  xarajatlarni  ham, 
mahsuldorlikni ham rejalashtirish mumkin.