Dastlabki yillar Maktab yillari Kurash 4 Patent ofisi

Shunday qilib, 1913 – yilning dekabrida, Eynshteynlar oilasi Berlinga jo’nab ketdi.
7
Inson tafakkurining buyuk kashfiyoti
1914 – yilning aprel oyidan boshlab, Eynshteyn Prussiya akademiyasida o’z faoliyatini boshladi. Uning faoliyati o’zining eng muhim pallasiga kelgan edi. Bugungi kunga kelib, uning noyob ilmiy g’oyalari butun dunyo olimlarining diqqat markazida edi. Ayni paytda u butun Evropa miqqyosida eng mashhur olimlardan biriga aylangandi. Endilikda u o’z xayolot olamiga cho’mib, olamshumul g’oyalari ustida ish olib borishi mumkin edi.
Eynshteynlar oilasi Berlinga ko’chib kelganidan so’ng ko’p o’tmay, Miliviya o’g’illari bilan ta’tilga, Zurixga jo’nab ketdi. Ehtimol, Eynshteyn va Miliviya nikohlari inqirozga yuz tutib borayotganligini sezgan ko’rinadi. Avgust oyiga kelib, to’satdan Evropa bo’ylab Birinchi jahon urushi boshlandi ketdi. Urushning boshlanib ketishi Miliviyaga yana Berlinga qaytib borish imkonini bermadi. U bolalari bilan birgalikda Zurixdan birxonali uyni ijaraga olishga majbur bo’ladi. Bundan xabar topgan Eynshteyn, Berlindagi uy jihozlaridan bir qismini ularga yuboradi va har oy maoshidan bir qismini oilasiga jo’natib turadi. U o’z o’g’illariga uzundan uzoq maktublar yozar va o’z maktublarida ularni nechog’lik yaxshi ko’rishini bot – bot aytaedi. U o’g’li Hans Albertga ulardan uzoqda yashayotganligidan va unga matematikani mukammal o’zlashtirishiga yordam berolmayotganligidan juda afsusda elanligini alohida ta’kidlardi.
Shunga qaramay, Eynshteyn tinch osuda boshlanayotgan yangi hayotidan mamnun edi. Elsa va uning ikki nafar qizi Eynshteynga juda yaqin yashar va tez – tez uning uyiga tashrif buyurib turardi.
Eynshteyn urushdan shunchaki yuz o’girdi
Eynshteyn o’zi va maslakdosh do’stlarining faoliyatlariga urush ta’sir qilolmaydi deb o’ylardi. U har doim siyosat va ilm – fan bir – biridan ayri holda bo’lishi kerak deb bilardi. Biroq, ko’plab nemis olimlari va universitetdagi jamoadoshlari ishtiyoq bilan hukumat harbiy salohiyati, qurol – aslahalarini rivojlantirish uchun ishlay boshladi. Eynshteyn ilm – fanning buzg’unchi g’oyalarni amalga oshirishda vosita bo’layotganligidan dahshatga tushdi.
Boshidanoq juda kam sonly odamlarga qo’shilgan holda urushga mutloq qarshi turadi. Zulm va zo’ravonlik uni yanada urushdan nafratlanishiga va chinakkam tinchlikparvar shaxs sifatida shakllanishiga sabab bo’ldi. Biroq u o’z fikrlarini oshkoro juda kam holatlardgina aytardi. Universitetdagi ba’zi mansabdor shaxslar uning siyosatga qarshi aytilgan fikrlaridan qo’rqardi. Ma’lumki Shvesariya azaldan betaraf davlat bo’lib kelgan, Eynshtaynning mazkur mamlakatning fuqorosi bo’lishi uning uchun ayni mudao edi. U alg’ov – dalg’ovlardan shunchaki yuz o’girib ilm olamiga g’arq bo’lib borardi.