Darsning texnologik xaritasi mavzu

MASHQLAR BAJARISH

95-mashq. Nuqtalar o'rniga -mi, -chi, -a, -ya yuklamalaridan mosini qo'yib, gaplarni daftaringizga ko'chiring.

1. Shu aziz Vatan barchamizniki emas...? 2. Kasallikka eng yaxshi davo mehnat ekanligini bilasiz...? 3. Singling a'lo o'qishi bilan hammani xursand qilyapti, sen-...? 4. Shu ishlarni o'zing qilib qo'ya qolsang-...? 5. Chaqimchilik nima ekanligini bilasizlar...? U - odamlarning gaplarini bir-biriga tashimoqlikdir. (Hadisdan)

V 96-mashq. «Odob salomdan boshlanadi» mavzusida bahs yuriting. Bahs davomida so'roq gaplardan foydalaning.

97-mashq matniga mos keladigan sarlavha topish (masalan, Ah-moqona farmonga oqilona javob), uning mazmuniga to'g'ri keladigan maqol (masalan, Salomga yarasha alik olinadi) topish kabi topshiriqlar

darsning yanada jonli, qiziqarli bo'lishini ta'minlaydi. Javoblar turli shaklda va saviyada bo'lishi mumkin. O'qituvchi ularning barchasini og'zaki rag'batlantirishi, baholashi, unga tuzatishlar, qo'shimchalar kiritishi zarur bo'ladi.

97-mashq. Matnni o'qing. So'roq gaplarni topib, ularni hosil qiluvchi vosita haqida gapirib bering.

Bir podshoh vazirini chaqirib buyuribdi:

-Bir imorat qurdirki, tepasi osmonga, tagi yerga tegmasin.

Vazir:

-Bu qanday buyruq ekan-a?-deb o'ylabdi. Keyin kallasiga bir fikr kelib qolibdi. - Xo'p, mayli! Men aytganlaringizni bajaraman, lekin siz ham qovoqqa o'xshagan savat to'qiting. Men ishlayotgan yerga shu savatda suyuq osh olib borishsin, -debdi.

Shunda podshoh:

- Savatda hech zamonda suyuq osh turadimi, ahmoq?! - deb urishibdi. Vazir:

- Ey podshohim, bo'lmasa ochiq havoga hamimorat qurib bo'ladimi? -deb podshohni mot qilgan ekan.

(O'zbek xalq ertaklaridan)

98- mashq. Matnni o'qing. So'roq gaplarni topib, ularning hosil bo'lishini tushuntiring. Sizning oyingiz ham shundaymi?

YAXSHI OYI

Baxtiyor koptok o'ynayotgan o'rtog'iga tashvishlanib qararkan, so'radi:

-Alibek,bugun juda ko'p o'ynab yubording-ku. Oying urishmaydimi?

-Yo'q, bugun urishmaydilar,-dedi Alibek gerdaygancha.

Baxtiyor hayron yelka qisdi:

-Nega endi bugun urishmas ekanlar?

Alibek yotig'i bilan tushuntirdi:

- Bugun-chi, uyimizga amakimlar kelishgan. Uyimizga mehmon kelgan kuni oyimlar mqni urishmaydi...

(E. Madrahimov)