Darsning texnologik xaritasi Maqsad va vazifalar

Sana:____

Sinf:

Fan: O’zbekiston tarixi

Mavzu: IX-X asrlarda yer-mulk munosabatlari. Somoniylar sulolasining inqirozi. G'aznaviylar davlati

Darsning texnologik xaritasi

Maqsad va vazifalar	Ta’limiy maqsad: G’aznaviylar davri haqida ma’lumot berish Tarbiyaviy maqsad: Axloqiy jihatdan tarbiyalash Rivojlantiruvchi maqsad: Boshqaruvchilik, intiluvchanlik qobiliyatlarini shakllantirish
O’quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi	Dars metodi:guruhlarda ishlash, “Tarmoq”,”Aqliy hujum”,”Zinama-zina”,”Xotira mashqi”,”Uzilmas zanjir”,”Manzilga kim tez yetar”,”Himoya”,Slayd,suhbat Dars tipi: og’zaki va yozma bayon _________________________________ Dars jihozi: darslik,tarqatma materiallar,mavzuga oid ko’rgazmali materiallar _____________________________________________________________________ Baholash: 5 balli tizim asosida.
Kutiladigan natijalar	O’qituvchi: qisqa vaqt davomida mavzu yuzasidan bilim , ko’nikma va malaka hosil qilinadi.Mavzuning dars jarayonida ta’limning ilg’or usullari vositasida barcha o’quvchialr tomonidan o’zlashtirilishiga erishadi.O’quvchining faolligini oshiradi. O’quvchilarda fanga nisbatan qiziqish uyg’otadi.
Kelgusi rejalar	O’qituvchi:pedagogik tenologiyalarni o’zlashtirishda va darsda tadbiq etish, takomillashtirish, o’z ustida ishlash. Pedagogik mahoratni oshirish. O’quvchi: Mavzu yuzasidan berilgan topshiriq ustida mustaqil ishlashni o’rganadi. O’z fikrini ravon bayon eta oladi. Yangi mavzuga oid qo’shimcha materiallar topadi.
Uyga vazifa:

Darsning bosqichlari:

Mazmuni	Vaqti
Salomlashish. O’quvchiarni darsga tayyorligi, sinfda psixologik muhit yaratish	3 daqiqa
O’tilgan mavzu yuzasidan savol-javob, uyga vazifa bajarilganligini tekshirish	12 daqiqa
Yangi mavzu tushuntiriladi. O’quvchilarda yangi mavzu haqida bilim va ko’nikma hosil qilinadi.	20 daqiqa
O’quvchilarni egallagan bilim va ko’nikmalari savol-javob orqali aniqlanadi.	5 daqiqa
Baholar e’lon qilish, uyga vazifani tushuntirish,o’quvchilar bilan xayrlashish	5 daqiqa

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:a)salomlashish, suhbat; b)psixologik iqlim yaratish

II. O’tilgan mavzuni mustahkamlash:

1. 
   Somoniylar davrida hunarmandchilikning qaysi sohalari rivojlandi?
   
2. 
   Zandanachi nima?
   
3. 
   Somoniylar davrida pul muomalasi haqida ma’lumot bering
   

III.Yangi mavzu bayoni:

Somoniylar harbiy yurishlari, hukmron sulolaning ichki nizolari,mahalliy hokimlarning boshboshdoqlik harakatlari borgan sari avj olib bordi. Oqibatda mamlakatda iqtisodiy tanglik sodir bo'ldi. Hatto harbiylar, shu jumladan

amirning muntazam turk sarbozlari qo'shiniga maosh to'lash uchun mablag' topilmaydi. Bunday og'ir ahvoldan chiqish uchun 942-yilda aholidan ikki marta soliq undirib olinadi. X asrga kelib tarix sahnasida yangi ijtimoiy tabaqa paydo bo'ldi. U ijarachi qo'shchi yoki barzikor deb yuritilgan. Behad tartibsizlik mamlakatda vaziyatni yanada keskinlashtirib, aholi turli tabaqalarining hokimiyatga qarshi qo'zg'alishiga sabab bo'ladi. Siyosiy vaziyat Nuh (943-954) va uning nabirasi Nuh II (976-997) hukmronlik qilgan davrda nihoyatda keskin tus oladi. 947-yilda Nuh ibn

Nasrning amakisi Ibrohim isyon ko'taradi. Saroy sarbozlari va Chag'oniyonning yirik yer-mulk egasi Abu Ali Chag'oniy yordamida u Buxoro taxtini egallab oladi. Ko'p vaqt o'tmay Abu Ali Chag'oniyning o'zi ham hukmdorga qarshi isyon ko'taradi. Nuh qo'zg'olonni kuch bilan bostira olmaydi. 952-yilda Abu Ali Chag'oniyni u avval Chag'oniyonga,so'ngra Xurosonga hokirn qilib tayinlashga majbur bo'ladi. 961-yilda Buxoro harbiy askarlarining g'alayoni ko'tariladi. Qo'zg'olonchilar amir saroyini talaydilar va unga o't qo'yib yuboradilar. Bunday voqealarning tez-tez qaytarilib turishi,

shubhasiz, markaziy hokimiyatning zaiflashib qolganidan dalolat berardi.

IV.Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. 
   Nima sababdan Somoniylar davlati parchalanib ketdi?
   
2. 
   G’aznaviylar orasida mashhur hukmdorlarni sanang.
   
3. 
   Somoniylar davlatining poytaxti qaysi shahar edi?
   

V.O’quvchilarni baholash: ________________________________________________________