Darsning mavzusi: Botanika faniga kirish. Darsning ta’limiy maqsadi

1— qobiq; 2—sitoplazma;
3— mag'iz (yadro); 4— xloroplast; 5—vakuol.
Sitoplazma — hujayraning asosiy tarkibiy qismi. U rangsiz, tiniq, suyuq yoki shilim shiq holda bo‘lib, doim harakatlanib turadi. Sitoplazmaning tarkibi juda murakkab.
Mag‘iz — hujayraning deyarli o'rtasida (sitoplazma ichida) joylashgan eng muhim tarkibiy qismdir. U hujayralar bo'linishida katta rol o'ynaydi.
Plastidalar — hujayraning asosiy tirik qismlaridan bin. Ular faqat o'simliklarga xos. Plastidalar uch xil bo'ladi: leykoplastlar (rangsiz), xromoplastlar (zarg‘aldoq, qizg‘ish), xloroplastlar (yashil). Keyingi ikkita plastida o'simliklarga (barg, poya, gul va mevalarga) rang beradi. Xromoplastlar bilan xloroplastlar tufayli o'simlik gullari va mevalar har xil rangga kiradi.
Vakuol — sitoplazma ichidagi hujayra shirasi bilan to'lgan bo'shliq. U turli shaklda bo'ladi. Hujayra shirasi tarkibida 70—95% suv va unda erigan ko'pgina moddalar hamda oqsil, moy, shakar moddalari bo'ladi. Bu shira tarkibiga ko‘ra mevalarning ta’mi shirin, nordon va achchiq bo'ladi.

4. 
   Yangi mavzuni mustakamlash. Tezkor savol-javob orqali o’quvchilar bilimi tekshiriladi va mustaxkamlanadi.
   

1. 
   0‘simliklar hujayrasi qanday asosiy qismlardan iborat?
   
2. 
   Hujayralar qobig‘i qanday vazifani bajaradi?
   
3. 
   Mag‘izning asosiy vazifasi nimalardan iborat?
   

5. 
   O’quvchilarni baholash. Darsda faol qatnashgan o’quvchilar rag’batlantiriladi (baholanadi).
   
6. 
   Uyga vazifa; mavzuni o’qish, mustaqil test tuzish 10 tadan. Rasm chizish, savollarga javob yozish.
   

5 -sinf Sana _________
Tasdiqlayman_________ O’IBDO’. _______________________