Darsni tushuntirishda interfaol metodlardan foydalanish

Ochiq zanjirli uglevodorodlar

• Sikloalkanlar ___ CNH2
• Aromatik uglevodorodlar ___________ CNH2N-6

Yopiq zanjirli uglevodorodlar

Tarkibida uglerod va vadorod bilan birga kislorod atomi ham bor bo’lgan birikmalar kislorod saqlovchi organik birikmalar deyiladi.

Bir atomli
Ko’p atomli
Aldegidlar
Ketonlar
Polisaxaridlar
Disaxaridlar
Monosaxaridlar

Tarkibida uglerod va vodorod atomlaridan tashqari azot atomi ham bor bo’lgan birikmalarni azot saqlovchi organik birikmalar deyiladi.

Organik reaksiyalar reaksiyaga kirishuvchi birikmalarning tabiatiga ko’ra 4 guruhga bo’linadi 1.Birikish 2.Ajralish 3.Almashinish 4.Qayta guruxlanish

• Organik molekula tarkibidagi atomlarning boshqa molekula tarkibidagi atomlar bilan almashinishi bilan boradigan reaksiyalarga almashinish reaksiyalari deyiladi.
• CH3- CH2-Br + KOH CH3- CH2-OH + KBr
• FeCl3,t
• C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl

Qo’shbog’ tutgan ,to’yinmagan organik moddalar tarkibidagi p-bog’ning uzilishi hisobidan atom yoki molekulalarning kiritilishiga birikish reaksiyalari deyiladi.

• Gidrogenlash—vodorodning katalitik birikishi:

CH2= CH2 + H2 CH3--- CH3 etan

• Gidratlanish --- suvning birikishi:
• CH2= CH2 + H2O CH3- CH2- OH
• Gidrogalogenlash–galogenvodorodning birikishi:
• CH3- CH=CH2 + HGal CH3-CH-CH3
• Gal
• Galogenlash—galogenlarning birikishi:
• CH2= CH2 + Br2 CH2Br- CH2Br
• Polimerlanish reaksiyalari-bir xil molekulalarning o’zaro birikishi natijasida yuqori molekulyar birikmalarning hosil bo’lishi.

Bitta organik birikmaning bir necha xil molekula hosil qilib parchalanishiga ajralish reaksiyasi deyiladi.

• Etan molekulasi yuqori temperaturada qizdirilishi natijasida etilen va vodorod molekulasi hosil bo’ladi.