Дарслик./Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ., Топилдиев С. Р. –Т

Ташқи савдо – бир мамлакатнинг бошқа мамлакатлар билан савдоси. 
Ташқи савдо сиёсати – бир мамлакатни бошқа мамлакатлар билан олиб 
бораётган савдоси (экспорти ва импорти) борасидаги сиёсати. Бунга тенг 
ҳуқуқлилик ва икки томонлама манфаат олиш кўзда тутилади. Экспорт ва 
импортнинг товар таркиби ва географик ҳажмига асосан олиб борилади. 
Турмуш даражаси – аҳолининг зарурий, моддий ва номоддий неъматлар 
ҳамда хизматлар билан таъминланганлик ҳамда уларни истеъмол қилиш 
даражаси. 
Халқаро валюта жамғармаси – халқаро савдо ва валюта ҳамкорлигини 
ривожлантиришга таъсир кўрсатиш мақсадида 1944 йилда ташкил этилган 
халқаро валюта-молия ташкилоти. Халқаро валюта жамғарамаси – аъзо 
давлатлар ўртасида валюта-кредит муносабатларини тартибга солиб туриш 
ва уларга тўлов балансининг камомади билан боғлиқ валютавий 
қийинчиликлар пайтида чет эл валютасида қисқа ва узоқ муддатли кредитлар 

---

414 
бериш йўли билан молиявий ёрдам кўрсатиш учун мўлжалланган 
ҳукуматлараро ташкилот. ХВЖ ўз амалий фаолиятини 1947 йил 1 мартдан 
бошлаган. 
Халқаро ташкилотлар – уларнинг ҳар бири халқаро сиёсатда 
ўзларининг фаолият мақсадлари йўналишларига қараб, ер юзи тараққиётида 
эгаллаб турган мавқеларига қараб, умуман халқаро сиёсий-амалий 
муносабатлар жараёнида ҳаракатларга киришадиган бошқа халқаро 
ташкилотлар тизимидаги мақомларига қараб аҳамият касб этадилар. 
Халқаро транзит – хорижий юкларни жўнатиш ва қабул қилиб олиш 
пунктлари берилган мамлакат ҳудудидан ташқарида бўлиши шартида 
ташилишидир. Агар товарлар божхона омборига жойлаштирилмасдан 
ташилса бевосита халқаро транзит, божхона омборидан фойдаланилса – 
билвосита халқаро транзит ҳисобланади. 
Хизмат кўрсатиш соҳаси – ижтимоий ишлаб чиқаришнингмоддий-
буюмлашган кўринишга эга бўлмаган истеъмол қийматларини яратишга 
йўналтирилгансоҳалари. У ўз ичига моддий хизматлар кўрсатиш (транспорт, 
алоқа, савдо, маиший хизмат ва бошқалар) ҳамда номоддий хизматлар 
кўрсатиш (ҳуқуқий маслаҳатлар бериш, ўқитиш, малака ошириш ва 
бошқалар)ни олади.