Дарслик тошкент – iqtisodiyot – 2019

 
Бобнинг қисқача хулосаси 
ХХ 
асрларнинг 
50-60-йилларида 
халқаро 
молия 
ва 
валюта 
муносабатларининг 
ривожланишида 
янги 
давр 
бошланди. 
Очиқ 
иқтисодиѐтнинг 
умумий 
ривожланиш 
тенденцияси 
савдода 
товар 
айирбошлашнинг тезлашишига, халқаро молиянинг ривожланишига, янги 
валюта бозорларини ҳосил бўлишига, мамлакатлар орасида валюта-молия 
муносабатларини кенгайишига имконият яратмоқда.
Жаҳон иқтисодиѐтида валюта муносабатлари пулнинг жаҳон пули 
функцияси билан боғлиқ бўлган иқтисодий муносабатларда намоѐн бўлади. 

---

136 
Валюта муносабатлари одатда миллий ва халқаро даражада амалга оширилади. 
Миллий даражада улар миллий валюта тизимлари (МВТ) соҳасини қамраб 
олади. МВТ – бу валюта қонунчилиги билан белгиланадиган давлат валюта 
муносабатларини ташкил қилиш шаклидир. МВТнинг ўзига хос томони у ѐки 
бу давлат иқтисодиѐтининг, шунингдек ташқи иқтисодий алоқаларининг 
ривожланиш даражасини хусусиятлари билан ажралиб туради.
Халқаро валюта тизими (ХВТ) жаҳон хўжалиги доирасида валюта 
муносабатларини ташкил қилиш шаклидир. У жаҳон капиталистик хўжалик 
эволюцияси (4 босқични босиб ўтган) натижасида пайдо бўлиб, ҳуқуқий 
жиҳатдан давлатлараро келишувлар билан расмийлаштирилган. Жаҳон 
иқтисодиѐтида ХВТнинг асосий вазифаси иқтисодий ўсишни таъминлашдан, 
инфляцияни камайтиришдан, ташқи иқтисодий алмашув ва тўлов балансининг 
мутаносиблигини қўллаб-қувватлаш учун халқаро ҳисоб-китоблар ва валюта 
бозори соҳасини тартибга солишдан иборатдир. 
Жаҳон иқтисодиѐтида евробозорларни ривожланиши ва халқаро молия 
бозорларини байналминаллашуви халқаро иқтисодий муносабатлар учун 
товарлар ва бозорларни ривожланиш ва байналминаллашувида халқаро меҳнат 
тақсимотини ривожланиши каби муҳим аҳамият касб этади.