Darslik. С. В. Волькенштейн. Умумий физикадан масалалар тўплами. 2001. Санкт-Петербург «Книжный мир»

Berilgan: e=1,6∙10^-19 Kl
v₀=10⁶ m/s
Topish kerak: r - ?
Yechish. Elektronlar nisbiy v₀ tezlik bilan harakarlanganligi uchun, ulardan birini qo’zg’almas, ikkinchisini esa birinchisiga nisbatan v₀ tezlik bilan harakatlanayapti deb qarash mumkin. Nuqtaviy zaryad maydonining potensiali formulasiga ko’ra, qo’zg’almas turgan elektronning o’zidan r masofadagi hosil qilgan maydon potensiali quyidagiga teng: . Harakatlanayotgan elektronning kinetic energiyasi elektronlar o’rtasidagi o’zaro itarishish kuchini yengishga qarshi bajarilgan ishga sarflanadi U holda energiyaning o’zgarishi qonuniga asosan yoki , bundan

Bu ifodaga berilgan kattaliklarning son qiymatlarini qo’yib, hisoblaymiz:



Masala № 9.42.
Zaryadlari q₁=6,66 nKl va q₂=13,33 nKl bo’lgan ikki sharchalar orasidagi masofa r₁=40 sm. Ularni r₂=25 sm masofaga yaqinlashtirish uchun qanday ish bajarilishu kerakligini hisoblang.
Berilgan: q₁=6,66 nKl=6,66∙1,6∙10^-19 Kl=10,66∙10^-19 Kl
q₂=13,33 nKl=13,33∙1,6∙10^-19 Kl=21,33∙10^-19 Kl
r₁=40 sm=0,4 m
r₂=25 sm=0,25 m
Topish kerak: A - ?
Yechish. Sharchalar o’rtasidagi o’zaro ta’sirning elektrostatik energiyasi quyidagiga teng:

Sharchalarni bir-biriga yaqinlashtirish uchun bajariladigan ish A=ΔW=W₂-W₁.
ekanligini e’tiborga olsak, u holda

Masala № 10.7
Elektr lampochkasining volframdan qilingan chulg’amining t₁=20⁰C temperaturadagi qarshiligi R₁=35,8 Om. Agar lampochka U=120 V kuchlanishli tarmoqqa ulanganda undan oqib o’tuvchi tok kuchi I=0,33 A bolsa, lampochka chulg’amining temperaturasi qanchaga teng bo’ladi? Qarshilikning temperatura koeffisienti volfram uchun α=4,6∙10^-3 K^-1.
Berilgan: t₁=20⁰C; T₁=t₁+273K=293 K
R₁=35,8 Om
U=120 V
I=0,33 A
α=4,6∙10^-3 K^-1