Darsga qaysi kayfiyat bilan keldingiz? (belgilang)

Darsga qaysi kayfiyat bilan keldingiz? (belgilang)

KELISHIKLAR

O'zbek tilida nechta kelishik shakli bor? Kelishik shakllarining vazifasi nimadan iborat?

Maqsad:
kelishiklar
xaritasi
B…
O’.P…
J…
CH…
Q…
T…

Kim? Nima? Qayer? so'roqlariga javob beradi

• Kim? Nima? Qayer? so'roqlariga javob beradi
• Gapda ega, ot-kesim, undalma vazifalarida keladi. Masalan,
• 1. Dengizda yashovchi baliq.
• 2. Men dengizda yashovchiman.
• 3. Dengiz, munchalar go'zalsan.

Bosh kelishik

Kimning? Nimaning? Qayerning? so'roqlariga javob beradi.

• Kimning? Nimaning? Qayerning? so'roqlariga javob beradi.
• Qaratqich kelishigi shaklidagi so'z- qaratqich, qaratqich bog'lanib kelgan so'z esa qaralmish
• deyiladi.
• Narsa-hodisa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarning qaratqich shaklidagi ismlarga qarashli
• ekanligini bildiradi.

Qaratkich kelishik

Kimni? Nimani? so'roqlariga javob beradi.

• Kimni? Nimani? so'roqlariga javob beradi.
• Tushum kelishigidagi so'z -ni qo'shimchasi orqali ifodalanadi.
• Tushum kelishigidagi so'z bilan o'timli fe'l yonma - yon, ko'pincha qo'shimchasi tushib qoladi.
• Masalan, Sherni ko'rdim – Sher ko'rdim.

Tushum kelishigi

Qaerga? Kimga? Nimaga? so'roqlariga javob beradi.

• Qaerga? Kimga? Nimaga? so'roqlariga javob beradi.
• K, Q tovushlari bilan tugagan so'zlarda -ka, -qa holida talaffuz qilinadi.
• G' tovushi bilan tugagan so'zlarda -qa holida talaffuz qilinadi, -ga yoziladi.

Jo’nalish kelishigi

Qaerda? Kimda? Nimada? so'roqlariga javob beradi.

• Qaerda? Kimda? Nimada? so'roqlariga javob beradi.
• Gaplarda o'rin holi, payt holi va to'ldiruvchi vazifalarida keladi.