Dars maqsadi: Ta`limiy: O`quvchilarga paintda uskunalar panelidan foydalanishni o`rgatish Tarbiyaviy

12- dars. Paintda amallar bajarish

sana: ________5-sinf

Dars maqsadi:

Ta`limiy: O`quvchilarga paintda uskunalar panelidan foydalanishni o`rgatish..

Tarbiyaviy: O’quvchilaring jamoada ishlash orqali o’zaro do’stlik munosabalarini tarbiyalash, vatanni sevishga o’rgatish.

Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga mantiqiy savollar berish orqali mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish ,o’z fikrini erkin bayon qilish malakalarini hosil qilish.

Darsda Foydalaniladigan metodlar: Noa`nanaviy

Dars turi: Ko`nikma va malakalarini rivojlantiruvchi dars .

Dars jixozi: Kompyuter, Darslik

Darsning bosqichlari jadvali
Tashkiliy qism	3 minut
Ma`naviyat daqiqalari	2 minut
O`tilgan mavzuni takrorlash	5 minut
Yangi mavzu bayoni	15 minut
Yangi mavzuni mustahkamlash	7 minut
Mustaqil ish	3 minut
Darsni yakunlash. Baxolash	3 minut
Uyga vazifa	2 minut

Darsning borishi:

1. Tashkiliy qism : Salomlashish, davomatni aniqlash, kompyuterlarni va o`quvchilarning darsga tayyorligini tekshirish;

2. O`tilgan mavzuni takrorlash: o`tilgan mavzuni mustahkamlash uchun savollar berish orqali ularning bilimini sinash, baxolash.

3. Yangi mavzu bayoni:

To`g`ri chiziq, egri chiziq uskunasi yordamida shakillar yaratish

Avvalgi darsda qalam va mo`yqalam yordamida turli tasvirlar yaratish ko`nikmalarini hosil qilgan edinggiz. Ba`zida o`ylagan rasimlarni chizishda to`g`ri chiziq yoki egri chiziq uskunalaridan foydalanish mumkun(1-2rasmlar).

1. 
   rasm 2- rasm
   

1-mashiq. Geametrik shakillar. Uskunalar panilidan To`g`ri chiziq uskunasi tanlanadi. Ishchi maydoniga o`tib shakil chizishdan avval shu shakilning rangi tanlab olinadi. Shakil nomi uskunasini tanlash orqali yoziladi.


3-rasm.

Matin yaratish uskunasini ish maydonida faollashtirilgach, matn shrift, rangi va turini tanlashga imkon beruvchi panel aks etib turadi.

Hosil bo`lgan bu rasmni Shakillar.bmp nomi bilan saqlab qo`ying.

Paintda obyekt nusxasini olish va joylashtirish

Paintda chizilgan biror rasm yoki obyekt nusxasini olish uchun uskunasi tanlanadi va << sichqoncha>> yordamida obyekt belgilanadi. So`ngra << sichqoncha>>ni menyuning Правка(Tahrir) bo`limiga olib borib, Копировать(Nusxa olish) ko`rsatmasi tanlanadi. Nusxasi olingan obyektni:

• 
  Joriy ish maydoniga joylashtirish va o`lchamini o`zgartirish;
  
• 
  Boshqa rasmli fayillarga joylashtirish;
  
• 
  MS Word, MS Exsel, Power Point va boshqa dasturlarga joylashtirish;
  
• 
  Alohida fayl sifatida saqlab qolish mumkin;
  

Olingan nusxa kompyuterning bufer deb ataluvchi xotirasida saqlanib turadi.

Saqlangan rasimni <<Правка>> bo`limidagi <<Вставить>> buyrug`i yordamida ixtiyoriy ravishda ish maydoniga joylashtirish mumkin(4- rasm).

4-rasm

Shu usuldan foydalanib, << Yulduzli osmon>> hosil qilamiz va bu faylni Yulduz.bmp nomi bilan saqlaymiz.
2-mashiq. O`zbekiston Respublikasi bayrog`i. Menyuning Рисунок→Атрибуты bo`limiga kirib, ish maydonining o`lchamlarini mos ravishda 600x300 ga o`zgartiring. 5- rasmni to`g`ri chiziq uskunasidan, 6- rasimdagi bayroqning hilpiragan holatni egri chiziq uskunasidan foydalanib chizing.

5- rasm 6- rasm

Bayroqdagi <<Yarim oy>>rasmini hosil qilish uchun 1 ta oq doira va 1 ta ko`k rangli doira yonma-yon chiziladi. Yulduzchalar, yuqoriga saqlangan Yulduz.bmp faylidagi <> rasmini nusxalash va bayroqning ko`k rangli qismiga 12 marta Виставка(Joylashtirish) orqali hosil qilinadi (5,6- rasm).

4. Mavzuni mustahkamlash :

To`g`ri to`rtburchak, ellips va o`tmas burchakli to`rtburchak uskunalari yordamida shakillar yaratish

– To`g`ri to`rtburchak – ellips – o`tmas burchakli – ko`pburchak uskunalaridan foydalanib rasm chizish.

Paintda obyektni akislantirish, og`dirish va burish amallari

Paint ish maydonida avval shakl chizib olinadi, shakil belgilanadi va Рисунок→Отразить /повернуть yoki Растянуть/ наклонить amallari bajariladi.

Teskor savollar:

1. 
   Qadimgi rasm va tasvirlar yaratish usullari haqida gapirib bering.
   
2. 
   Kompyuterda rasm yaratish uchun nimalar zarur?
   
3. 
   Kopyuter grafikasidan qaysi soha egalari foydalanadi?
   
4. 
   Qanday dasturlar grafik muharrirga misol bo`la oladi?
   
5. 
   Paint grafik muharririning imkoniyatlarini izohlab bering.
   
6. 
   Paint dasturini ishga tushirishning qanday usullarini bilasiz?
   
7. 
   Paint interfeysi qanday qisimlardan iborat?
   
8. 
   Dastur menyusidagi ko`rsatmalar vazifasini tushuntirib bering?
   
9. 
   <<Палитра>> nima?
   
10. 
    Paint dasturini qanday ishga tushiramiz?
    

1

P

A

I

N

T

2

M

O

N

I

T

O

R

3

F

A

I

L

4

S

I

C

H

Q

O

N

C

H

A

5

S

K

A

N

E

R

6

M

S

7

K

L

A

V

I

A

T

U

R

A

8

E

N

T

E

R

9

S

H

I

F

T

10

F

U

N

K

S

I

O

N

A

L

11

P

A

L

I

T

R

A

5.Uyga vazifa : 1-mashiqni qo`lda bajarib kelish oq listga

			1			I
			2			N
					3	F
4						O
5						R
					6	M
			7			A
			8			T
			9			I
		10				K
				11		A

Savollar:

1. 
   Kopyuterda grafik tasvirlarni yaratish va qayta ishlash uchun mo`ljallangan dastur nomi.
   
2. 
   Kompyuterdagi matn, grafik va boshqa turdagi ma`lumotlarni ekranda aks ettirish qurilmasi.
   
3. 
   Tashqi xotirada biror nom bilan saqlab qo`yilgan har qanday ma`lumot.
   
4. 
   Kompyuter ishini osonlashtiruvchi va dasturlarni boshqarish uchun qulaylik yaratuvchi kompyuter qurilmasi.
   
5. 
   Qog`ozdagi tasvir va matinlarni kompyuter xotirasiga kirituvchi qurilma.
   
6. 
   Ekrandagi sonni xotiraga saqlab qo`yish uchun kalkulyatorning qanday tugmasi bosiladi?
   
7. 
   Ustiga harf son va boshqa belgilar yozilgan kompyuterning asosiy qurilmasi nomi?
   
8. 
   Buyruq yuki amalni tasdiqlovchi klavish nomi?
   
9. 
   Bosh harflarni yozish uchun mo`ljallangan klavish?
   
10. 
    F1,F2,…,F12 kilavishlar nomi?
    
11. 
    Ranglarni tanlash va o`zgartirish imkoniyatini beruvchi ranglar majmuyi (paint).