|
2020-yilgi O’zbekiston eksportidagi ko’rsatkichlar.
Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантириш стратегияси диверсификацияланган ва рақобатбардош иқтисодиётни яратишга, инновацион технологиялар ва бозорни бошқаришнинг янги усулларидан фойдаланган ҳолда миллий ресурслардан максимал даражада фойдаланишга йўналтирилган. Мамлакатнинг ташқи иқтисодий фаолияти, хусусан ташқи савдо соҳасида амалга оширилаётган ислоҳотларнинг пировард натижаси аҳолининг турмуш даражасига бевосита ўз таъсирини ўтказади.
Давлат Статистика қўмитаси 2020 йилда Ўзбекистон ташқи савдо айланмаси тўгрисидаи маълумотларни тақдим этди. Унга кўра:
2020- йилнинг январь-декабрь ойлари якуни билан республиканинг ташқи савдо айланмаси 36 299,3 млн. АҚШ долларини ташкил этиб, 2019- йилга нисбатан 5 451,7 млн. АҚШ долларига ёки 13,1% га камайди.
АСОСИЙ ШEРИК ДАВЛАТЛАР
ТСАнинг нисбатан салмоқли ҳиссаси Хитой Халқ Республикасида (17,7%), Россия Федерациясида (15,5%), Қозоғистонда (8,3%), Корея Республикасида (5,9%), Туркияда (5,8%), Қирғиз Республикасида (2,5%) ва Германияда (2,3%) қайд этилган.
Ташқи иқтисодий фаолият бўйича 20 та йирик ҳамкор-давлатлар орасидан бешта давлатда фаол ташқи савдо баланси кузатилган, хусусан, Афғонистон (772,3 млн. АҚШ доллари), Қирғиз Республикаси (610,1 млн. АҚШ доллари), Тожикистон (307,2 млн. АҚШ доллари), ва Эрон (33,2 млн. АҚШ доллари) шулар жумласидандир.
2020- йилнинг январь-декабрь ойларида, ташқи савдо айланмасида МДҲ давлатларининг улуши 32,6% ни ташкил этиб, ташқи савдо айланмасидаги 2019- йилга нисбатан улуши 2,0% га камайган.
ЭКСПОРТ
Жорий йилнинг январь-ноябрь ойларида мамлакатнинг экспортёрлари сони 6 109 тани ташкил этиб, улар томонидан 9 323,3 млн. АҚШ доллари (қимматбаҳо металлар экспортидан ташқари) қийматидаги (2019- йилнинг мос даврига нисбатан 25,7% га камайди) товар ва хизматлар экспорт қилиниши таъминланди.
Ўзбекистон Республикаси экспорти декабрь ойида 930,4 млн. АҚШ доллари қийматида қайд этилиб, ўтган йилнинг шу ойига нисбатан 673,5 млн. АҚШ долларига камайди.
Ҳудудлар кесимида республика экспорти таркибида энг юқори улушни Тошкент шаҳри 19,5% улуш билан 2 954,7 млн. АҚШ долларини ташкил этди. Республика экспорти таркибида энг қуйи улушни Жиззах вилояти 0,8% улуш билан 124,1 млн. АҚШ долларини ташкил этди.
ИМПОРТ
2020- йилнинг январь-декабрь ойларида импорт ҳажми 21 171,5 млн. АҚШ долларини ва 2019- йилга нисбатан 87,2% ни ташкил этди. Импорт таркибида энг катта улуш, машиналар ва транспорт асбоб-ускуналари (37,6%), саноат товарлари (16,9%) ҳамда кимёвий воситалар ва бошқа тоифаларга киритилмаган шунга ўхшаш маҳсулотлар (13,7%) ҳисобига тўғри келди.
Товарлар импорти динамикаси таҳлилига кўра, 2020- йилнинг январь-декабрида импорт қилинган товарлар ҳажми, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 1 911,3 млн. АҚШ долларига камайди ва 19 955,1 млн. АҚШ долларини ташкил этди. Хизматлар импорти эса 1 216,4 млн. АҚШ долларига етди.
2020- йилнинг январь-декабрь ойлари якуни бўйича Ўзбекистон Республикаси томонидан 147 давлатдан товарлар ва хизматлар импорти амалга оширилди. Етти йирик ҳамкор давлатлар (Хитой Халқ Республикаси, Россия Федерацияси, Корея Республикаси, Қозоғистон, Туркия, Германия ва Чехия Республикаси) жами импортнинг 71,9% улушини ташкил қилди, бу 15 228,2 млн. АҚШ долларини ташкил этди.
Avvalroq Spot, 2020-yilda O’zbekistonda xizmat ko’rsatish sohalari qanday rivojlanganligi haqida yozgan edi.
https://www.spot.uz/oz/2021/01/21/tashqi-savdo/
Маълумот учун: Ўзбекистон Республикасида товарлар ташқи савдоси статистика кўрсаткичларини шакллантиришда, Ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси (кейинги ўринларда ТИФ ТН) билан биргаликда, Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Халқаро стандартлашган савдо таснифлагичи (кейинги ўринларда – ХССТ) ишлатилади. Бу ўз навбатида таҳлилий мақсадларда экспорт ва импорт қилинадиган товарларни 10 та катта қисмга гуруҳлаш учун имкон беради. Товарларни ХССТ бўйича кодлаштириш, ТИФ ТН ва ХССТ ўртасида ўтиш калитлари ёрдамида амалга оширилади.
https://stat.uz/uz/matbuot-markazi/qo-mita-yangiliklar/7405-o-zbekiston-respublikasining-tashqi-savdo-aylanmasi-2020-yil-yanvar-dekabr
Ўзбекистон Республикасининг худудлар кесимида ташқи савдо айланмаси
(Январ-Декабр 2020-йил)
Ўзбекистон Республикаси
|
Млн. АҚШ дол.
|
Ўсиш суръати %да
|
Ўзбекистон Республикаси
|
36299,3
|
86,9
|
Қорақалпоғистон Респупликаси
|
539,7
|
77,1
|
Худудлар:
|
|
|
Андижон
|
2796,4
|
110,4
|
Бухоро
|
831,4
|
66,0
|
жиззах
|
816,4
|
160,4
|
Қашқадарё
|
544,2
|
66,0
|
Навоий
|
1312,0
|
71,5
|
Наманган
|
871,4
|
88,3
|
Самарқанд
|
1492,1
|
85,3
|
Сурхондарё
|
421,7
|
75,0
|
Сирдарё
|
642,3
|
112,5
|
Тошкент
|
4598,0
|
96,9
|
Фарғона
|
1462,3
|
103,1
|
Хоразм
|
468,5
|
84,0
|
Тошкент ш.
|
12424,1
|
93,9
|
2021 йил якунларига кўра Ўзбекистоннинг ташқи савдо айланмаси 2020 йилга нисбатан 5,8 млрд.долларга ёки 16%га кўпайди ва 42,1 млрд долларни ташкил этди, дея хабар берди Давлат статистика қўмитаси матбуот хизмати.
Экспорт ҳажми 10%га кўпайиб, 16,611 млрд.долларга етди. Импорт ҳажми эса 20,4%га кўпайди ва 25,461 млрд.долларни ташкил қилди.
2021 йилда Ўзбекистондан экспортнинг асосий қисмини саноат товарлари (умумий экспортнинг 26,1%), олтин (24,7%), хизматлар (15,3%) ва озиқ-овқат товарлари (8,3%) ташкил этди.
Ўтган йил давомида Ўзбекистонга импортнинг асосий қисмини машиналар ва асбоб-ускуналар импорти (32,4%, 2020 йилга қараганда 5,2%га камроқ), саноат товарлари (18,5%), кимёвий воситалар (14,3%), озиқ-овқат товарлари (9,9%) ва хизматлар (6,8%) ташкил этди.
Ўзбекистоннинг асосий ташқи савдо ҳамкорлари орасида Россия (умумий савдо айланмасининг 17,9%), Хитой (17,7%), Қозоғистон (9,3%), Туркия (8,1%) ва Жанубий Корея (4,5%) давлатлари қолмоқда.
Ўзбекистоннинг Россия билан товар айирбошлаш ҳажми йил давомида 32,8%га ўсиб, 7,517 млрд.долларни, Хитой билан – 7,44 млрд.долларга (+15,5%) етди.
Қозоғистон Республиканинг етакчи ташқи савдо ҳамкорлари учлигида қолмоқда – 3,9 млрд.доллар (+30%).
https://review.uz/uz/post/infografika-ozbekistonning-2021-yil-yanvar-fevral-oyi-uchun-tashqi-savdosi
Do'stlaringiz bilan baham: |
