dan foydalanganliklari, sovut – jovshan

Buxoro shahar hokimi – amirning birinchi vaziri va boshqa viloyat boshliqlari boshqaruvchisi hisoblangan. SHahar mirshablari boshlig’i esa o’z navbatida barcha bekliklaridagi mirshablar ishini boshqargan. Poytaxt oliy qozisi, ya’ni qozikalon – amirlikning barcha qozilari boshlig’i hisoblangan. Mana shu asosda amirlikda juda katta markazlashuv vujudga kelgan. YAna shuni alohida ta’kidlash lozimki, o’sha davrda Qushbegi, Qozikalon, Bosh rais va Buxoro shahar mirshabboshisini birgalikda “chor hokim” – ya’ni “to’rt hokim” deb yuritishgan.

Buxoro amirligi davlat boshqaruvi tizimida o’ziga xos o’rinni “rais” egallardi. Ushbu amal yarim diniy, yarim tartibotchi usulda edi. Poytaxtda Bosh rais, viloyatlarda (beklik) esa mahalliy raislar faoliyat ko’rsatishgan.

Raisning majburiyatiga eng avvalo, aholining yurish-turishi va hulqini nazorat qilish kirgan. Bosh rais odatda Eshon rais yoki rais – ush-shariat deb atalgan. Bosh raisga barcha mahalliy raislar bo’ysungan. Bosh rais ularni amir oldida tekshiruvdan o’tkazib turgan. XIX asr oxiri XX asr boshlarida Buxoro Amirligidagi davlat boshqaruv tizimidagi o’ziga xos xususiyatlarni, harbiy-ma’muriy va diniy amaldorlarning vazifalari, huquq va burchlarini o’rganish asosida xulosa qilib aytish mumkinki, ushbu davrda Buxoro Amirligida Amir Temur va temuriylar hamda shayboniylar va ashtarxoniylar sulolalari hukmronligi davrida qaror topgan davlat boshqaruvi tizimi va tartiblar deyarli o’zgarishsiz saqlanib qolingan.