D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Javoblar:
Birinchi kichik guruh uchun topshiriqning javobi:

1. 
   . 1050 dona qizlar ko‘ylagi yoki 1200 dona erkaklar ko‘ylagi. Grafik: x o‘qida qizlar ko'ylagi, и o‘qida erkaklar ko'ylagi ifodalangan imkoniyat chizig‘i.
   

T/N: IN, 2T.
Ikkinchi kichik guruh uchun topshiriqning javobi:

1. 
   Bitta qo'shimcha avtomobil ishlab chiqarish xarajatlari 7,6,5,4,3 traktor, qo'shimcha bitta traktor ishlab chiqarish 1/7, 1/6, 1/5, 1/4, 1/3 avtomobilga teng.
   

S 6 7 Istc'mol tovarlari


a) rasm


b) rasm


T/N

		\ \ .

^1 * ^3 Tovar A A tovarning В tovarlarga muqobil qiymati 2, 4, 6. Tovarlarning muqobil qiymati doimiy, o‘suvchi yoki pasayuv- chi ekanligini aniqlash uchun ularni ketma-ketlikda taqqoslaymiz. В tovarning A tovar ishlab chiqarish evaziga yo'qotilgan mu­qobil qiymati o‘sib boruvchi, chunki u 2 dan 4, 6 ga o‘sdi. A tovarning В tovarda ifodalangan muqobil qiymati esa pasa- yuvchi, chunki u 12, 10, 6, 0 ga teng. . Agarda muqobil qiymat doimiy bo'lsa A tovar ishlab chiqar­ishni kamayishi yoki ko'payishi, В tovarning teng miqdorda ko‘payishi yoki kamayishida ifodalanadi. Uni jadval yoki grafikda tasvirlasak, quyidagicha bo'Iadi: Mahsulot turlari	A	В	D	E	F	G	H
A tovar(dona)	0	1	2	3	4	5	6
V tovar(dona)	12	10	8	6	4	2	0

Yillar	Aholining ta’minlanganligi
	1 yashovchi hisobiga turaijoy bi­lan ta’minlanga nlik, kv. m.	10 ming kishi hi­sobiga kasalxo- nadagi joylar	10 ming kishi hisobiga am- bulatoriya- poliklinika muassasalari	Markaz- lashtirilgan suv ta’- minoti %	Tabiiy gaz %
1991	12,2	123,0	133,7	80,0	46,2
1995	.13,0	83,7	137,6	71,5	59,4
2000	13,7	55,9	158,2	81,0	73,9
2001	13,9	55,8	160,4	81,0	76,5
2002	14,2	57,8	163,1	81,4	77,4
2003	14,4	57,3	164,9	82,2	78,2

Manba: 0‘zR Davlat statistika qo'mitasi ma’lumotlari.


Jadvalni keyingi yil ma’lumotlari bilan to'ldiring. Ular asosida qanday xulosalar chiqarish mumkin?

Xulosa

• 
  Amaliy mashg'ulot, jumladan, uning asosiy shakli bo‘lgan seminar darsi talabalarga professional ta’lim berish va tarbiyalash, mustaqil ishlash malakasini o‘stirish, mantiqiy fikrlashga o'rgatish, nutqni o'stirish, tahliliy va tanqidiy fikrlashga o'rgatish, nazariy bilimni amaliyot bilan bog'lash va bilimni nazorat qilish va baho­lash imkoniyatlari kengligi bilan ta’limning boshqa shakllaridan ajralib turadi. '
  
• 
  Seminar darslarida fan dasturi bo'yicha belgilangan uzviy savollarni muhokama qilinar ekan, iloji boricha har biri uchun alo­hida metod qo'llagan ma’qul. U barcha talabalar faolligini ta’minlaydi.
  

Buning uchun liar bir darsga o'qituvchi har tomonlama puxta tayyorlanishi dars jarayonida foydalanadigan topshiriqlar, dars o'tishning texnologik xaritasini ishlab chiqishi zarur.
Asosiy tayanch tushuncha va atamalar
Seminar, seminar turlari, seminar funksiyalari, qisqa muddatli yodda saqlash, uzoq muddatli yodda saqlash, takrorlash, seminar darsiga tayyorgarlik, seminar darsi texnologik xaritasi.
Takrorlash va munozara uchun savollar

1. 
   Seminar darsi talabalarning bilim olishida qanday o'rin tutadi?
   
2. 
   Seminar darsi qanday funksiyalarni bajaradi?
   
3. 
   Nima sababdan olingan bilimni vaqti-vaqti bilan takrorlab turish lozim?
   
4. 
   Seminar darsi muvaffaqiyatli o'tishi uchun, sizningcha, nima qilish kerak?
   
5. 
   Seminar darsi o'tsangiz, qanday maqsadlarni ko'zlagan bo'lar edingiz?
   
6. 
   Seminar darsini texnologik yondashuv nuqtayi nazaridan loyihasini ishlab chiqa olasizmi?
   
7. 
   Sizningcha, seminar darsining qanday afzalliklari bor?
   

8. 
   bob. DARSLARNI SAVOLLAR VA SUHBAT ASOSIDA OLIB BORISH
   

Biz siz bilan dars o‘tishning asosiy shakllari bo'lmish ma’ruza va seminar mashg'ulotlarini o'tkazishni o'rgandik. Ma’lumki, dars o'tish ma’lum bir metodlar asosiga quriladi. Shuning uchun biz dars o'tishning asosiy metodlaridan xabardor bo'lishimiz, ularni dars jarayonida samarali ravishda qo'llay bilishimiz zarur. Mazkur bobdan boshlab ana shu maqsadni amalga oshiramiz. Metodlarni o'rganishni esa eng ko'hna, shu bilan birga hech qachon eskir- maydigan eng ko‘p qo'llaniladigan maqsadga yo'naltirilgan savol­lar va suhbat metodini o'rganishdan boshlaymiz.

50. 
    §. Talabalarga maqsadga yo'naltirilgan savollar asosida dars o4ishning tutgan o‘rni
    

Dars o'tishda eng ko‘p qo'llaniladigan metodlardan biri darsni talabalar diqqati, fikrini jamlovchi, qo'yilgan maqsadni amalga oshirishga qaratilgan savollar asosida olib borishdir.
Iqticodiy fanlar bo'yicha amaliy, jumladan, seminar darslarida atroflicha suhbat yoki aniq maqsadga yo'naltirilgan savol-javob asosida dars o'tish keng qo'llaniladi.
Tahliliy fikrlash savol qo‘yishdan boshlanadi, muammo savollar orqali yechiladi. Shuning uchun dars jarayonida savol orqali tala­balarda o'z fikrini asoslash ko'nikmasini hosil qilish katta ahami­yatga ega.
O'quv rejasi bo'yicha savol-javoblar yordamida talabalar o'quv jaiayoniga jalb etiladi. Shu yo'l bilan talabalarda fikr-mulohaza yu­ritish, o'z fikrini izohlashga ishtiyoq uyg'otiladi. Chunki, talabalar bir tomondan savollarga javob berishadi, ikkinchi tomondan esa o'zlari savol berish imkoniyatiga ega bo'ladilar.
Savolni to'g'ri berishning o'zi fikrlay bilishdan dalolat beradi. Shuning uchun darsda faqatgina o'qituvchi emas, balki talabalar ham bir-birlariga savol bilan murojaat qilishlari, ayniqsa, kichik gu­ruhlarga bo'linib dars o'tganda o'zaro fikrlashish muhim ahamiyat kasb etadi. Agar talaba savol berishni o'rganmasa, o'zining bilimi




sayozligi haqida o‘yJab ham ko'rmaydi. Biz savol tuzib, unda o‘z fikrimizni ifodalashimiz tufayli boshqalarni ham o'ylashga, o‘rganishga undaymiz.
0‘qituvchining savoli talabalarni fanni o'rganishda boshqarish vositasi bo‘lib xizmat qiladi. Aynan savollar, ularning mohiyati va vaziyatga ko‘ra qo‘llash, talabalarni tahliliy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishi mumkin.
Bunday metod asosida amaliy dars o‘tganda o'quvchi-talabalar soni 25—30 nafardan oshmagani, ular iloji boricha bir-biriga nis­batan yuzma-yuz o'tirgani ma’qul. Eng maqbul holat «Р» shaklida joylashtirishdir, lekin hamma vaqt ham bunday shaklda dars o‘tkazib bo'lmaydi. Sababi, ko'pincha bunga imkoniyat yo'q. Ko'pgina ilg'or pedagoglarning fikricha, stollami «archa* shaklida joylashtirgan ma’qul. Bunda har bir talaba o'qituvchiga nisbatan yarim burilishda joylashadi. Savol-javob, davra suhbati tarzida dars o'tilganda stollarni yarim doira shaklida joylashtirish mumkin.
0‘quvchi-taIabalarni joylashtirish: