D tojiboyeva, A. Yo‘ldoshev maxsus fanlarni o'qitish metodikasi

Essening afzalliklari va kamchiliklari

Esse ko'proq fikrlash, bilim mazmunining yuqori bosqichiga xos. U talabalarning yozma nutq ko'nikmalarini takomillashti- rishga yordam beradi. Uni tuzish nisbatan oson hamda talabalar tomonidan tavakkal javoblar tanlanishiga yo'l qo'ymaydi.

Baholash mezonlari	Maksimal ball
1. Mazmunning mavzuga muvofiqligi	2
2. Muammoni ko'ra bilishi	2
3. O'z nuqtayi nazarini ko'rsata olishi	2
4. Fikrini dalillar bilan asoslab berishi	2
5. Muammoga o'z munosabatini bayon qilish mahorati	2
Jami	10
Ana shu mezon asosida yozilgan esselarni baho	agach, dars

jarayonidagi reyting ballarga muvofiqlashtiramiz.


Xulosa

• 
  Masala yechish metodi — berilgan ma’lumotlar, raqamlar, dalillar, hujjatlar asosida hisob-kitob qilish orqali noma’lum natijani topish, uni tahlil qilish va xulosa chiqarishni o'rgatadigan metod.
  
• 
  Iqtisodiy fanlarni, ayniqsa, mutaxassislik fanlarini o'rganishda masala mashqlardan foydalanish muhim va asosiy o'rin tutadi. Ma­sala yechish faqat topshiriqni hisob-kitob qilish emas, balki chuqur fikr yuritishni ham taqozo etadi. Masalalar amaliy yo'nalishga ega bo'lgani uchun fanni o'rganishda muhim rol o'ynaydi.
  
• 
  Mashq deganda odatda kishi o'zining bilimlarini chuqur- lashtirish hamda tegishli malaka va ko'nikmalar hosil qilish maqsadida harakatlarni og'zaki va yozma ravishda takror amalga oshirishini tushunamiz.
  

Mashqlardan foydalanish metodi esa fanni o'rganish, malaka, ko'nikmalar hosil qilish uchun tayyorgarlik ko'rish, takrorlash va sinab ko'risliga qaratilgan metoddir.

• 
  Ma’ruza darsida foydalaniladigan masala mashqlari qisqa vaqtda yechiladigan va o'rganilayotgan mavzuning tushinishga yordam beradi, murakkab hisob-kitoblami talab qilmaydigan bo'lishi lozim.
  

Amaliy darslarda masala mashq yechish imkoni katta murak­kab, hisob-kitoblarni talab etadigan masalalarni uyga vazifa qilib berish mumkin.

• 
  Test metodi ko'zlangan maqsadga ko‘ra, savol qo'yib, unga bir-biriga yaqin bir necha, lekin to'g'risi bitta bo'lgan javoblar mu- jassamlangan topshiriq, mashqni bajarish orqali fanni, mavzuni o'rganishga, o'quvchi-talabalar bilimini sinashga qaratilgan metod bo'lib uni barcha fanlarni o'rganishda qo'llash mumkin.
  
• 
  Esse yozish metodi muallifning individual pozitsiyasini, dun- yoqarashini alohida ajratib ko'rsatish orqali erkin yozma bayon qi­lishga yo'naltirilgan, talabalarni iqtisodiy fikr yuritish va uni yozma ravishda ifodalashga o'rgatadigan va ularning bilimini baholashda qo'llaniladigan metod bo'lib, bu metoda savollarni to'g'ri tanlay bilish nihoyatda katta rol o'ynaydi.
  

Asosiy tayanch tushuncha va atamalar

Nazariy va amaliy darslarda qo'llaniladigan masala-mashqlar, masala-mashq yechish, masala-mashqni qo'llash qoidalari, masala yechish qoidalari, masala, mashq turlari, test, obyektiv testlar, javobni muhokama qilish, esse, esse savollari.

Takrorlash va munozara uchun savollar

1. 
   Iqtisodiy fanlarni o'rganishda masala, mashq yechish nima sababdan asosiy o'rinda turadi?
   
2. 
   Ma’lum bir kategoriya, tushunchaning asosiy mazmunini bilishga qaratilgan masalalar, qanday masalalar?
   
3. 
   Qanday masalalar ma’lum bir tushuncha asosida hisob- kitob qilish, undan xulosa chiqarishga qaratilgan?
   
4. 
   Qaysi iqtisodiy fanlarda masalani yechish uchun mazkur kategoriya haqida umumiy tushuncha bo'lishi kerak?
   
5. 
   Iqtisodiy fanlarda o'rganiladigan mashqlarni qanday guruh­larga bo'Iish mumkin?
   
6. 
   Testlar haqida nimalar deya olasiz? Ularning qanday afzal­liklari va kamchiliklari bor?
   
7. 
   Test tuzish qoidalarini o'rgandingizmi? O'zingiz talab dara- jasida test tuza olasizmi?
   
8. 
   Esse nima, esse uchun savollar tuzishda qanday qoidalarga amal qilish kerak?
   
9. 
   Esse yozishning qanday afzalliklari va kamchiliklari bor?