D. Q. Usmanova buxgalteriya

Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Boshqamv hisobi qaerda va qachon mustaqil fan sifatida shakllangan?
   
2. 
   Boshqamv hisobini yuritishdan asosiy maqsad nima?
   
3. 
   Boshqamv hisobi va moliyaviy hisobning umumiyligi hamda bir-biridan farqini ayting?
   
4. 
   Boshqamv hisobining konseptual asoslarining yoriting?
   
5. 
   Boshqamv hisobini tartibga soluvchi meyoriy hujjatlami ayting?
   
6. 
   Boshqamv hisobining predmetining tasniflang?
   
7. 
   Boshqamv hisobining uslubi va uning elementlarini ayting?
   
8. 
   Boshqamv hisobining obektlari nimadan iborat?
   
9. 
   Boshqamv hisobining tarkibiy tuzilishini yoritib bering?
   
10. 
    Boshqamv hisobi qaysi hisob tizimiga kiradi?
    

363

15-MAVZU. BYUDJETLASHTIRISH VA XARAJATLARNI

NAZORAT QILISH REJA

1. 
   Byudjetlashtirish va uning texnologiya jarayonlari hamda ishlab chiqarishni tashkil qilishda tutgan o‘rni.
   
2. 
   Korxonalarning bosh byudjeti, uning tarkibi va tuzilish tartibi.
   
3. 
   Moslashuvchan va statik byudjet. Javobgarlik markazlari va xarajatlarning kelib chiqish joylarini nazorat qilish.
   

1. 
   Byudjetlashtirish va uning texnologiya jarayonlari hamda ishlab chiqarishni tashkil qilishda tutgan o‘rni.
   

«Byudjet» atamasi keng ma’noda, davlat miqyosida iqtisodiy siyosatni ishlab chiqish, yalpi ichki mahsulotning qiymatini taqsimlash va qayta taqsimlash na- tijasida hukumat ixtiyorida markazlashgan pul fondlarining, korxonalar ixtiyorida esa markazlashmagan pul fondlarining shakllanishi va ulardan oqilona
foydalanishni anglatadi.⁵²
Tor ma’noda esa, «byudjetlashtirish» atamasi hali bizning iqtisodiy adabiyotlarda atroflicha yoritilmagan, chunki korxonaning doimiy asosga qo‘yilgan kompleks rejalashtirish, nazorat va xo‘jalik faoliyati tahlili tizimi shu paytgacha faqatgina biznes-rejalashtirish bilan cheklangan edi.
Taraqqiy etgan mamlakatlar boshqaruv hisobida rejalashtirish jarayonini taTiflash uchun «byudjetlashtirish» atamasidan keng foydalaniladi.
Byudjetlashtirish korxonaning maTum davrga moTjallangan moliyaviy- xo‘jalik faoliyatini rejalashtirish hisoblanadi.
Byudjetlashtirishning afzalligi korxona moddiy, mehnat va moliyaviy resurslarini uzoq, qisqa va o‘rta muddatli rejalashtirish, raqobatchilaming xatti- harakati, ishlab chiqarilgan mahsulotlarga boTgan bozor talablarini o‘rganishda