D. O‘rinbayeva m. Rahimova

 
QALB IZHORI 
Bu voqealarga bir qiz sabab bo‘ldi. Qizning ismi Muqaddas edi... Men 
u  bilan  birinchi  marta  institutda,  kirish  imtihonlari  bo‘yicha  himoyadan 
o‘tkazilayotgan  so‘nggi  konsultatsiya  paytida  tanishdim,  yo‘q,  tanishdim 
desam  noto‘g’ri  bo‘lardi,  shunchaki  ikki  og’izgina  gaplashish  baxtiga 
muyassar bo‘ldim... 
O‘sha  voqeadan  bir  kun  oldin  men  zavoddan  ta’tilga  chiqqandim. 
Ta’til  imtihon  paytiga  to‘g’ri  kelishini  bilgan  oyim  bilan  o‘gay  otam: 
«Institutga  imtihon  topshirib  ko‘r,  kira  olsang,  yaxshi,  kira  olmasang 
sendan  nima  ketadi?»  deb  anchadan  beri  qistab  yurishardi.  Men  imtihon 
topshirib  toleimni  sinab  ko‘rishga  qarshi  bo‘lmasam  ham:  «Bu  gap 
zavoddagi  do‘stlarimning  qulog’iga  chalinsa:  «Bir  yil  ishlamasdan 
tuyog’ini shiqqillatib qoldi-ya!» deb kulishmasmikin?» degan andishalarga 
borib,  ikkilanib  yurardim.  O‘sha  kuni  nonushta  vaqtida  bu  gap  yana 
qo‘zg’aldi-yu, rozilik bermay ilojim qolmadi. Lekin qiziq: shu ishga o‘zim 
rozilik bergan bo‘lsam ham, uydan chiqqanimdan  keyin: «Ishdan qochdi, 
degan  gapga  qolmasmikinman?»  degan  o‘ylar  yana  esimga  tushib, 
ko‘nglimni g’ash qildi, shuning uchun ham qabul komissiyasiga kirmasdan 
avval,  bu  yog’ini  ham  bir  ko‘rib  qo‘yay,  degan  fikr  bilan  konsultatsiya 
o‘tkazilayotgan auditoriyaga kirdim. 
Men  kirganda  derazalari  hovliga  qaragan  uzun,  yarim  qorong’i 
auditoriya qiz-yigitlarga liq to‘lgan edi. Qop-qora yaltiroq sochlarini silliq 
qilib tarab olgan o‘rta bo‘yli yoshgina domla qo‘lidagi bo‘r bilan doskani 
taq-taq  urib,  uni  tushunish  mushkul  bo‘lgan  murakkab  formulalarga 
to‘ldirmoqda edi (197 ta so‘z). 
 
NOYOB NE’MAT 
Hayot  har  bir  kishi  uchun  bag‘oyat  aziz  va  muqaddasdir.  Inson 
farog‘atda  yashamoq  uchun  sidqidildan  mehnat  qilishi,  bilim-ma’rifat 
egallashi,  ezgulik  yo‘lida  tinmay  kurashishi  va  eng  muhimi,  insoniy-

---

93 
 
ma’naviy  fazilatlar  –  odob,  go‘zal  axloqda  kamolotga  erishishi, 
kamtarinlik sharafiga muyassar bo‘lishi ham farz, ham qarzdir. 
Inson  benuqson  bo‘lishi  uchun  turmush  tajribalarini  boshidan 
o‘tkazmog‘i,  minglab  yillar  mobaynida  jamiyat  a’zolari  tomonidan 
yig‘ilgan odob me’yorlarini o‘zlashtirmog‘i zarur. 
Ba’zi  odamlar  kishining  ma’naviyatiga  qarab  emas,  uning  mansabi, 
boyligi  va  foydasi  tegishiga  qarab  hurmat  qilishadi.  Bu  chin  insoniylik 
emas, soxtalikdir. 
Fikri  tarqoq,  turfa  xil  tovlanuvchi  beqaror  shaxslardan  yaxshilik 
kutma. 
Razil, qurumsoq, baxil va xasis kishining fikri-zikri boylik to‘plashga 
qaratilgan bo‘ladi. U erta-yu kech faqat shaxsiy mulk orttirishni o‘ylaydi. 
Bunday  shaxs  el-u  yurtga,  do‘st-u  birodarlarga  va  umuman  jamiyatga 
fidokorlik, yaxshilik qilish fazilatidan mahrum kishidir. 
Odamzotning  taqdirini  odamzot  hal  qiladi,  degan  mag‘zi  to‘q  gapda 
ham bir olam ma’no bor... Bir-biriga yaxshilik, sof mulozamat, tiniq iltifot, 
hamdardlik,  mehr-u  oqibat,  yuksak  muruvvatlilik,  o‘zaro  qadr-qimmatni 
bilish,  saxovatmandlik,  hayot  kurashlarida  hamkorlik,  bir-biriga  do‘stona 
yordam,  sadoqatlilik–  bularning  hammasi  insonning  taqdirini  hal  qilishda 
katta rol o‘ynaydi. 
Inson  bir-biri  bilan  subhidamda  salomlashishi,  ahvol  so‘rashi,  bir-
biriga omonlik, tinchlik tilashi, xushnud mulozamat hadya etishi ko‘ngilni 
yayratadi va yaxshi kayfiyat bag‘ishlaydi, shuningdek, ishtiyoqni oshiradi. 
Bu  noyob  ne’matdan  hamma  bahramand  bo‘lishi  bag‘oyat  buyuk  ishdir. 
(Sh.Orifiy) (199 ta so‘z).