D. O‘rinbayeva m. Rahimova

 
DUNYONI EMAS, ELIMNI ANGLAY 
Emishkim,  Samarqand  yaqinidagi  qishloqlardan  birida  bir  chol 
bo’lgan.  Qarib-qartaygan  chol  befarzand  ekan.  Shuning  uchun  ham  u 
peshonasidan  qora  yozuqqa  chora  topolmagandan  keyin:  “Mendan  bir 
meros  qolsin”-  deb  tut  ko’chati  ekib,  katta  bog’  bunyod  qilibdi.  Ammo 
cholning  bu  bog’iga  ko’z  tikkan  qishloq  boylaridan  birining  tuhmatiga 
ishonib,  Amir  Temur  bog’bon  cholni  o’limga  buyuribdi.  Bundan  xabar 
topgan  Bibixonim  Bog’i  Dilkushoda  dam  olayotgan  sohibqiron  huzuriga 
borib: 
-
 
Davlatpanoh,  bog’bon  cholning  qonidan  kechishingizni  so’rab 
keldim. 

 
Nechun? 

 
Uning  mingta  farzandi  bor  ekan,  agar  siz  uni  qatl  etsangiz,  ul 
begunohlarning ham nobud bo’lishiga sababchi bo’lasiz.  
Agar  istasalar  men  ul  farzandlarni  sizning  muborak  nazaringizga 
ko’rsatay. 

---

76 
 
 Mana  men  aytgan  bog’bonning  farzandlari.  Mingta  tutning  har  biri 
chol uchun farzandday bo’lib qolgan. Agar uni qatl etsangiz bu farzandlar 
ham nobud bo’ladilar.  
Ming bora haqsiz bibim. Biz barpo qilgan bog’u-rog’lar, obidalarimiz 
avlodlarga  bizning  kimligimizdan  dalolat  beradilar.  Yordamingni  ayama, 
bibi. Menga dunyoni emas, dilimni va elimni anglashga ko’mak ber 
(149 
ta so’z).
  
 
O’RDAK 
O’rdak  suvda  suzuvchi  qush  bo’lib,  yilning  issiq  davrlarida  hovuz, 
ko’l va sholipoyalarda o’ziga oziq topadi. U sayoz suvlarda kun kechiradi. 
Xonaki o’rdaklar xushta’m go’shti, mayin va pishiq pati uchun boqib 
ko’paytiriladi. Ular tez yetiladi va 70 kunda 3-4 kiligrammgacha semiradi. 
O’zbekistonda xonaki o’rdaklarning bir qancha zoti bor. Ayniqsa, ikki 
xil  oq zoti (Moskva  va Pekin)  o’rdaklari,  kulrang (Ukraina o’rdaklari) va 
oq ko’krakli qora (Xarkov o’rdaklari) zotlari keng tarqalgan. 
Xonaki o’rdaklar yovvoyi o’rdak – kryakvadan kelib chiqqan. 
Kryakva va boshqa yovvoyi o’rdaklar (qo’ng’ir, suqsur, olaqanot suqsur, 
churrak) ko’pchilik suv havzalarida uchraydi. Kryakva deyarli butun 
Yevropa, Osiyo va Shimoliy Amerikada yashaydi. 
Respublikamizda yovvoyi o’rdaklar Sirdaryo, Amudaryo, Zarafshon 
va Surxandaryo bo’ylarida uya quradi. 
Erta bahorda modasi 8-11 tacha tuxum qo’yadi. Yangi ochib chiqqan 
jo’jalar hali patlari qurib ulgurmasdanoq yugura boshlaydi, suzadi va 
sho’ng’iydi. Yovvoyi o’rdaklar suv o’tlari, turli hasharotlar, malluskalar 
bilan oziqlanadi (
138 ta so’z).