D. O‘rinbayeva m. Rahimova

 
JIYDA 
Jiyda  tez  o’sadigan  serhosil  daraxt.  Jiyda  daraxti  jiyda  gullilar 
oilasidandir. Jiyda Amudaryo va Sirdaryo bo’ylaridagi to’qaylarda ko’plab 
o’sadi.  Dalalarimizda,  bog’larimizda,  yirik-yirik  non  jiydalar,  qandak 
jiydalar ko’p. Sermeva, mayda, shirasi kamroq xashaki jiydalar ham bor. 
Jiyda bahorda xushbo’y sariq, pushti gulkosalarini yozib, yoqimli hid 
taratadi.  Ko’p  hasharotlarni,  asalarilarni  o’ziga  tortadi.  Jiydaning  mevasi 
yoz bo’yi o’sadi va kuzga borib sarg’ayib, qizarib pishadi. 
Jiyda  mevasini  yig’ishda  shox-shabbalarni,  kurtaklarni  nobud 
qilmaslik lozim. Aks holda kelgusi yil hosiliga zarar yetadi. 

---

77 
 
Jiyda – foydali meva, uni odamlar qadim zamonlardan buyon iste’mol 
qilib  kelganlar.  Jiydaning  tarkibida  tana  uchun  zarur  qand  moddasi  juda 
ko’p. 
Qurama, Chotqol, Nurota, Hisor, Zarafshon tog’larining bo’sh yotgan 
suvli joylarida jiydazorlar barpo etish foydalidir. Sho’r tuproqli to’qayzor 
joylarga  ham  jiyda  ekib,  mo’l  hosil  olish  mumkin.  Masalan:  Xorazm 
viloyatida,  Qoraqalpog’istonning  zaxkash  tumanlarida  jiyda  yaxshi 
rivojlanadi.  Buxoro,  Andijon  viloyatlarining  sug’oriladigan  tumanlarida 
ariq  bo’ylariga,  yo’l  yoqalariga,  tomorqalarga  ham  jiyda  daraxti  eksa 
bo’ladi 
(144 ta so’z).