Д ей л карнеги сабот ортидаги манзил Сиз излагай китоб

бўлсин: узуқ-ю луқ фикрлар тингловчиларнинг норози 
кайфиятга берилиш ларига, зерикиш ига сабаб бўлади.
24. Н утқингизда мавзуга боғлиқ, м ос туш адиган ри- 
воят, латифа, ҳазил-м утойиба қўллашни ўрнига қўёл- 
сангиз, йиғилиш провардигача таш аббус сўзси з сизнинг 
қўлингизда бўлади.
25. Ю қорида эслатганимиздек, ҳар қандай бош лан- 
ган нарсанинг охир-ниҳояси ҳам бўлади. М аърузадаги 
сергаплик, қайта-қайта бир сўзни ўринсиз такрорлаш 
таъсирчанликка путур етказади.
26. Ишни янги бош лаш да катта-кичик камчиликлар 
содир бўлиш и, хатоларга йўл қ>шилиши мумкин. Беайб 
П арвардигордир. Э ътибор беринг: биринчи марта сўзга 
чиққан одам иккинчи, учинчи бор сўзга чиқар экан, ав- 
валгисидан кўра сифат ўзгариш ларига эга бўлаётганли- 
ги сезили б туради. Х атолардан асло чўчиманг. Ҳатто 
энг маш ҳур сўзам ол инсон, АҚШ президенти Авраам 
Линкольннинг ҳам дастлабки нутқларида иккиланиб қол- 
ган пайтлари кўп бўлган.
Илк бор кўпчилик олдида сўзлаш га тўғри келиб қол- 
ганда, сўзловчини аудитория салобати босиш и табиий. 
А м м о шуни унутмангки, бундай ҳолатга туш увчи ёлғиз 
сиз эм ассиз. Тадқиқот, кузатувчилар шуни кўрсатадики, 
оғзаки нутқ курсига ёзилган саксон-тўқсон фоиз талаба- 
лар ҳам дастлаб аудитория қаршисида ҳаяжон ва бир оз 
қўрқув исканжасида қолишган. Яна шуни алоҳида таъ- 
кидламоқчиманки, менинг курсимга янги қатнашаётган 
балоғат ёшидаги кишилар орасида юқоридаги «довюрак»-
лар янада кўпчиликни ташкил қилади.
38

---

А сли да, эътибор берсангиз, бундай чўчинқираш сиз 
учун фойдалидир. Бу кутилмаган ҳолатлардан учраш ув-