Д ей л карнеги сабот ортидаги манзил Сиз излагай китоб

машқ туфайли ҳайратомуз натижаларга эриш ганликла- 
рини унутманг. Ш унда кўпчилик олди да сўзлаш сизга 
қўрқув-ҳаяжон эм ас, катта қувонч бахш этувчи санъат 
дараж асида туйғу уйғотади.
М аш ҳур руҳш унос ва воиз А льберт Э двард У иггем - 
нинг ҳаётида қуйидагича воқеа содир бўлган. У зининг 
таъкидлашича, мактабда ўқиб юрган вақтида, яқинла- 
ш иб келаётган тантанали тадбирлардан бирида унга беш  
дақиқалик нутқ сўзлаш топш ирилган. «Б у кун яқинлаш- 
ган сари, - д е б ёзади, - ўзим ни ём он ҳи с қила бош ла- 
дим . Сўзга чиқишни ўйлаганимдаёқ миямга қои қуйи- 
либ кетаётгандай, том оғим қақраб, пеш онам қизиб ке­
тарди. Бошимни бинонинг м уздек ғиш тин деворига б о ­
си б, ўзимни совутмоқчи бўлгандим. Бу ҳолат коллежда 
ҳам давом этганди. М енга айтилган мавзудаги нутқни 
ёдлай бош ладим: «А дам с ва Ж еф ф ерсон орам издан ке- 
тиш ди»... Қачонки, мен аудитория қарш исида тураркан- 
ман, бош им айлангандек бўлди, қаерда эканлигимни ҳам 
унутай дегандим . Зўрға тилим калимага келиб: «А дам с 
ва Ж еф ф ерсон орамиздан кетиш ди», д ея олдим , холос. 
Бошқа бирон бир сў з тилимга келмай қолди. Барча ури- 
нишларим зое кетиб, ҳеч нарса айтолмай, беи хти ёр таъ- 
зим қилиб ю бордим -да, гулдурос қарсаклар остида зўрға 
жойимни топиб ўтирдим. Ш у заҳотиёқ ректоримиз ўрни- 
дан туриб: «Э двард, би з б у қайғули хабардан ж удаям 
аф сусдам из, аммо начора, тақдирнинг зарбасига бардош  
бериш га ҳаракат қиламиз», д ед и . Залда кучли қаҳқаҳа 
янгради. М ен ер ёрилм адию кириб кетмадим! Ш у воқеа- 
дан сўн г бир неча кун ўзим га келолмай касал бўлиб 
қолгандим.
У ш анда мен кейинчалик нотиқликда б у қадар катта