Д ей л карнеги сабот ортидаги манзил Сиз излагай китоб

ларда сўзга чиқиш зарурияти туғилиш и мумкин, дея фа- 
раз уйғотади ва олдиндан бунга тайёргарлик кўришга 
ундайди. Узига х о с руҳий чиниқиш такомиллашади. То- 
мир уриш и ва нафас олишлар бора-бора меъёрий ҳолат- 
га эга бўлади.
Чунки теримиз, ташқи таассуротларнинг қандай бўли- 
ш идан қатъий назар, уни кутиб олиш га шай туради. 
Бошқача ифодаласак, танамиз ҳар қандай ҳуж ум га қар- 
ши жангга тайёр ҳолатда бўлади. Бундай физиологик 
жараёнларни тўла назорат қила олиш қобилиятига эга 
бўлар экансиз, сиз ҳар ҳолда гап нима устида кетаётга- 
нини, қандай ф икр-м улоҳаза билдириш лозимлигини 
аниқ ҳис қилиш ни ўрганасиз ва иш онч билан бемалол 
сўзлаш имконияти пайдо бўлади.
М ен м оҳи р нотиқларнинг кўпчилигидан ҳалигача 
аудитория қарш исида ҳаяж он ва чўчиш дан тўла қутула 
олмаётганларини ҳам эш итганман. Ҳ а, бундай туйғу 
кўпинча сў з бош лаш давом ида сези ли б туради. А слида 
тулпор ва ишчи отларнинг фарқи ҳам ш унга ўхш аш - 
роқ.
Нотиқлар вақт ўтган сари чиниқиб, маҳоратлари ош иб 
боради. Ҳар бир учраш ув улар учун ҳақиқий амалий 
маш ғулотга айланади, унча-мунча ҳолатлардан енгил- 
гина чиқиб кета оладилар.
Яна бири кўпчилик олди да сўзлаш га кўникмаган ки- 
шиларда ҳам бироз «тизза қалтираши» рўй бериш и м ум ­
кин. «Қўрқув инсонда дудуқлик ва иш ончсизликни пай­
д о қилади», дей ди проф ессор А оби н сон «А қлнинг тик- 
ланиш и» номли китобида. Бошловчилар учун б у ҳолат 
теннис столига ёки машина рулига биринчи марта яқин- 
лаш аётган киш ининг ҳаяж онини эслатади. Машқ т у ­
файли ирода руҳий кучга тўлади. М инглаб кишилар
39

---