D. D. Safarova sport morfologiyasi


  Kinematik zanjirlar va erkinlik darajalari



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/173
Sana01.01.2022
Hajmi3,81 Mb.
#305373
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   173
Bog'liq
sport morfologiyasi

3. 
Kinematik zanjirlar va erkinlik darajalari. 
Yuqorida ko‘rib 
chiqilgan  birlamchi,  ikkilamchi  va  uchlamchi  turdagi  richaglar 
tizimi  ishini  faqatgina  ayrim  shartlar  boigandagina  mexanik
44


tushunchalar asosida ta’riflash mumkin. Ochiq va yopiq kinematik 
zanjirlar  hamda  erkinlik  darajasi  boiishi  bunday  shartlardan 
birini  tashkil  qiladi.  Bo‘g‘imlar  orqali  birikkan  tananing  bir 
qancha  zvenolari 
kinematik  zanjirlax
  deiladi.  Yopiq  kinematik 
zanjirda  tananing  biron  qismining  ikkala  uchi  turli  tayanchga 
birikkan  boiadi.  Masalan,  qovurg‘alaming  ham  oldingi,  ham 
orqa  uchlarining  birikishi  yoki  odamning  tik  holatida  oyoqning 
tayanchlari  misol  b o ia   oladi.  Ochiq  kinematik  zanjirda  faqat bir 
uchi  m aium   bir  nuqtaga  birikkan  boiadi.  Masalan,  gorizontal 
holda ezilgan qoining boshlangich nuqtasi  qovurg‘aga birikkan, 
distal uchi erkin holda boiadi.
Harakat bajarilishida harakat apparatining bir nechta zvenolar- 
dan tashkil topgan zanjiri ishtirok etadi.
Harakat  erkinligi  cheklanmagan  tana  o‘zaro  ko‘ndalang 
b o igan uch oicham li yo‘nalishda harakatni oshirish imkoniyatiga 
ega boiadi,  lekin harakatlaming  erkinligi  turlicha bo iad i  va  6  ta 
darajada namoyon boiishi mumkin.
Uch  oicham li  yo‘nalishdagi  harakatlar  yuqoridan-pastga, 
oldindan-orqaga,  o‘ngdan-chapga  va  aylanma  harakat  yo‘nalish- 
lariga ega boiishi mumkin.
Bir  zanjiming  ikkinchi  zanjirga  o‘zaro  birikish  darajasi  ortib 
borishi  bilan  bir  qatorda  harakat  erkinligi  darajasi  cheklanib 
boradi.
Tananing  2  ta  but  qismlarining  harakatini  sharsimon  bo‘g‘im 
misolida  tahlil  qilinganda  ular  bir  nuqtada  birikishi  va  o‘zaro  5 
yo‘nalishda  harakat  qilishi  mumkinligini  ko‘ramiz,  ya’ni  bu 
bo‘g‘imda  harakat  erkinligi  nazariy  jihatdan  5  darajaga  ega  hi- 
soblanadi.  Amalda  esa  bunday  bo‘g‘imlardagi  harakat  erkinligi 
3  darajali  boiadi.  Harakat  nazariy  erkinlik  darajasining  amalda 
cheklanishga  bo‘g‘im  atrofidagi  kapsulasi,  bogiam lari  va  mus- 
kullar sababchi boiadi.
Uch  darajali  harakat  erkinligi  sharsimon  va  engoksimon  bo‘- 
g‘imlarga xos b o isa  (yelka bo‘g‘imi, tos-son bo‘g‘imi), 2 darajali-
45


si  -   ellipsoid,  bo‘rtiqli  (tizza  va  tirsak)  bo‘g‘imlariga,  1  darajali 
harakat erkinligi esa silindrsimon va g‘altaksimon (falangalar aro) 
bo‘g‘imlarga xosdir.

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   173




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish