D. D. Safarova sport morfologiyasi

2. 
Muskullar  va  suyak  richaglari  orasidagi  munosabatlar-
 
ning  biomexanik  asoslari. 
Odam  tanasining  harakatlantiruvchi 
tizimlari ishini, odatda, mexanikaning umumiy qonuniyatlari aso- 
sida izhor qilinadi.  Biomexanika qonuniyatlariga binoan tayanch- 
harakat  tuzilmalarining  ishlashi  richaglar  tizimi  ishi  sifatida 
baholanadi. Richag deganda o ‘z o‘qi atrofida harakat qilish imko- 
niyatiga  ega  boigan,  yelkalariga  esa  bir  vaqtda  ikki  qarama- 
qarshi  kuch:  harakatlantiruvchi  kuch  (muskullar  qisqarishi)  va 
qarshilik kuchi ta’sir etuvchi tana tushuniladi.  Harakatlantiruvchi 
va qarshilik kuchlarining katta-kichikligiga mos ravishda richagda 
muvozanat  holati  yoki  harakatlanish  sodir  boiadi.  Richagdagi 
muvozanat  holati  yoki  harakatlanishni  to‘g ‘ri  anglash  uchun 
richag yelkasi va kuchning aylanish momenti tushunchalariga ega 
b o iish  zarur.
41

---

Richag  yelkasi  deganda  aylanish  o‘qi  nuqtasi