|
Neuron
Нейрон
Neyronlar
nerv hujayrasi, nerv tizimining
asosiy tuzilmasi
329
Brain
Мозг
Miya
yuqori tashkil etilgan materiya
Endocrine systym
Эндокринная система
Endokrin tizimi
Markaziy nerv tizimining tor
aloqasida ikkinchi aloqa tizimi ya`ni
endokrin tizimi joylashgan.
Instinct
Инстинкт
Instinkt
U yoki bu biologik turga xos,
tug‘ma biologik shartlangan xulq-atvor.
consciousness
Сознание
Ong
Ong inson tomonidan voqelikni
aks ettirishning yuksak darajasi
Synapse
Синапс
Sinaps
aksonning
signal
uzatuvchi
tugash qismi va ushbu signalni qabul
qiluvchi dentritning tutashgan qismi.
Synapse call
Синаптический
промежуток
Sinaptik oraliq
akson va signal qabul qiluvchi
neyron o‘rtasidagi kichik oraliq.
Heritability
Наследственность
Irsiyat
organizmlarning o‗z belgi va
hususiyatlarini
nasldan-naslga
o‗tkazish xossasidir.
Axon
Аксон
Akson
tolasining
uchi
tarmoqlangan
bo‘lib, u signallarni boshqa neyron
yoki mushaklarga uzatadi
Dendrite
Дендрит
Dendrit
neyronning tarmoqlangan kalta
o‘simtalari bo‘lib, signallarni qabul
qiladi va hujayralarga impuls uzatadi
Gen
Ген
Jins
– psixologiyada biologic va
ijtimoiy omillarning ta‘siri va erkak
yoki ayol farqlarini aniqlashtirish
xususiyatidir
Attribution theory
Теории атрибуция
Attributsiya
nazariyasi
bu biz boshqalar xulq-atvorini idrok
etishimiz.
Bu
teoriyaga
asosan
insonning aniq bir holatda xulq-atvorini
baxolashimizda unga ta‘sir qiluvchi
tashqi omillar, yoki ichki omillar (
ustanovkalar, mativlar, shaxsiy sifatlar)
haqidagi hulosamiz.
The attitude
Аттитюд (Установка)
Attityud
inson tomonidan ijtimoiy ob‘yekt,
inson yoki vaziyatning qimmatini,
mazmun-moxiyatini,
manosini
his
qilish.
Roll
Роль
Roll
aniq ijtimoiy mavqeyga ega kishining
kutilgan hatti-harakatlarini bajarishi.
Ijtimoiy
rollarning
shaxs
shakillanishiga ta‘siri juda katta. Shaxs
o‘zi bajarayotgan ro‘llar tufayliy, turliy
munosabatlarga kirishadi
330
Egocentricity
Эгоцентризм
Egosentrizm
(lot. ―Ego‖ — men va ―centrum‖ —
doira markazi)— insonning o‗z fikr-
o‗ylari, manfaatlari doirasida qotib
qolganligi, buning oqibatida atrof-
muhitga va odamlarga oid bilimlarini
hamda
o‗zgalarga
munosabatini
o‗zgartira olmasligi.
Alturizm
Альтуризм
Altruizm
hech qanday manfaatni kutmagan
holda boshqalarga yordam berish..
Adaptation
Адаптация
Adaptatsiya
shaxsning o‗z ichki xususiyatlarini
o‗zi
yashayotgan
muhit
xususiyatlaridan kelib chiqqan holda
o‗zgartirishi.
Discrimination
Дискриминация
Diskriminatsiya
umumiy
tushunchada
tan
olmasliknimaqsad
qilgan
yoki
tenghuquqlilik hamda uni himoya
qilishni rad etgan, tenghuquqiylik
tamoyili va insoniylik qadr-qimmatini
kamsituvchi
har
qanday
ajratish,
tahqirlash yoki cheklash.
Tolerance
Толерантность
Tolerantlik
kengfe‘llik ma‘nosida ―tolerantia‖
so‗zidan olingan bo'lib, o‘zgalarning
xulq-atvori, e‘tiqodlari va qadriyatlarini
erkin qabul qilish imkonini beruvchi
ruhiy
tayyorgarlik;
o‗zgalarning
turmush tarzi, xulq-atvori, odatlari, his-
tuyg‗ularini bildiradi.
Aggression
Агрессия
Agressiya
boshqa tirik jonzotga u buni istamagan
vaziyatda
haqorat
yoki
ziyon
yetkazishni maqsad qilib qo‗ygan fel-
atvorning har qanday shakli.
Auto-agresive
behavior
Аутоагрессивное
поведение
Autoagressiv xulq-
atvor
agressivlikning
bir
shakli
bo‗lib,unda agressiya shaxsning o'ziga
qarshi yo‗naltirilgan bo‗ladi.
Emotion
Эмоция
Emotsiya
shaxsning voqelikka o‗z munosabatini
his qilishidan kelib chiqadigan, uning
ehtiyoj va qiziqishlari bilan bog‗liq
bo‗lgan
yoqimli
yoki
yoqimsiz
kechinmalaridir.
Activity theory
Теория активности
Faollashtirish
nazariyasi
Bu
nazariyaga ko‗ra, emotsional
holatlar bosh miya quyi qismi nayining
retikulyar formatsiyaga ta‘siri bilan
331
belgilanadi,
chunki
bu
tuzilma
organizmning faolligi darajasiga javob
beradi. Hissiyotli ifodalanishlar esa
asab
tizimining
biror
bir
seskantiruvchiga
javoban
faollik
darajasining o‗zgarishidir.
Will
Воля
Iroda
shahsning ongli harakatlarida, o'z-
o'zini bilishida ifodalanadigan, ayniqsa
maqsadga erishish yo'lida uchraydigan
jismoniy va ruhiy qiyinchiliklarni engib
chiqishda namoyon bo'ladigan ihtiyoriy
faolligidir.
Jifferiness
Чуство
Hissiyot
Bu juda murakkab psixik hodisalar.
Ahamiyatga ega bo‗lgan hissiyotlarga
quyidagi emotsional holatlar turlarini
kiritish mumkin: hissiyot affektlari,
kayfiyatlar,
ehtiroslar,
stresslar,
frustratsiyalar,
hissiyotlarning
emotsional toni, emotsional munosabat.
Affect
Аффект
Affekt
sub‘ekt uchun dolzarb bo‗lgan hayotiy
sharoitlarining keskin va kutilmaganda
o‗zgarishi bilan bog‗liq ravishda paydo
bo‗ladigan
va
aniq
ifodalangan
harakatli
visseral
(ichki
organik)
namoyon bo‗lish birga kuzatiladigan
kuchli va nisbatan qisqa muddatli
emotsional holat.
Mood
Настроение
Kayfiyat
bu u yoki bu emotsiyalarning barqaror
kechinmasi. Uzoq davom etuvchi,
hulq-atvorni bezovchi emotsional holat.
Stress
Стресс
Stress
inson organizmini haddan tashqari
zo‗riqish natijasida paydo bo‗ladigan
tanglik jarayonidir.
Frustration
Фрустрация
Frustratsiya
tushkunlik,
ma‘lum
maqsadga
erishishda umidlarning parchalanishi
bilan
kechadigan
inson
muvaffaqiyatsizligining
emotsional
og‗ir kechinmasi.
Sensation
Ощущениe
Sezgi
atrofimizdagi narsa va hodisalarning
sezgi a‘zolarimizga bevosita ta‘sir
etishi natijasida ularning ayrim belgi va
xususiyatlarini
miyamizda
aks
ettirilishini
Analyzer
Анализатор
Analizator
tashqi va ichki muhitdan keladigan
ta‘sirotlarni qabul qilib olib, fiziologik
jarayon bo‗lgan qo‗zg‗alishni psixik
jarayonga,
ya‘ni
sezgilarga
332
aylantiruvchi nerv mexanizmlari tizimi.
Prosopagnosia
Просопагнозия
Prosopagnoziya
Miya po‗stlog‗ining chakka qismi
buzilganda,
inson
yuzini
tanish
javobgarligi yo‗qoladi va bu kasallik
Do'stlaringiz bilan baham: |
