Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида

prosencephslon
- олдинги, 
mesencephalon-
ўрта, 
rhombencephalon
- орқа 
мия пуфаги рўѐбга чиқади. Бу пуфаклар бош миянинг куртаги 
ҳисобланади. Қейинги жараѐн, яъни тўртинчи ҳафта давомида олдинги ва 
орқа мия пуфакларининг ҳар бири бир-биридан ажралиб кетмаган 2 та 
пуфакчага бўлинади. Шундай қилиб, 5 та мия пуфаклари ҳосил бўлади. 
Нерв найи нинг қолган қисмидан эса орқа мия куртаклари тараққий 
этади. Маълумки нерв найи даставвал бир қават ҳужайралардан иборат. 
Сўнгра, ҳужайра ларнинг тез бўлиниши натижасида най девори кўп 
қаватли ҳужайраларга эга бўлади.
Орқа миянинг тараққиѐти билан бир вақтда орқа мия ва периферик 
нерв тугунлари ҳам ривожлана бошлайди. Улар учун бошланғич материал 
бўлиб ганглиоз пластинканинг нейробластлар ва глиобластларга 
дифференциал лашадиган ҳужайра элементлари ҳисобланади, улардан орқа 
мия тугунлари нинг нейронлари ва мантия глиоцитлари ҳосил бўлади. 
Ганглиоз пластинка ҳужайраларининг бир қисми периферияга, вегетатив 
нерв тугунлари ва хромаффин тўқима жойлашадиган соҳаларга кўчиб ўтади.
Эмбрионал тараққиѐтнинг 2-ойида нерв куртаги эктодермасидан 
юмшоқ ва тўр ѐки ўргимчак инисимон мия пардалари ҳамда марказий нерв 

---

332 
системаси куртагини ўраб турган мезенхимадан қаттиқ мия пардаси 
тараққий этади (расм 9.1) . 
 
Расм 9.1. Нерв системаси 
тараққиѐти
I.Нерв 
пластинкасининг ҳосил 
бўлиши. 
II. Нерв тарнови ваболишлари 
ҳосил бўлиши.
III. Нерв найи ва қирралариниг 
ҳосил бўлиши 
IV. Орқа мия шаклланиши
1-нерв тарнови 
2-нерв болиши 
3-тери эктодермаси 
4-хорда 
5-мезодерма 
7-ганглиоз пластинка 
8-мезенхима 
9-орқа 
мия 
куртаги 
,
10-орқа мия ганглийси куртаги 
11-орқа мия орқа илдиз куртаги 
12-олдинги илдиз 
13-аралаш нерв 
14-эпендима қавати 
15-ѐпқич қават 
16-қирғоқ вуали

---

333 
17-целом 
18-аорта 
19-умуртқа поғоналари куртаги 
20-энтодерма