Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида


Ҳужайра яхлит организмнинг бир қисмидир



Download 8,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/393
Sana12.06.2022
Hajmi8,88 Mb.
#659731
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   393
Bog'liq
2 5235723609527289419

4.Ҳужайра яхлит организмнинг бир қисмидир. 
Кўп ҳужайрали 
организмлар тўқима ва аъзолар тизимларини ҳосил қилувчи ҳужайралар ва 
улар ҳосилаларининг мураккаб ансамблидир. Бу ансамблда ҳужайралар бир-
бири билан нерв, гуморал ва бошқа омиллар орқали узвий боғланган бўлиб, 
ўзаро ҳамкорликда фаолият кўрсатади. Ҳужайралараро ўзаро таъсир 
ҳужайралар такомили ва дифференциацияси жараѐнларининг асосий 
шартларидан биридир. У ѐки бу ихтисослашган ҳужайранинг шаклланиши 
учун ҳужайрага киритилган генетик дастурдан ташқари, бошқа ҳужайралар 
ва ҳужайралараро модданинг таъсири талаб қилинади. Улар шаклланаѐтган 
ҳужайра учун ўзига хос микромуҳит яратадилар ва шу билан ҳужайранинг 
специфик структур ва функционал ихтисосланишини таъминлайдилар. 
Шундай қилиб, кўп ҳужайрали организмларда ҳужайра тирикликнинг 
элементар бирлиги бўлиб, у турли махсус вазифаларни бажаришга 
ихтисослашган. Бу вазифаларни у яхлит организм таркибига кирувчи бошқа 
ҳужайралар ва ҳужайралараро модда мажмуасида амалга оширади.
Шундай 
қилиб, 
ҳужайра 
назарияси 
биология 
ва тиббиѐтни 
ривожланишига катта таъсир кўрсатди, ҳамда гистология ва эмбриология 
фанларининг шаклланиши учун асос бўлиб хизмат қилди. Организмнинг 


37 
ҳужайра тузилиши тамойилини қабул қилиш унинг фаолиятини функционал 
бирликлар бўлган ҳужайралар даражасида ўрганишни тақозо этиб, шу билан
физиология фаниниг ривожланишига ҳам чуқур ижобий таъсир кўрсатди. 
Ушбу назария ҳаѐтни илмий тушуниш асосларини берди, ҳамда
организмларнинг индивидуал ривожланиши ва уларнинг эволюцион
муносабатларни тушунишга имкон яратди. Орадан ўтган қарийб икки аср 
мобайнида ҳужайра тузилиши ва фаолияти тўғрисида кўпдан-кўп янги 
маълумотлар тўпланган бўлсада, ҳужайра назариясиниг асосий қоидалари ўз 
қадри-қийматини ҳозирги кунгача сақлаб қолган. 

Download 8,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   393




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish