«Chorvachilikni mexanizatsiyalashtirish» kafedrasi «Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash»

1-TOPSHIRIQ
Mavzu: JO’YAT(YESDP) JADVALLARINI O’RGANISH


Silliq silindrik birikma elementlarini aniqlash va detallariga o’lchash vositalari tanlash

Topshirikda bajarilishi shart:

1. Teshik va val o’lchamlari joizlik qiymati, asosiy va chekli og’ishlari ishorasi va qiymatini aniqlash;

2. Teshik va val chekli o’lchamlarini aniqlash;
3. O’tqazish qanaqa joizlik tizimida berilganligini aniqlash;
4. O’tqazish tirqish va tarangligini chekli o’lchamlarining joizlik qiymatini aniqlash;
5. Berilgan birikma detallarini joizlik maydonlarini ixtiyoriy masshtabda chizish;
6. Joizlik maydoni va og’ishlarni belgilanishini kursatib, yig’ma birikma va uning detallari eskizini chizish;
7. Aniqlik darajasiga ko’ra berilgan birikma detallarini o’lchash uchun, o’lchash vositalarini tanlash.


TOPShIRIQNI BAJARISh tartibi
Berilgan:  25 H7/d6
1.Teshik va val o’lchamlari joizlik qiymati, asosiy va chekli og’ishlar ishorasi va qiymatini I va II ilovalardan foydalanib, aniqlaymiz
Teshik uchun: 25H7
T_D = 21mkm = 0,021mm
EI = 0; ES = EI + T_D = 0 + 21 = 21 mkm
Val uchun: 25d6

T_d = 13 mkm = 0,013 mm

es = - 65mkm; ei = es – T_d = - 65 – (+ 13) = - 78mkm
2. Teshik va val chekli o’lchamlarini quyidagi formulalar bilan aniqlaymiz
Teshik uchun:
D_max = D_n + ES = 25 + 0,021 = 25,021mm
D_min = D_n + EI = 25 + 0 = 25,0mm
Val uchun:
d_max = d_n + es = 25 + (- 0,065) = 24,935mm
d_min = d_n + ei = 25 + (- 0,078) = 24,922mm


3. Birikma (25H7/d6) tirqish utqazish bulib, teshik tizimida berilgan.
4. O’tqazish joizligi va tirqish yoki tarang o’tqazishni chekli o’lcham qiymatlarini quyidagi formulalar yordamida aniqlaymiz
a) O’tqazish joizligi:
T_D = D_max – D_min = 25,021 – 25,0 = 0,021mm = 21mkm
T_d = d_max – d_min = 24,935 – 24,922 = 0,013mm = 13mkm
T_ = T_D + T_d = 21 + 13 = 34mkm

b) Tirqish chekli o’lcham qiymatlari:

S_max = ES – ei = 21 – (- 78) = 99 mkm
S_min = EI – es = 0 – (- 65) = 65mkm
S_max = D_max – d_min = 25,021 – 24,922 = 0,099mm
S_min = D_min – d_max = 25,0 – 24,935 = 0,065mm
c) Tarang chekli o’lcham qiymatlari:
N_max = es – EI = – 65 – 0 = – 65mkm
N_min = ei – ES = – 78 – 21= – 99 mkm
N_max = d_max – D_min = 24,935 – 25,0 = –0,099mm
N_min = d_min – D_max = 24,922 – 25,021 = –0,065mm