Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Konservalar omborda saqlanganda yiliga ikki marta (bahor va kuz oylarida) tekshirib ko‘riladi. Bunda konservalaming ostki ikki qatorining buzilganligi (ayrim hollarda) aniqlaniladi. Binobarin, ular birinc- hi navbatda tekshiriladi. Ayrim yashiklar ochilib har bir banka sinchiklab tekshirib ko‘riladi. Bunda buzilgan bankalar agar ovqatga yaroqli bo‘lsa, tezlik bilan realizatsiya qilinadi, aks holda ulami tekshirib cho‘chqalarga yedirish uchun jo ‘natiladi.
Konservalarni saqlash ishlari ulaming xiliga, texnologik va sanitariya-gigiyena rejimiga, tayyorlash va saqlash sharoitiga qarab 1-2 yildan ko‘proq bo‘lishi mumkin. Sovitish omborlarida konservalar 12 oy saqlanishi mumkin. Bunda havo harorati 0-2 gradus, havo namligi 75-80% bo‘lib, har sutkada havo ikki marta almashtiriladi. Agar muzlagan bankalar bo‘lsa, ulami 15 gradusda 24 soat davomida eritish mumkin.
Konservalarni tashish ishlari ko‘pincha oddiy mol-tovar vagonlarida bajarilishi mumkin. Bunda kon- servalar yashiklarga joylashtirilgan bo‘lishi lozim.
79



Go‘sht va o‘simliklardan (mevalardan) tayyorlangan barcha konservalar qish vaqtida izotermik vagonlarda tashiladi. Lekin, bunda konservalami muzlab qolishdan saqlash talab etiladi.
Konservalarni organoleptik tekshirish ishlarini olib borish talab etiladi. Bunda birinchi galda konserva bankalarining shakliga tashqaridan nazar tashlanadi. Ulaming zanglagan yoki zanglamaganligi tekshiriladi. Hamda pachoq joylari, banka qopqog‘ining chuqur yoki qavariq bo‘lganligi holatiga e’tibor beriladi. Ayrim hollarda konserva bankasining qopqog‘i biroz chuqur bo‘lishi mumkin, lekin barmoq bilan bosganda u o‘z holatini oladi. Bunday holat ba’zan sifatli konservalarda ham uchrashi mumkin. Lekin konserva bankasi qopqog‘ining juda ko‘p qavarishi banka ichidagi mahsulotining buzilishiga bog‘liq bo‘lib, turli xil gazlar (H2C, C 0 2 va boshqalar) hosil bo‘lishin natijasida kelib chiqadi, bunda ham banka otib yuboradi. Bu holat yuz berganda mahsulot sifati pastligi aniqlaniladi.
Konserva sifati buzilishi sabablari - bir qancha. Masalan, konserva bankasida qavariq paydo bo‘lishiga konserva ichida qolgan yoki zanaglashi natijasida paydo boigan teshik orqali tashqaridan havo bilan birgalikda mikroblaming tushib rivojlanishi, konservada boigan mahsulot bilan banka devori orasida boradigan kim- yoviy reaksiya natijasida H2C paydo boiadi. Ayrim vaqtlarda mexanik ta’sirlar ham sabab boiishi aniq- langan. Masalan, bankalaming me'yoridan ortiq to i- dirib yuborilishi, uzoq muddat muzlatilishi va h.k.lar shular jumlasidandir. Binobarin, qavariq paydo boii- shini aniqlash, tekshirib ko‘rish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Konserva bankasining butunligi - uning ijobiy tomonlaridan biri hisoblanadi. Uni aniqlash uchun etiketkasi olinadi, banka yuviladi va harorati 80-85 gradus bo‘lgan suvga 5-7 minut solib qo‘yiladi. Bunda
80



agar bankaning biror joyidan havo pufakchalari chiqsa, demak, u zich yopilmagan hisoblanadi.