Chorva, parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash

Sog‘ish usullarining sut yog‘iga ta’siri. Ma'lumotlarga ko‘ra sigirlaming sog‘ish miqdorini oshirish hamda sog‘ish jarayonida yelinni uqalash sut bezlari faoliyatini yaxshilaydi, sut miqdorini va yog‘dorlik darajasini ko‘paytiradi. Sigirlami toza va to‘la sog'ish ham muhim ahamiyatga ega. Chun- ki sutning so‘nggi porsiyalaridagi yog‘ dastlabki sog‘ib olingan sutdagiga ko‘ra ko'proq bo‘ladi. Umuman yelindagi bor sutni toza sog‘ib olish sut tarkibida yog‘ miqdori ko'proq bo‘lishida muhim omillardan biri hisoblanadi.


Sutning oziqaviy qiymati
Sut va sut mahsulotlari insonlaming kundalik hayotida muhim ahamiyatga ega. Sut kerakli barcha oziqaviy moddalarga ega. Eng muhimi shundan iboratki, bu moddalar sutda va sut mahsulotlarida ko‘p miqdorda bo‘lishi bishan birga ular inson organizmi tomonidan oson hazm boiadi. Kuzatishlarga qaraganda, sut yog‘i 96 foiz, oqsil 95 foiz, sut qandi 98 foiz, pishloq oqsil moddalari 97 foiz hazm boiar ekan. Sutning kalloriyasi uncha yuqori emas, 100 g sut 70 kkal beradi.
Sutning mikroorganizmlar bilan zararlanish manbalari. Maiumki, sut tarkibidagi barcha
o‘zgarishlar, birinchi navbatda mikroorganizmlar
faoliyati natijasida yuz beradi. Sifatli sut sog‘ib olish va uni me’yorida saqlash uchun tarkibida mikrofloralar boimasligi talab qilinadi. Binobarin, sutga mikroorganizmlar tushishi manbalarini bilish, uning oldini olish va unga qarshi kurashish chora-tadbirlarini ko‘rish lozim. Xo‘sh, sutga mikroorganizmlar qayerdan va qanday tushadi, degan savol bo'lishi tabiiydir. Shu- ni aytish kerakki, avvalo, mikroorganizmlar sutga sigirlami sog'ish jarayonida uning yelinidan, terisidan va ba'zan sigir dumining doimiy harakatidan, yem-
117



xashak, go‘ng parchalaridan tushishi mumkin. Shu- ningdek, sanitariya va gigiyena qonun-qoidalariga e'tiborsizlik, asbob-anjomlar va idish-tovoqlar toza bo'lmasligi, dezinfeksiya ishlarini olib bormaslik va ayri m hollarda xodimlami qo‘li va kiyimidan ham tushishi mumkin.