Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Toshkent — 2019 R. Farmonov, U. Jo‘rayåV, sh. Ergashev jahon tarixi

Xitoyda 1854-yilgi taypinlar qo‘zg‘oloni
http://eduportal.uz

---

133
hokimiyatini amalga oshirardi. Barcha erkaklar bitta mehnat lageriga,
ayollar va bolalar boshqa yerga joylashtirildi.
Birinchi afyun urushi
1840–1842-yillarda bo‘lib o‘tdi.
Òaypinlar davlati
1850–1864-yillar oralig‘ida mavjud bo‘ldi.
1757-yili
Xitoy imperatori bandargohlarini tashqi savdo uchun yopiq deb
e’lon qildi.
Òaypinlar mag‘lubiyati. 
Qo‘zg‘olon rahbarlarining orzu-umidlari
puch xayol edi, xolos. Ularning yerni oilaga oila a’zolari soniga qarab
teng bo‘lib berish haqidagi rejalari qo‘zg‘olonda ishtirok etayotgan
mulkdor tabaqalarni qo‘zg‘olondan uzoqlashtirdi. Bu hol taypinlar
rahbarlari orasida nizo kelib chiqishiga sabab bo‘ldi. Yer ololmagan
dehqonlar esa umidsizlikka tusha boshladilar. Bu esa davlat ma’mur-
lariga taypinlarni tor-mor keltirishda yordam berdi. Hukumat kuch
to‘plab, hujumga o‘tdi. Unga Buyuk Britaniya, Fransiya va Amerika
Qo‘shma Shtatlari yordam ko‘rsatdilar. Buyuk davlatlar Xitoyda inqi-
rozga yuz tutgan chin sulolasi hukmronligi saqlanib qolishidan man-
faatdor edilar. 1864-yili hukumat qo‘shinlari qo‘zg‘olon rahbarlari
joylashgan Nankin shahrini ishg‘ol qildilar. Xun Syutsyuan o‘z joniga
qasd qildi. Òaypinlar qo‘zg‘oloni bostirilganidan keyin chet el mus-
tamlakachilari chin sulolasini qo‘llab-quvvatlashni davom ettirdilar va
uning yangi-yangi yon berishlariga erishdilar.