Cho’llashish O’zbekiston misolida

Cho’llanish nafaqat qurg’oqchil, balki yarim nam mintaqalarda ham sodir bo’lmoqda.

• Cho’llanish nafaqat qurg’oqchil, balki yarim nam mintaqalarda ham sodir bo’lmoqda.
• Hatto aholi gavjum joylarda ham cho’llanish kuzatiladi. Aholi turar joylarini joylashuvi, zichligi, ko’lamini ahamiyati bor. Ifloslovchi moddalarni havoda tarqalishi radiusi shahar hududi katta bo’lgan sari kamayib boradi.
• Xo’jaliklakrni kattalashtirish cho’llanishga qarshi tadbirlardan biri deb hisoblayman (xususiy mulkchilik bo’lmaganda) (Zvonkova, 115 b.).
• Cho’llanish sharoitida (fon) daryolarning oqimi kamayadi, bu esa elekrto-energiyaga, u orqali esa xalq xo’jaligi sohalariga ta’sir qiladi.
• Cho’llanishga qarshi kurash yo’llaridan biri cho’llanish haqidagi ma’lumotlarni yig’ib, tahlil qilib uni bashoratlashdir.

Tarixiy o’xshashliklarni hisobga olib cho’llanish jarayonini 3 bosqichini (stadii) bashoratlash mumkin:

• Gidroiqlimiy bosqich – iqlim qurg’oqlashadi, er usti va osti suvlari kamayadi;
• Geomorfologik bosqich (stadiya) – qum va sho’rxoklar deflyastiyasi kuchayadi, ko’chma qumlar maydoni ko’payadi.
• Biologik bosqich – o’simliklar qurg’oqchil rivojlanish yo’liga o’tadi (kserofitizastiya) va hosildorligi kamayadi.

Stastionar sharoitda geotizimlarni makonda va zamonda barqarorligini o’rganish; tabiiy tizimlarni mavjud sharoitda (fon) o’zini rivojlanishi, o’zini boshqarishi (samoregulyastiya) va moslovini kuzatish lozim bo’ladi.

• Stastionar sharoitda geotizimlarni makonda va zamonda barqarorligini o’rganish; tabiiy tizimlarni mavjud sharoitda (fon) o’zini rivojlanishi, o’zini boshqarishi (samoregulyastiya) va moslovini kuzatish lozim bo’ladi.
• Qurg’oqchil rayonlar rivojlanishda antropogen, tabiiy rivojlanish yo’nalishlarini umumlashtirish (summirovanie) ko’zda tutmoq foydalidir. Eng kam yog’in miqdori bilan, eng yuqori issiqlikni xalq xo’jaligi tarmoqlariga ta’sirini o’rganish kerak.