Chirchiq davlat pedagogika instituti

Muzliklarning harakati. Muzliklar bir qancha sabablarga ko'ra turlicha tezliklarda harakatlanadi. Muzlikning harakat tezligi chetlaridan o'rtasiga qarab, avvalo tez, so'ngra sekinlashadi. Eng tez harakat qiluvchi muzliklar Grenlandiyada kuzatiladi. Upernivik muzligi sutkasiga 38 m gacha harakatlanadi. Muzlikning harakat qilishi natijasida unda bo'ylama yoriqlar hosil bo'ladi. Bu yoriqlar muzlikni bir necha bo'laklarga bo'lib yuboradi.
Muzlikning erishi. Muzliklarda ablyatsiya (Muzning erishi, bug’lanishi) asosan muzliklarning oldi qismida - tilida bo'ladi. Bu hodisa (ablyatsiya) arktika muzliklarida ko'proq uchraydi. Muzliklarning kam yoki ko'p bug’lanishi quyosh radiatsiyasiga va quruq iliq shamollarning ta’siriga bog’likdir. Muzning ustki qismi bilan birga ichki qismi ham eriydi. Muzning ustki qismi quyosh nuri, yomg’ir, issiq shamollar ta’siri bilan eriydi. Muzning ichki qismi muz bosimidan va muzning tog’ jinslariga ishqalanish natijasida paydo bo'ladigan issiqlik ta’sirida ham eriydi.

Yuqorida bayon qilinganlaridan ko'rinib turibdiki, muzlikning hayoti uch bosqichdan iborat:

а) firn havzasida muzning to'planishi;

b) uning erish joyiga surilib tushishi;

v) Muzning quyi-til qismida yo'qolishi.