Chirchiq davlat pedagogika instituti shukurullo mardonov umida zokirova

umumiylari
(umumtizimli, bosh): o‘quv jarayoni maqsad, 
mazmun, sifat, metod, boshqaruv qonuniyatlarini rag‘batlantirish 
shakllari [122, 430-431], ular bizning tadqiqotimiz matniga kiritilgan; 
aniq qonuniyatlar
(xususiy, uning doirasi o‘quv jarayonining 
individual tarkibiy qismlariga taalluqlidir - didaktik (mazmunli-
protsessual), bilishga doir, psixologik va boshqalar). Ushbu aniq 
qonuniyatlarni 
tadqiqimizga 
moslashtirib, 
biz 
quyidagilarni 
ta’kidlaymiz: 
mazmunli protsessual-didaktik qonuniyalarda
quyidagi-lar: 
natijalar bog‘liqligi, bo‘lajak o‘qituvchilarning ma’naviy-estetik 
tarbiyasining samaradorligi ma’naviy-estetik tarbiya maqsadlaridan 
xabardorligiga bog‘liqligi; zarur bilimlarning hajmi, qiyinligi va 
murakkabligiga; milliy-badiiy qadriyatlardan asarlarning ma’naviy-
estetik salohiyatiga; etarli qobiliyat, ko‘nikma va malakalar, harakatlar, 
talabalarning 
ma’naviy-estetik 
tarbiyasiga 
kiritish 
usullariga; 
qo‘llaniladigan usullar, vositalar; mahorat (pedagogik fanlari 
o‘qituvchilarining malakasi, professionalligi) iga;
gneseologik 
qonuniyatlar 
mazmunida
biz 
quyidagilarni 
ajratamiz: natijalarning bog‘liqligi, bo‘lajak o‘qituvchilarning ma’naviy-
estetik tarbiyasi samaradorligi bo‘lajak o‘qituvchilarning ma’naviy-
estetik tarbiyasiga bo‘lgan e’tiyojlariga bog‘liqligi; kognitiv faoliyat 
miqdoriga; olingan bilim, ko‘nikma va o‘zlashtirilgan qobiliyatlarni 

---

221 
kasbiy-amaliy qo‘llash hajmiga; milliy-badiiy meros asarlarning 
ma’naviy-estetik bilimlari, tushunchalari, g‘oyalari, ma’naviy-estetik 
mazmuniga mutanosib ravishda talabalar shaxsining ma’naviy-estetik 
fazilatlarini shakllantirishga; o‘rganilayotgan ma’naviy-estetik ob’ektni 
texnologik, pedagogik va muammoli asoslardada har tomonlama 
anglashga; bo‘lajak o‘qituvchilar tomonidan vazifalarni muntazam 
ravishda bajarish (ma’ruza mavzulari bo‘yicha), samarali ijodiy 
fikrlashni talab qiladigan turli xil ma’naviy-estetik tarkibdagi asarlarni, 
shu jumladan, estetik, badiiy va pedagogik-ijodiy o‘rganishda;