Chirchiq – 2019 O‘quv fani o‘qitilishi bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar

Qadimgi Arabiston tarixi manbalari va tarixshunosligi. Arabiston yarim orolining qadimgi tarixiga oid manbalar to`rt asosiy qismdan iborat: Epigrafik ma’lumotlar,ashyoviy yodgorliklar,yozma manbalar,antik mualliflar ma’lumotlari.

Janubiy Arabistonning tosh, jez, sopolga yozilgan va o`z mazmuniga ko`ra, ikki guruhga bo`linadigan davlat hujjatlari (podsho farmonlari, podsholarning harbiy va ichki siyosatga oid yozuvlari) va xususiy-huquqiy qabrtosh lavhalari, sun'iy sug`orish inshootlaridagi yozuvlardan 2500 tasi saqlanib qolgan.

Arxeologik qazishmalar bizga boy ma’lumotlar beradi. Qadimgi Saba podsholigining bosh shahri Marib xarobalari (Yaman Arab Respublikasi poytaxti Sanaga yaqin joy) o`rganildi. Shahardan saroy qoldiqlari, devorlar va haykallar topildi. Shaharning g`arbidagi ulkan Marib to`g`oni qoldiqlari kishini hayratga soladi. Kataban poytaxti Timna shahri ibodatxonalari, nekropol va qal’a qoldiqlari qazib ochildi. Nabatey podsholigi poytaxti Petra shahridan me’morchilik inshootlari va haykallar topildi.

Bundan tashqari, Arabiston va arablar to`g`risidagi qisqa ma’lumotlar Osuriya, Yangi Bobil, Eron manbalari va Bibliyada uchraydi. Antik tarixchilar Gerodot (er. avv. V asr)ning «Tarix» asarida, Feofrastning (er. avv. IV asr) «O`simliklar tarixi», Diodorning (er. avv. I asr) «Tarixiy kutubxona» va Strabonning (er. avv. I asr) «Geografiya» kabi asarlarida qadimgi Arabiston to`g`risida qator ma’lumotlar bor.

Arabiston tarixi XIX asrdan o`rganila boshlandi. Dastlab epigrafik yozuvlar tadqiq qilindi. XX asrda Belgiya, Fransiya, Avstriya va AQShda Arabiston xalqlarining geografiyasi, madaniyati, dini va xronologiyasiga bag`ishlangan qator tadqiqotlar e’lon qilindi.