Chiqarish markazi

Olib  boriladigan  kuzatuvlar  va  hisoblashlar.  Tajribalardagi  fenologik 
kuzatuv  va  tahlillar  O„zPITI  uslubiy  qo„llanmalariga  rioya  qilingan  holda  amalga 
oshiriladi. Kimyoviy moddalarni ishlatish davrida «O„sishni sozlovchi moddalarni 
davlat  sinovidan  o„tkazish  bo„yicha  qisqacha  uslubiy  ko„rsatmalar»  (Moskva, 
1984),  «Insektitsid,  akaritsid,  biologik  aktiv  moddalar  va  fungitsidlarni  sinash 
bo„yicha  uslubiy  ko„rsatmalar»  (Tashkent,  1994)  dan  foydalaniladi.  Urug`likka 
qo„llanilgan  preparatlar  samarasini  aniqlash  uchun  nihollarning  unib  chiqishi, 
gommoz,  ildiz  chirish  va  boshqa  kasalliklar  bilan  zararlanishi,  ildiz  tizimining 
tuzilishi,  o„simlikning  o„sish  va  rivojlanishi,  quruq  massa  to„plash,  barg  yuzasi, 
fotosintez  mahsuldorligi,  pahta  hosili  va  tola  sifatiga  ta‟siri  o„rganiladi. 
Chigitlarning unib  chiqishi  go„za  kator orasi  60sm.  bo„lganda  16,6m.  yoki 8,3m. 
joyda, kator orasi 90sm. bo„lganda 11,1m. yoki 5,55m. joyda unib chiqqan nihollar 
sonini  hisoblash  orkali  hamda  uyalarda  paydo  bo„lgan  nihollarga  qarab  
hisoblanadi. Kuzgi bugdoyda barcha variant va qaytariqlarda unib chiqish darajasi 
kuzda  to„lik  unib  chikqqanda  va  bahorda  qishlovdan  keyin  hisoblab  chiqiladi. 
Bunda  1  m
2
  maydonli  ramka  bilan,  har  bir  variantning  kamida  2  joyda  unib 
chikqan uruglar (maysa) sanaladi. 
 
O„sishni sozlovchi moddalar o„simlik  rivojlanish davrida sepilganda esa uni 
qo„llashgacha va undan keyingi davrda go„zada va bugdoyda fenologik kuzatuvlar 
o„tkaziladi.  Shuning  bilan  birgalikda,  yuqoridagiga  o„hshash  holda  g`o„zaning 

---

106 
 
quruq  massasi  va  barg  yuzasining  davrlar  bo„yicha  o„zgarishi,  fotosintez 
mahsuldorligi,  gullash  va  ko„saklar  ochilish  darajasi,  viltga,  chalinishi,  zararli 
hashoratlardan  shikastlanishi,  hosildorlik  va  tola  sifati,  chigitning  moydorligi, 
uning tarkibidagi preparatning qoldiq mikdori, chigitning laborotoriya sharoitidagi 
unib  chiqish  quvvati  va  unuvchanligi,  tupining  tuzilishi,  iqtisodiy  samarasi  va 
boshka fiziologik, biokimyoviy tahlillar ham o„tkazilishi mumkin. 
 
Kuzgi  bug„doy  tajribalarida  o„simlikning  o„sishi  va  rivojlanishi,  boshoq  va 
don tahlillari o„tkaziladi. Shuningdek, donning sifat ko„rsatkichlari kleykovina va 
oqsil miqdorlari va boshqalar aniqlanadi. 
 
Dala  tajribalarida  g„o„za  va  g„alla  ekinlari  umumiy  talablar  asosida 
parvarishlanadi  hamda  agrotehnik  tadbirlar  to„liq  yozib  boriladi,  shuningdek, 
qo„llanilgan o„g„itlar va suv miqdori hisoblanadi.