Chiqarish markazi



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/98
Sana30.12.2021
Hajmi5,36 Mb.
#195489
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   98
Bog'liq
zoheCJXzeSqqxh1ujsrICHozpOdj1yoZhC97AZ8T

23.1.2.-jadval 
Olingan hosil haqidagi ma’lumotlarga bo‘laklab ishlov berish usuli 
Takrorlanishl
ar 
Takrorlanishlar 
bo„yicha hosil, s/ga 
O„rtacha 
ko„rsatkichdan og„ishi 
Og„ishlar 
kvadratlari 
I-variant 

29,9 
-5,0 
25,00 
II 
35,8 
+0,9 
0,81 
III 
37,2 
+2,3 
5,29 
IV 
36,5 
+1,6 
2,56 
 
M
1
=34,9 
+4,8 
-5,0 
∑v
2
=33,66 
 
 
 
 
 
2-variant 

42,1 
-0,8 
0,64 
II 
43,6 
+0,7 
0,49 
III 
41,5 
-1,4 
1,95 
IV 
44,2 
+1,3 
1,69 
 
M2=42,9 
+2,0 
-2,2 
∑v
2
=4,78 


132 
 
 
 
 
 
O„rganilayotgan  qatorga  ishonchsiz  sananlar  ta‟llukligi  tajribalar  barcha 
sanalar  jamlamasi  uchun  ishonchlilik  oraligi  hisoblanib,  va  h+2S  chegarasida  H 
ishonchsizlik  sanasini  topish  etimoligini  (ko„namunalarni  kuzatish  uchun 
ehtimollik darajasi 95%) yoki H±3S hosil, s-asosiy yoki standart kvadratli og„ish. 
 
Agar  Hning  ko„rsatkichi  uchlangan  standart  og„ish  chegarasidan  chiqib 
ketsa, ya‟ni  H
1
3Ѕ 1% li muhimlilik darajasida bo„lsa, sana yaroqsiz deb topiladi. 
Shovene formulasi bo„yicha (P.N.Konstantinov, 1952, s. 164) sana (variant), agar 
u H±3Ѕning chegarasidan tashqarida bo„lsa, tashlanadi. 
 
Oz  namunalar  uchun  (n<30)  tekshirish  χ±tЅ  ga  nisbatan  o„tkaziladi.  t  ning 
qiymati 23.6.4.-jadvaldan qabul qilingan muhimlik darajasi va erkin daraja soni (n-
I)uchun olinadi, standart og„ish esa haqiqiy sanalar bo„yicha hisoblanadi. Bizning 
misolda  δ=2,13  t  me‟zoni  (kriteriysi)  1%  li  muhimlik  darajasida  erkin  darajalar 
soni 15 bo„lganda (23.6.4-jadval) 2,95 ga to„g„ri keladi. Demak, 
M±tЅ=39,1±2,15·2,95=39,1±6,34=32,76±45,44 
 
Shu  muhimlik  darajasida  5%  lidagi  kabi  29,9  sanasi  mumkin  bo„lgan 
chegaradan  chiqib  ketadi.  Shuning  uchun  chiqarib  tashlanadi  va  tajribaning 
yakuniy gatijalari oligan hosil haqidagi ma‟lumotlardan ular umumlashtirilgan usul 
bilan ishlangan, 29,9 sanasi yaroqsiz deb chiqarilgandan keyin foydalaniladi. 
 
Endi ikkinchi variantda olinagn hosil haqidagi ma‟lumotlariga bo„laklangan 
usul  bilan  ishlov  beramiz  (22.2.2.-jadval).  δ=1,26  s;  m
2
  =0,63  s;  m
2
%=1,5%  ni 
olamiz. Ko„rinib turibdiki, bu variantning aniqligi ancha yuqori. 
 
Ikki  o„rtacha  arifmetik  ko„rsatkich  hatosining  farqi  (M  va  M
2
)  bu  misolda 
o„rtacha hatolar bilan quyidagicha bo„ladi: 
m
farq  
,  
ikkita o„rtacha arifmetik ko„rsatkich 
farqining ishonchliligi esa: 
t yoki    
 
bo„ldi.
 
 
Shu  usul  bilan  ishlovni  yana  davom  ettirish  mumkin.  Lekin 
umumlashtirilgan usulda bundan naf yo„q. 
Ma‟lumotlarga umumlashtirilgan usul bilan ishlov berish 
 
Tajriba uchun o„rtacha ko„rsatkichlar hatosi birdaniga hisoblanadi. Shuning 
uchun m
1
=m
2
, o„rtacha ko„rsatkichlar hatosining farqi tajriba hatosi bo„lib qoladi. 
Demak,  
 
 
 
Hisoblangan  hato  (butun  tajriba  uchun  yahlit)  tajribaning  juftlik,  o„zaro 
qiyoslanadigan turli variantlari farqi ishonchliligini aniqlashda ishlatiladi. 


133 
 
 
Shu  maqsadga  har  bir  variant  uchun  uning  o„rtacha  ko„rsatkichi,  variant 
o„rtacha ko„rsatkichidan har bir variant uchun ba‟zi aniqlanishlarga og„ish topiladi, 
og„ishlar  kvadratga  ko„tariladi.  Har  bir  variant  uchun  og„ishlar  kvadratlari 
yig„indisi  aniqlanib,  alohida  aniqlanishlar,  ular  o„rtachasidan  barcha  kvadratlar 
og„ishlarining umumiy yig„indisi hisoblanadi ∑(∑v
2
). 
 
Bu tajriba aniqligini bildiradi. Bu holda asossiy og„ish 
 ga teng bo„ladi.  
 
Bu formulalarning qo„llanilishi qyidagilarga asaslangan: erkin darajalar soni 
ko„rsatkichlar  soning  birga  kamaytirilganiga  tengdir  (nℓ).  Varaintlar  soni  ℓ, 
takrorlanishlarniki esa n bo„lsa, ℓ (nℓ) erkin darajalarni olamiz yoki ℓ (n1) ℓ
n
ℓ·ℓ
n
 ni 
Nga almashtirib, N-ℓni topamiz. 
 
O„rtacha  arifmetik  ko„rsatkichlar  hatosi  quyidagi  formula  bo„yicha 
aniqlanadi: 
  
 
Tajriba  natijalariga  umumlashtirilgan  usulda  ishlov  berishda  barcha 
variantlar uchun o„rtacha ko„rsatkichlar hatosi bir hil bo„ladi. Demak, tajriba hatosi 
yoki o„rtacha ko„rsatkichlar m
D
 farqi 1,41 m ga teng. 
 
Yuqorida  keltirilgan  ikki  variant  ma‟lumotlariga  umumlashtirilgan  ishlov 
usulini qo„llaymiz (23.1.3-jadval). 

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish