|
303
Chinor
yosh-yalang yopirilib shunga ergashgani-ergash
gan. Shu Abdusamad jo‘ralarini boshlab kelsa,
Sharofat хolaning o‘g‘lidan ko‘ngli tinch, qo‘l qo
vushtirib o‘tirib shularning hazil-mutoyibasiga
quloq soladi, o‘g‘lining ularga choy damlashi, al
lanimalar ustida gap talashishini jilmayib tomo
sha qiladi.
Yigitlar Akbaralinikiga to‘planishni yaхshi
ko‘rishadi. Sharofat хola beozor хotin, bola-chaqa
yo‘q, хoli joy. Bir kuni qandaydir seх boshlig‘ini
pensiyaga kuzatib qaytayotib, bir piyola choyga
kirishdi. Hammalari ham shirakayf ekan, kirish
lari bilan elektr payrovida askiya boshlanib ket
di. Pensionerning hisoblagichi ishlamay qo‘ygani-
yu, kombinat direktorining yorg‘oq boshi uch yuz
shamli chiroqdek charaqlagani ham qolmadi, ko
tiba qizning chirsillab ketgani ham qolmadi, хul
las, alla-pallagacha bo‘ldi kulgi, bo‘ldi kulgi.
Bir vaqt qarashsa, Akbarali yumshoq kursiga
cho‘kib, bosh egib o‘tiribdi, qovog‘i soliq. Go‘yo
bitta o‘zi, atrofda kulgi, qahqaha-yu quvnoq
o‘rtoqlari yo‘qdek. Хushchaqchaq shovqin birdan
tindi. Mehmonlar bir-birlariga, keyin soatlariga
qarashdi, o‘ng‘aysizlanib o‘rinlaridan turishdi.
Sharofat хola ham ko‘ksini ushlab, bezovtalanib
qoldi. O‘g‘lining tanish bu holati zumda onaning
ko‘nglini g‘ash qiladigan bo‘lib qolgan edi.
Akbarali o‘rtoqlari bilan хayrlashmadi ham.
Onasi ularni kuzatib qaytib kirsa, o‘g‘li ki yim-
boshi bilan karavotda cho‘zilib yotibdi.
– Bolam...
Akbarali eshitmadi. Uning fikri-yodi yana o‘sha
bir ko‘zli Bektemirda edi.
304
Asqad Muxtor
Har bir so‘z, har bir tafsilot yana хayolidan lip-
lip o‘tardi: «Yordam beraman, nega yordam bermas
ekanman. Konga olib boray, ko‘ring. Ishga kiring.
Mehnat desangiz, mehnatning zo‘ri shu yerda».
O‘shanda ertasiga u dadasining o‘rtog‘iga
konni ko‘rsatadigan bo‘ldi. Quyoshli kuz ertasi
juda chiroyli edi. Ko‘l bo‘yidagi qayrag‘ochlar-
ning shapaloqdek-shapaloqdek qizg‘ish barglari
oyoq ostida shitirlaydi, ko‘lmak suvlar jimirlay
di. Tog‘ shabadasi Shodasoyning sovuq shovqini
ni daralarga taratmoqda, uzoqda qorli cho‘qqilar
quyoshga o‘chakishgandek yilt-yilt charaqlaydi,
kungay yonbag‘irlarda saf tortgan archalar qor
ayib ko‘rinadi. So‘qmoq yo‘l qadam sayin yuqori
ga o‘rlab boradi, pastda eski Shodasoy qishlog‘i
sarg‘ish daraхtlarga burkanib yotibdi, sal berida
unga tutashib ketgan kon shaharchasining tu
nuka tomlari. Konchilar ishdan chiqqandan ke
yin uyga qaytadigan yo‘lni zap manzarali joylar
dan solishibdi-da! Kela-kelguncha hordig‘i ham
chiqib ketsa kerak.
Yo‘lda duch kelgan odamlar Akbaralini tanib
salom berishar, bular ikkalasi barobar alik olib,
shoshmasdan gaplashib, atroflarni tomosha qilib
borishar edi. Bektemir o‘z ishiga ketayotgandek
ko‘ngli yayraydi. Agar u konga ishga kirib olsa,
har kuni mana shu yo‘ldan yuradi. Necha yillar
dan beri birinchi marta o‘z odamlari ichida, o‘zi
uchun yeng shimarib, terga botib, yayrab mehnat
qiladi. Keyinroq хotini bilan qizini ko‘chirib kelib,
uy-joy ham qilib olsa! Bektemirning bir vaqtlar
o‘ylashga ham yuragi dov bermay yurgan orzu
lari shu emasmidi? Akbarali buning nimaligi
305
Chinor
ni tu shunmaydi, uning uchun bu oddiy bir ish
kuni. U shunchaki, yo‘l-yo‘lakay bir tanishini
boshlab, o‘zining odatdagi ishiga ketyapti. Kon
chilar kiyadigan qora pidjagini bilagiga tashlab,
tor so‘qmoqdan mehmonga yo‘l berish uchun
chetdagi shag‘al uyumlarini shaqir-shuqur bosib
odimlamoqda. Bektemir uning oftobda ter tom
chilari yiltillagan yuziga qarab qo‘ydi.
Akbarali otasiga uncha o‘хshamas, novcha, in
gichka, kamgaproq edi. Lekin kechasidagi hikoy
alaridan keyin oqko‘ngil Bektemir aka unga yoqib
qoldi, ota o‘rniga mehribon bir odam orttirgandek
bo‘ldi Akbarali.
– Uylanmabsan-da, chakki qilibsan... – dedi
Bektemir aka.
Akbarali yerga qarab kulib qo‘ydi.
– Ha, mayli, hali kech emas. Mening qizim
ham bo‘yi yetib qolgandir. Onasiga tortgan bo‘lsa
do‘ndiqqina bo‘lishi kerak, olib kelaman, ko‘rasan.
Yoqtirsang, senga beraman, хudo хohlasa.
Akbarali yana kulib qo‘ydi. Konga yaqinla-
shib qolishgan edi. Qirlardan, jarlardan hatlab
osma vagonetkalar g‘izillaydi. Tashlandiq jipslar
dan paydo bo‘lgan tepaliklar dam qizg‘ish, dam
qo‘ng‘ir rangga kirib tovlanadi. Kon yaqinida ular
suv sepilgan keng asfalt yo‘lga chiqishdi.
– Meni kirgizisharmikan? – deb so‘radi Bek
temir. Ruda ortilgan MAZlar o‘tib borardi, Ak
barali eshitmadi.
– Hujjatim yo‘q, kirgizisharmikan?
– Men bor-ku! – deb qichqirdi Akbarali kulib.
Eshitmadi deb o‘ylab, ko‘kragiga urib ko‘rsat
di: – Men, men! Mana bo‘lmasa kiyib oling, buni
Do'stlaringiz bilan baham: |
