Чингиз Айтматов. Оккема (кисса) Чингиз Айтматов оцкема цисса


Чингиз Айтматов. Оккема (кисса)



Download 1,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/62
Sana24.03.2022
Hajmi1,99 Mb.
#507216
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62
Bog'liq
chingiz aytmatov oqkema qissa

Чингиз Айтматов. Оккема (кисса)


Уразкулнинг авзойи бузилишига арзигулик сабаблар бор эди. Ёзни ялло килиб утказди. Куз 
етиб келди, ёз билан бирга чупонлар ва йилкибокарлар даврасидаги мех,мондорчилик даврлари 
хам утиб кетди. Худди кушикда айтилгандай: «Яйловдаги чечаклар очилиб булди, этагингни 
йигиштириб кол...»
Куз келди. Уразкулга курсатйлган хурматлар учун, зиёфатлар учун, карзлар учун, ваъдалар 
учун хисоблашадиган пайт келди. Бунинг устига мактаниб катта кетганлари-чи: «Сенга нима 
керак? Хари буладиган иккита карагай ёгочми, факат шуми? Шунинг нимасини гапириб 
утирибсан. Машина олиб келасан-да, олиб кетаверасан».
Огзидан гуллаб, хддялар олиб, арокни ичаверди, мана энди бугилиб, терга ботиб, ер юзидаги 
хамма нарсага лаънат укиб, тогма-тог ёгоч судраб юрибди. Бу ёгочларнинг дахмаза булганини 
айтмайсизми? Умуман, бутун хдётида рушнолик курмади. Бехосдан калласига лоп этиб бир 
фикр келди: «Х,аммасига тупураман-да, бошим оккан томонга кетаман». Лекин у шу захдгиёк 
хеч каёкка кетолмаслигини тушунди. Х,еч кимга хеч каерда кераклик жойи йук ва кунгли 
тилаётгандек хаётни х,еч каердан излаб тополмайди.
Бу ердан кетиб ёки ваъдангдан тониб кур-чи! Уни уз ошна-огайнилари тутиб беришади. 
Одамлар ярамас булиб кетган. Утган йили узининг бугу авлоди кариндошига хадя килинган 
кузичок учун карагай ёгоч ваъда килганди, кузда эса карагай учун юкорига чиккиси келмади. Бу 
айтмокка осон, кани у ёкка бир чикиб бок, ёгочларни арралаб, юмалатиб кур, кейин биласан 
канака эканлигини. Яна бунинг устига карагайлар беш йил-ун йиллик булса кани, уларни эплаб 
кур-чи! Олтин берса х,ам бу ишга кул ургинг келмайди! Аксинча, уша кунлари Мумин чолнинг 
тоби кочиб, курпа-тушак килиб ётиб олди. Бир киши уддасидан чиколмайди бундай ишни. Х,а, 
бирон кимса умрида ёлгиз узи тог дан ёгоч олиб тушишнинг уддасидан чиккан эмас. Иикитишку 
мумкин, лекин йикитган билан карагайни пастга олиб тушиб булмайди... Нима булишини 
олдиндан билганда, Сейдахмадни ёнига олиб чиккан буларди. Лекин Уразкул токка тирмашиб 
чикиб юришга эринди-да, биринчи дуч келган карагай билан кариндошидан кутулиб куя 
колмокчи булди. Лекин у унча-мунчасига кунмади: унга хакикий карагай керак эмиш, вассалом. 
«Кузичокни олишни биласан, гапингнинг уддасидан чикишни билмайсанми?» Уразкул жахли 
чикиб, х,овлидан уни хайдаб чикарди: олмайсанми - жунаб кол. У йигит хам буш келмади. Сан- 
Тош урмончилик заповеднигининг коровули Уразкул Балажанов устидан дарх,ол шикоят хати 
ёзиб, унга шундай тугри ва нотугри гапларни кушдики, окибат-натижада Уразкулни 
«социалистик урмон кушандаси» сифатида отиш лозим эди. Кейин районнинг ва урмончилик 
министрлигининг турли хил текширув комиссиялари Уразкулни узок вакт сарсон килишди. 
Зурга кутудди. Мана сенга кариндош! Яна: «Биз хдммамиз Шохдор она бугу болаларимишмиз. 
Бир киши х,амма учун, хамма бир киши учун!» эмиш. Х,аммаси бекор ran, качонки бир тийин 
учун бир-биримизнинг ёкамиздан олиб, турмага тикишга тайёр булсак. Канакасига бугу 
авлодидан булайлик, Бугу илгари вактда булган, одамлар бугуга ишонишган. Накадар бефахм 
ва содда булишган-а уша замоннинг одамлари, кулгили! Энди эса хамма маданиятли, хамма 
саводли. Кимга кераги бор буни, бу эртакни ёш болаларга айтса бошка ran.
Шу вокеадан кейин Уразкул бошка х,еч кимга, х,еч канака танишга, хеч кандай кабиладошга, 
хатто Шохдор она бугунинг минг туккани булса х,амки, биронта новдани, биронта чупни 
бермасликка онт ичди.
Яна ёз келди. Кум-кук тогли яйловларда утовлар окариб, ер-кукни подаларнинг шовкин- 
сурони тутиб, арикларда ва дарёда сув тортилиб колди. Куёш порлаган, сархуш кимиз хиди 
келар, гул буйи уфурарди. Очик хавода утовларнинг олдида, кум-кук майсалар устида, ошна- 
огайнилар даврасида утириб кимиз ичиб, кузи гуштига туйиб кайф килишга нима етсин. Кейин 
эса бошни айлантириш учун бир стакан арокни симириб, шундай кайфга келасанки, узингни гуё 
дарахтларни илдизи билан купориб ташлагудек ёки булмаса анови тогнинг бошини узиб 
олгудек хис киласан...

Download 1,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish