Ц и Суо- л с ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

84

---

5-БОБ. ОЛИЙ ЎҚУВ ЮРТИ ЎҚУВ-ТАРБИЯ ЖАРАЁНИНИ 
БОШКАРИШ АСОСЛАРИ
Олий таълим тизимининг асосий вашфалари. Олий таълим 
пшзимини бошқаришпинг ташкилий тузилиши. Ботқирув таълим 
жараёнининг ривожланиш омили сифатида. Педагогик бошқарув 
технологиясини ииллаб чиқиш ва амалга жорий этиш. Раҳбарнинг 
саломатлиги ва иш қобилиятини пигъминлаш технологиялари.
5.1. Олий таьлим тизимининг асосий вазифалари.
Ҳозирги даврда олий таълимнинг роли республикамизда 
демократик ва хуқуқий давлат қуриш, бозор иқтисодиётини 
шакллантириш 
вазифалари 
билан 
белгиланади. 
“Кадрлар 
тайёрлаш миллий дастури”га мувофиқ таълим соҳасида амалга 
оширилаётган ислоҳотларнинг мақсади - узлуксиз таълим 
тизимини яратиш ва уни муттасил ривожлантириш.
“2017-2021 
йилларда Ўзбекистонни ривожлантиришнинг 
бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси” 
доирасида кейинги бир йил ичида юз берган иқтисодий, сиёсий ва 
ижтимоий ўзгаришлар давлат ва жамият фаолиятига ижобий 
таъсир кўрстади. Хусусан, Олий таълим тизимини 2017-2021 
йилларда 
комплекс 
ривожлантириш 
дастурига 
мувофиқ 
Ўзбекистон Рест'бликаси Президентининг 2017 йил 27 июлдаги 
“Олий маълумотли мутахассислар тайёрлаш сифатини оширишда 
иқтисодиёт соҳалари ва тармоқларининг иштирокини янада 
кенгайтириш 
чора 
тадбирлари 
тўғрисида”ги 
ПҚ-3151-сон, 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 18 
июлдаги 
“Ўзбекистон 
Республикаси 
Вазирлар 
Маҳкамаси 
ҳузуридаги Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси 
фаолиятини ташкил этиш тўғрисида”ги 515-сон қарорларига 
асосан узлуксиз таълим тизимини янада такомиллаштириш, 
сифатли 
таълим 
хизматлари 
кўрсатиш, 
меҳнат 
бозори 
эҳтиёжларига мувофиқ, юқори малакали кадрлар тайёрлаш 
тизимини янада такомиллаштиришга ва таълим сифатини 
таъминлашнинг устувор йўналишлари аниқлаш талаб этади.
85

---

Таълим сифати илмий тадқиқот объекти сифатида дунёнинг 
ривожланган давлатларида кенг ўрганилган ва жорий этилган4.
Куйидагилар 
касбий 
таълим 
соҳасидаги 
устувор 
йўналишлари ҳисобланади:
- ҳамма учун очиқ сифатли таълим кафолатларини давлат 
томонидан таъминлаш;
- умумий ва касб-ҳунар таълими сифатини ошириш учун 
шарт-шароитлар яратиш;
- таълим тизимида самарали иқтисодий муносабатларни 
шакллантириш;
- таълим 
тизимини 
юқори 
малакали 
кадрлар 
билан 
таъминлаш, уларни давлат ва жамият томонидан қўллаб- 
қувватлаш;
- таълимнинг ривожланишини бошқариш.
Таълимга эҳтиёж муайян касбни ўзлаштириш, маълум 
лавозимни эгаллаш, маълум даражада маълумот олиш, малака 
ошириш, 
жамиятда 
муайян 
ўринни 
эгаллаш, 
мансаб 
пиллапояларидан кўтарилиш истаги билан белгиланади. Ҳозирги 
дунёда маълумот нуфуз омили сифатидагина эмас, балки ҳаётда 
яшаб 
қолиш 
воситаси 
сифатида 
ҳам 
қаралади. 
Таълим 
маркетингининг бош вазифаси шахс ва жамият эҳтиёжларини 
қондиришдир.
Истеъмолчи таълимга эҳтиёжни англаб етиши қуйидагиларни 
ўз ичига олади:
- жасб ва ихтисосликни танлашни;
- танланган ихтисослик бўйича ишлаш имкониятларига баҳо
беришни;
- таълим хизматлари ҳақида ахборот қидириш ва уни тахдил
қилишни;
- таълим хизматининг сифатига баҳо беришни;
- турли таълим муассасаларида таҳсил олиш вариантларига 
баҳо беришни;
- оптимал вариантни танлаш.
4 АНЕЬО [Электронньй ресурс]-Режим доступа: 1Л1Ь: ЬПр://\улуто.Ьь’е.П1/аЬ(:1о/а1х)и1.
86

---

“Кадрлар тайёрлаш миллий дастурида касб-хунар таълимини 
бошқариш тизимини ислоҳ қилишга алоҳида ўрин ажратилган. 
Бунинг учун ўқув юртлари педагогик ва раҳбар ходимларининг 
ижтимоий мақоми ва касбий маҳоратини ошириш чора- 
тадбирлари назарда тутилган.
Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги ва 
“Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” тўгрисвдаги қонунларига 
мувофиқ 
Ўзбекситоннинг 
илмий-техникавий. 
иқтисодий, 
ижтимоий ва маданий ривожланишини масаласини ривожланган 
мамлакатлар даражасвда ҳал этишга қодир, юксак даражада 
маънавий, маданий ва ахлоқий сифатларга эга бўлган юқори 
малакали мутахассислар тайёрлаш олий таълим тизимининг